ثبت رکوردهای جدید در بازار سرمایه/ جذابیت بورس به دلیل قرار گرفتن در نقطه ارزنده
به گزارش خبرنگار اقتصادی پول و تجارت، بازار سرمایه این روزها روند صعودی دارد و شاخص‌های عملکردی بورس نیز سبزپوش هستند؛ پس از ثبت رکورد بیشترین رشد شاخص در روز شنبه، امروز باز دیگر این رکورد شکسته شده و رشد شاخص کل در یک سال گذشته به بیشترین حد رسید.
ورود ۸۲۱ میلیاردی پول رکورد دیگری است که بازار سرمایه در پایان معاملات خود دیده است. این میزان ورود پول حقیقی به بورس در یک سال و نیم گذشته بی سابقه بوده است. در جریان معاملات امروز، ارزش معاملات خرد نیز رکورد ۵ ماه گذشته را شکسته است.
رشد ۱۰۳ هزار واحدی شاخص کل از ابتدای هفته نشان می دهد، بورس به دنبال جبران عقب ماندگی خود از سایر بازارها است.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی نبود اطمینان به سیاست‌گذار را مشکل این روزهای بورس دانسته و معتقدند که بسته حمایتی بازار سهام قطعاً می تواند در کاهش بی اعتمادی به بازار سرمایه موثر باشد.
* مهمترین بند بسته حمایتی دولت از سهامداران
رضا گلستانی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی پول و تجارت، گفت: با توجه به اینکه اکنون قیمت سهام در بازار به نقطه ارزندگی رسیده است، به نظر می ر..
به گزارش خبرنگار اقتصادی پول و تجارت، بازار سرمایه این روزها روند صعودی دارد و شاخص‌های عملکردی بورس نیز سبزپوش هستند؛ پس از ثبت رکورد بیشترین رشد شاخص در روز شنبه، امروز باز دیگر این رکورد شکسته شده و رشد شاخص کل در یک سال گذشته به بیشترین حد رسید.
ورود ۸۲۱ میلیاردی پول رکورد دیگری است که بازار سرمایه در پایان معاملات خود دیده است. این میزان ورود پول حقیقی به بورس در یک سال و نیم گذشته بی سابقه بوده است. در جریان معاملات امروز، ارزش معاملات خرد نیز رکورد ۵ ماه گذشته را شکسته است.
رشد ۱۰۳ هزار واحدی شاخص کل از ابتدای هفته نشان می دهد، بورس به دنبال جبران عقب ماندگی خود از سایر بازارها است.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی نبود اطمینان به سیاست‌گذار را مشکل این روزهای بورس دانسته و معتقدند که بسته حمایتی بازار سهام قطعاً می تواند در کاهش بی اعتمادی به بازار سرمایه موثر باشد.
* مهمترین بند بسته حمایتی دولت از سهامداران
رضا گلستانی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی پول و چگونه می توان ضرر بورس را جبران کرد؟ تجارت، گفت: با توجه به اینکه اکنون قیمت سهام در بازار به نقطه ارزندگی رسیده است، به نظر می رسد که ترجیح عمده سرمایه‌گذارانی که بین سرمایهگذاری در سهام، بانک و اوراق درآمد ثابت مانده اند، خرید سهام باشد.
وی ادامه داد: بسته ۱۰ بندی حمایت از بازار سرمایه از جمله اقدامات مثبتی است که از سوی مسوولان در دستور کار قرار گرفته است؛ مهمترین بند این بسته حمایتی، بیمه سبد سهام پرتفوی ۱۰۰ میلیونی سرمایه گذاران با تضمین سود ۲۰ درصدی توسط دولت است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در کنار این اقدامات حمایتی از بازار سرمایه، بهتر است دولت برنامه حمایت جامعی را در دستور کار قرار دهد تا اثرگذاری این تصمیم ها زودگذر نباشد و در بلندمدت شاهد یک رویه منطقی و تعادلی در بازار باشیم.
گلستانی با اشاره به مباحث مطرح شده درباره بودجه ۱۴۰۲ و تاثیر آن بر بورس تصریح کرد: دولت برای اینکه از بورس و صنایع بورسی حمایت کند باید بودجه سال آینده را طوری تنظیم کند که نه کشور دچار مشکل شود و نه شرکت های بورسی از افزایش نرخ ها دچار ضرر و زیان شوند.
* رشد یکپارچه شاخص های عملکردی بورس
در پایان معاملات روز دوشنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل ۴۵ هزار و ۷۳ واحد رشد کرد و به رقم یک میلیون و ۳۸۹ هزار و ۷۴۹ واحد رسید. بازدهی این شاخص مثبت ۳.۳۵ درصد بوده است.
شاخص کل هموزن نیز با رشد ۱۳ هزار و ۲۴۷ واحدی در سطح ۳۹۳ هزار و ۱۰۹ واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز مثبت ۳.۴۹ درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس، ۳۹۵ واحد بالا آمد و در سطح ۱۸ هزار و ۲۳۱ واحد قرار گرفت.
* افزایش ارزش معاملات خرد بازار سرمایه
امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم ۱۴۶ هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان افزایش یافت، ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۱۳۷ هزار و ۳۹ میلیارد تومان بود که ۹۳ درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می دهد.
امروز ارزش معاملات خرد سهام با افزایش ۴۹ درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم ۵ هزار و ۷۶۹ میلیارد تومان رسید، سهم این معاملات از کل معاملات بازار سرمایه ۳ درصد بوده است.
* ورود شگفت انگیز پول حقیقی به بورس
در مجموع معاملات دوشنبه، ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار مثبت شد و ۸۲۱ میلیارد تومان پول حقیقی به بورس وارد شد که بیشترین رقم در ۱۸ ماه اخیر از اردیبهشت ماه سال گذشته تاکنون است.
بیشترین ورود پول حقیقی به سهام شتران (شرکت فولاد مبارکه)، شپنا (شرکت پالایش نفت بندرعباس) و وبملت (بانک ملت) اختصاص داشت و نمادهای فزر (پویا زرکان آق دره)، زپارس (ملی کشت و صنعت و دامپروری پارس) و خساپا (سایپا) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.
* رشد صف‌های خرید در بازار سهام
در جریان معاملات امروز، ۹۳ درصد سهم‌ها با رشد قیمت و تنها ۷ درصد نمادها با کاهش قیمت مواجه شدند، در پایان معاملات روز دوشنبه ۳۳۰ نماد صف خرید داشتند و ۱۹ نماد با صف فروش مواجه بودند.
مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد ۱۹۰ درصدی به ۸۰۳ میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف‌های فروش ۴۵ درصد کاهش یافت و ۴۲ میلیارد تومان بود.
در پایان معاملات نمادهای خگستر (شرکت گسترش سرمایه گذاری ایران خودرو)، شتران (شرکت پالایش نفت تهران) و خودرو (شرکت ایران خودرو) بیشترین صف خرید را داشتند.
در پایان معاملات امروز، نمادهای حبندر (دریایی و کشتیرانی خط دریابندر) و وبرق (سرمایه گذاری کارکنان صنعت برق زنجان و قزوین) بیشتری ارزش در صف فروش را داشتند.
هشدار ایلان ماسک درباره ورشکستگی توییتر
ایلان ماسک دو هفته پس از خرید ۴۴ میلیارد دلاری توییتر، درباره احتمال ورشکستگی این شرکت شبکه اجتماعی هشدار داد.
به گزارش ایسنا، بلومبرگ نیوز گزارش کرد مالک جدید توییتر در نخستین دیدار گروهی با کارمندان توییتر، اظهار کرد: نمی تواند ورشکستگی این شرکت را منتفی بداند.
طبق گزارش وب سایت اینفورمیشن، وی هشدار داد این شرکت سال آینده میلیاردها دلار از دست خواهد داد. ماسک افزود: در ایمیلی به کارمندان دورکار اعلام شده بود دیگر اجازه دورکاری ندارند و انتظار می رود ۴۰ ساعت در هفته در محل کار حاضر شوند.
سه منبع آگاه به رویترز گفتند: ماسک در ایمیلی به کارمندان توییتر هشدار داد اگر این شرکت نتواند درآمد اشتراک را برای جبران کاهش درآمد تبلیغاتی افزایش دهد، قادر نخواهد بود در رکود اقتصادی که در حال وقوع است، دوام بیاورد.
دو منبع آگاه اظهار کردند یووئل روث که مدیر تیم واکنش توییتر برای مقابله با نفرت پراکنی، اطلاعات نادرست و هرزنامه در این سرویس بود، روز پنج شنبه استعفا کرد. پروفایل او در توییتر به مدیر سابق اعتماد و ایمنی توییتر تغییر یافته است. پیش از او هم لئا کیسنر، مدیر امنیت اطلاعات توییتر در توییتی اعلام کرد از این شرکت رفته است. طبق پیام داخلی که در سیستم پیام رسانی اسلک توییتر منتشر شده است، دامین کایران، مدیر حریم خصوصی و ماریان فوگارتی، مدیر رعایت قوانین توییتر هم استعفا کرده اند. اما برخلاف گزارشهای رسانه ای، رابین ویلر، مدیر ارشد فروش تبلیغات توییتر به کارمندان اعلام کرده است در این شرکت می ماند.
در این بین، کمیسیون تجارت فدرال آمریکا اعلام کرده است پس از خروج سه مدیر حریم خصوصی و رعایت قوانین، به نگرانی به نظاره توییتر نشسته است. این استعفاها احتمال تخطی توییتر از مقررات رگولاتوری را افزایش می دهد. الکس اسپیرو، وکیل ماسک در ایمیلی به بعضی از کارمندان این شرکت اعلام کرد توییتر همچنان به قوانین پایبند می ماند و توییتر در قبال دستورات رگولاتوری، مسئول خواهد بود نه کارمندان.
ماسک پس از خرید توییتر در ۲۷ اکتبر، خانه تکانی در این شرکت را آغاز و اعلام کرد این شرکت روزانه بیش از چهار میلیون دلار ضرر می کند زیرا آگهی دهندگان پس از به دست گرفتن کنترل توییتر توسط او، شروع به فرار کرده اند.
توییتر پس از این قرارداد خرید، ۱۳ میلیارد دلار بدهی دارد و با پرداخت بهره نزدیک به ۱.۲ میلیارد دلار در ۱۲ ماه آینده، روبروست. این پرداخت از نقدینگی آزاد توییتر که ۱.۱ میلیارد دلار تا پایان ژوئن گزارش شده است، بیشتر است.
بر اساس گزارش رویترز، ماسک دریافت هشت دلار در ماه برای سرویس توییتر بلو را آغاز کرده که شامل تیک آبی احراز هویت است.
آغاز طرح بیمه سهام از امروز
طرح «بیمه سبد سهام» که از ۲ هفته گذشته با هدف بهبود وضعیت بازار و نیز تغییر مسیر شاخص بورس در دستورکار سازمان بورس قرار گرفت، از امروز (شنبه 21 آبان‌ماه) اجرا می‌شود که به گفته کارشناسان با استفاده از این طرح می‌توان آینده‌ای روشن را برای این بازار متصور باشیم.
به گزارش سرویس پول و سرمایه اقتصاد 100- تداوم ریزش شاخص بورس و نوسان شدید معاملات بازار سهام، مسئولان را بر آن داشت تا به چگونه می توان ضرر بورس را جبران کرد؟ دنبال راهکاری برای کنترل هرچه سریعتر نوسانات بازار سهام و جبران ضرر و زیان سهامداران در بازار باشند و از این طریق اعتماد از دست رفته به بازار سرمایه را بار دیگر به سرمایه‌گذاران بازگردانند.
به این ترتیب سازمان بورس در نخستین روزهای آبان‌ماه از ارائه یک بسته ۱۰بندی با هدف حمایت از بازار سرمایه خبر داد که این اقدام توانست تا حدودی از نوسان شدید حاکم شده در بازار را کاهش دهد و زمینه تغییر مسیر شاخص بورس به سمت صعود را فراهم کند.
یکی از بندهای اصلی بسته حمایتی بازار سرمایه که مورد تایید مقامات رده عالی اقتصادی کشور قرار گرفت، بیمه سبد سهام یا همان اوراق تبعی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان است که ۹۶ درصد سهامداران حقیقی را پوشش می‌دهد.
سررسید اعمال این اوراق یک ساله بوده و مبلغ تعهد خرید ۲۰ درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهارشنبه، ۴ آبان ۱۴۰۱ است.
خوش‌بینی‌های ایجاد شده به آینده این بازار در بین سهامداران، انتظار سهامداران را برای انتشار جزییات هر چه بیشتر طرح بیمه سهام افزایش داد که در این زمینه هفته گذشته «امیرمهدی صبایی»، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار به خبرنگار اقتصادی ایرنا اعلام کرد: نماد «سهام یار»، نمادی است که برای بیمه سهام سهامداران در نظر گرفته شده است.
وی گفت: سهامداران دارای پرتفوی کمتر از ١٠٠ میلیون تومان می‌توانند با خرید یک ریالی این نماد پرتفوی سهام خود را بیمه کنند و تا زمان سررسید بازدهی حداقل ٢٠ درصدی برای آنها تضمین شود.
همچنین از هفته دوم آبان‌ماه صحبت‌هایی مبنی بر اجرای طرح بیمه سهام از هفته سوم آبان‌ماه مطرح شد و مسوولان حاضر در بازار سرمایه اعلام کردند که با اجرای هر چه سریعتر این طرح سازمان بورس شاهد اعتماد بخشی سهامداران و نیز تداوم صعود شاخص در بازار هستیم.
اینترنتی در کار نیست
آینده مبهم اینترنت، بسیاری از معادلات را عوض کرده است. گروهی از کارشناسان و برنامه‌نویسان در حال مهاجرت به کشورهای همسایه هستند. اپلیکیشن‌های زیادی از ورشکستگی خود خبر می‌دهند و برخی برندهای بزرگ ایرانی مانند یکی از مسیریاب‌های شناخته‌شده داخلی با انتشار بیانیه‌ای از تعطیلی خود تا پایان امسال خبر داده است.
بخش زیادی از مشاغل آنلاین و نزدیک به ۳۰۰ هزار فروشگاه اینترنتی از سقوط فروش خود خبر می‌دهند و حالا نگرانی‌ها به ادامه حیات اپراتورها رسیده است. اپراتورهایی که درآمد عمده‌شان از محل فروش اینترنت بوده و این روزها با کاهش شدید درآمد مواجه شده‌اند.
بسیاری از کاربران نگران هستند که اپراتورها بخواهند زیان خود را با افزایش قیمت خدمات اینترنتی جبران کنند و به‌این‌ترتیب دست بسیاری از کاربران کم‌درآمد از اینترنت کوتاه شود.
فیلترینگ در ایران تا جایی پیش رفته است که عملا کاربران ایرانی تنها به سایت‌های داخلی دسترسی دارند. به‌تازگی کیوان جامه‌بزرگ، عضو هیئت‌مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران به پایگاه اطلاع‌رسانی این سازمان گفته است که در‌حال‌حاضر چیزی به نام اینترنت نداریم و چیزی که وجود دارد یک شبکه دست‌و‌پا شکسته و ناپایدار است که مسئولان هم به‌صراحت گفتند هیچ حسابی روی تداوم فعالیت پلتفرم‌های بین‌المللی آن باز نکنید. او گفته است که «نتیجه این سیاست این است که در آینده، اقتصاد دیجیتال هم نخواهیم داشت و پیرو آن سایر صنایع کشور نیز در این شکاف دیجیتالی سال‌ها عقب می‌افتند». با این حال عیسی زارع‌نژاد، وزیر ارتباطات، بارها اعلام کرده است که اینترنت در ایران اختلالی ندارد! ادعایی که موجی از یأس درباره آینده اینترنت در ایران ایجاد کرده است؛ به‌ویژه اینکه دوباره مجلس طرح صیانت از فضای مجازی را در دستور کار خود قرار است. این چشم‌انداز ناخوشایند بنا بر اعلام اتحادیه فناوران رایانه و انجمن کسب‌وکارهای اینترنتی به مهاجرت کارشناسان و برنامه‌نویسان دامن زده است.
از آن سمت بسیاری از اپلیکیشن‌های داخلی از زیان سنگین خود و ورشکستگی‌شان خبر می‌دهند. چندی پیش مسیریاب بلد اعلام کرد که تعداد زیادی از نیروهای خود را تعدیل کرده و احتمالا تا پایان سال بیشتر خدمات نمی‌دهد.
به جز این سازمان نظام صنفی یارانه به‌تازگی گزارشی منتشر کرده و اعلام کرد که براساس نظرسنجی صورت‌گرفته تقریبا تمام مشاغل آنلاین از قطع اینترنت ضرر کرده‌اند و بیش از ۴۱ درصد شرکت‌ها ۲۵ تا ۵۰ درصد درآمد خود را در این مدت از دست داده‌اند و حدود ۴۷ درصد هم بیشتر از ۵۰ درصد کاهش فروش داشته‌اند. تنها ۱۱ درصد کسبوکارها نیز کمتر از ۲۵ درصد کاهش فروش را تجربه کرده‌اند که این سازمان احتمال می‌دهد تحت تأثیر نوسان‌های کوتاه‌مدت باشند. بر‌اساس‌این ۵۳ درصد مشاغل اعلام کردند روزانه ۵۰ میلیون تومان ضرر خواهند کرد. ۲۱ درصد نیز ضرر ۵۰ تا صد میلیون تومانی و حدود ۱۸ درصد خسارت بین صد تا ۵۰۰ میلیون تومانی را گزارش کرده‌اند. قریب به هشت درصد مشاغل نیز روزانه بالاتر از ۵۰۰ میلیون تومان خسارت می‌بینند: «اگر تعداد کارکنان را شاخصی برای بزرگی شرکت‌ها بدانیم، تقریبا همان هشت درصدی که بالای ۲۰۰ نفر نیرو دارند، احتمالا روزانه بالای ۵۰۰ میلیون تومان خسارت خواهند دید و همان ۷۳ درصدی که زیر ۵۰ نفر نیرو دارند، روزانه ۵۰ میلیون تومان خسارت خواهند دید. هرچند دولت خبر می‌دهد که بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین به پلتفرم‌های داخلی مهاجرت کرده‌اند؛ اما مسئله اصلی این مشاغل این است که آیا می‌توانند دوباره مخاطبان خود را بازیابی کنند یا جامعه ایرانی همچنان ترجیح می‌دهد به پلتفرم‌های داخلی اعتماد نکند؟
سقوط درآمد اپراتورهای موبایل
زیان‌ها به همین‌جا ختم نمی‌شود و وضعیت نامشخص اینترنت، سرنوشت اپراتورهای موبایل را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. اپراتورهای تلفن همراه می‌گویند که چیزی حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد درآمد آنها از محل فروش اینترنت تأمین می‌شود و حالا با اختلال اینترنت درآمد اپراتورها از محل فروش اینترنت تقریبا نصف شده است.
علی توسلی، عضو کمیسیون اینترنت و انتقال داده سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، در خبری که روابط‌عمومی این سازمان منتشر کرده، خبر داده است که «براساس اطلاعات به‌دست‌آمده در ماه گذشته اپراتورها بین ۳۵ تا ۴۰ درصد افت فروش اینترنت داشته‌اند که به دلیل وجود اختلال در اینترنت کشور است. مشتری به علت وجود اختلال سرویس نمی‌خرد و اگر هم سرویسی را تمدید می‌کند، کمترین حجم را تهیه می‌کند؛ چراکه به پیام‌رسان‌ها و فضا‌های مورد علاقه‌اش در اینترنت دسترسی ندارد. کاهش حجم اینترنت مصرفی در کشور نیز گویای همین مسئله است». به جز این اپراتورها ناچار هستند ترافیک داخلی را ۵۰ درصد ارزان‌تر به مشتری بفروشند و این مسئله نیز عامل دومی است که درآمد اپراتورها از محل فروش اینترنت را کاهش می‌دهد. نکته دیگر اینکه افزایش هزینه بابت تبادل ترافیک با ارائه‌دهندگان خدمات پایه کاربردی است. طبق مصوبه ۳۱۸ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات وزارت ارتبطات و فناوری اطلاعات، اپراتورها موظف هستند برای خدمات پایه کاربردی داخلی، به ازای ترافیکی که در مرکز IXP با آنها مبادله می‌کنند، پول پرداخت کنند و چون در این ایام مصرف آنها زیاد شده، پولی هم که آنها برای ترافیک peer to peer می‌پردازند، افزایش پیدا می‌کند. بنابراین ادامه روال فعلی عرضه اینترنت نگرانی‌هایی جدی برای ادامه حیات اپراتورها ایجاد کرده است، نگرانی‌ای که می‌تواند به افزایش هزینه خدمات اپراتورها و درشت‌تر‌شدن رقم قبوض مشترکان بینجامد و البته دست بسیاری از کاربران کم‌درآمد را از خدمات اینترنتی کوتاه کند.
زیرساخت‌های کافی نداریم
کیوان نقره‌کار، کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات، به «شرق» می‌گوید: اینکه اپلیکیشن‌های داخلی، برنامه‌های نرم‌افزاری و خدمات‌شان بتواند مورد توجه کاربران قرار بگیرد، اتفاق خوبی است؛ اما پیش از هر اقدامی برای رسیدن به این توجه آیا الزامات را داریم یا خیر؟
او شرایط لازم و اولیه اپلیکیشن‌ها را برای اینکه مورد توجه مردم قرار بگیرند، شش مورد می‌داند و توضیح می‌دهد: «در وهله اول ما به زیرساخت‌های فناورانه نیاز داریم. تا بحث توسعه اپلیکشن‌های ایرانی می‌شود، همه سراغ حمایت‌های مالی می‌روند؛ درحالی‌که حمایت مالی فقط یکی از ابعاد زیرساختی است و ما زیرساخت‌های مختلفی نیاز داریم. برای مثال یکی دیگر از همین زیرساخت‌های لازم، وجود فضای اینترنت ثابت و بدون قطعی، با سرعت و کیفیت ثابت است.
دومین مورد تسهیل مقررات و قوانین است. اینها نباید گرفتار پیچ‌وخم بوروکراسی شوند. نکته سوم همان حمایت مالی است. نکته چهارم و مهم نیز داشتن پاسخ‌گویی است، به این معنی که اپلیکیشن‌ها جنبه دولتی و کلان پیدا کنند و دائم به فکر گرفتن بازخورد خوب یا پاسخ‌گویی در برابر انتقادات باشند». نقره‌کار برخلاف تصور عموم پنجمین ملزوم برای موفقیت اپ‌های ایرانی را ادامه حضور بازارهای بین‌المللی می‌خواند. به گفته او بر کسی پوشیده نیست که بازار انحصاری هیچ‌وقت بازار خوبی نیست و نمی‌تواند کیفیت ارائه سرویس را تضمین کند. کیفیت حاصل رقابت است؛ بنابراین برخلاف این نگاه که می‌گوید با بستن پیام‌رسان‌های خارجی، بازار پیام‌رسان‌های داخلی بهتر می‌شود، پیام‌رسان‌های خارجی باید کارشان را بکنند و کنار آن پیام‌رسان‌های داخلی خدماتی را ارائه دهند که برای مخاطب جذاب باشد. «برای مثال می‌توانند برخی خدمات دولت الکترونیک را ارائه دهند که قابل تعریف فقط روی یک پیام‌رسان داخلی است. این دست موارد می‌تواند کمک کند به جذب مخاطب و حتی ممکن است به مرور برای اپلیکیشن بازار بین‌المللی هم ایجاد کند». این کارشناس ادامه می‌دهد: آخرین نکته ترویج و فرهنگ‌رسانی استفاده از اپلیکیشن‌های داخلی است. البته به شرط حضور اپ‌های بین‌المللی که تلاش داخلی‌ها برای ارتقای کیفیت را به همراه دارد تا اگر هم قرار است تبلیغاتی برای آنان شود، تبلیغ کیفیت باشد. اگر مجموع این موارد باشد، پیام‌رسان‌های داخلی هم می‌توانند تا اندازه خودشان از شرایط بهره ببرند؛ ولی اگر بازار صرفا انحصاری باشد، شک نکنید که هم کیفیت نخواهیم داشت و هم از بازار بین‌‌الملل فاصله می‌گیریم. در این شرایط هم کاربر ضرر می‌کند و هم شرکتی که بازار برایش انحصاری شده. او در پاسخ به این سؤال که در شرایط فعلی پیام‌رسان‌های داخلی را چقدر دارای این ملزومات ارزیابی می‌کنید؟ می‌گوید: در‌حال‌حاضر اپلیکیشن‌هایی که حمایت‌های مالی بیشتر و حمایت‌های کلان دولتی را دارند، بالطبع پاسخ‌گویی کمتری هم دارند. اپ‌هایی که حمایت مالی دارند، بیشتر سعی می‌کنند با تبلیغات بیشتر مورد توجه قرار بگیرند، نه با ارتقای کیفیت و نوآوری. مسئله دیگری که در شرایط فعلی مهم است، اهتمام اذهان عمومی به حفظ حریم شخصی‌اش است. موضوع بسیار مهم درباره اپلیکشین‌های داخلی هم دقیقا همین است؛ اینها هنوز نتوانسته‌اند اعتماد عمومی را به دست بیاورند. اگرچه تقریبا در بسیاری از پیام‌رسان‌های دنیا، برخی اطلاعات خاص بعضا در اختیار نهادهای اطلاعاتی و حکومتی قرار می‌گیرد؛ اما این موضوع درباره اپلیکیشن‌های داخلی بی‌اعتمادی‌های بسیاری را به دنبال آورده است. اما در شرایطی که بسیاری از اپلیکیشن‌های داخلی اعلام می‌کنند که وضعیت مطلوبی ندارند یا حتی مانند بلد اعلام ورشکستگی می‌کنند، چطور می‌توان انتظار داشت که کسبوکارها از پلتفرم‌های بین‌المللی به اینها منتقل شوند؟ این سؤالی است که نقره‌کار در پاسخ آن می‌گوید: آنجا که من می‌گویم لازم است اپلیکشن‌های خارجی در کنار داخلی‌ها به حیات ادامه دهند، دقیقا برای همین است؛ چون این‌طور می‌توانیم روی هر دو اپلیکشن فرصت سرمایهگذاری خارجی داشته باشیم. با این تفاوت که اپلیکیشن داخلی می‌تواند خدمات بهتری مثل ارائه درگاه‌های پرداخت بدهد تا نیاز نباشد که کاربران حتما وب‌سایت اختصاصی داشته باشند یا می‌تواند با حضور روی آن پلتفرم مجوزهایی را برای کاربران دریافت کند یا اینکه اینترنت‌شان نیم‌بها باشد و… . درواقع اپلیکیشن‌های داخلی می‌توانند امکاناتی را در اختیار کاربران بگذارند که اپ‌های خارجی نمی‌توانند. او ادامه می‌دهد: آن چیزی که مثلا برای بلد اتفاق افتاد، می‌تواند در هر شرایطی شکل بگیرد. اگر یک غرفه در نمایشگاه یا یک حجره هم در بازار داشته باشیم، به هر دلیلی ممکن است آن بازار یا نمایشگاه به هر دلیلی تعطیل شود. با این حال باید اطمینان وجود داشته باشد که اگر اپلیکیشنی قرار است ورشکسته و تعطیل شود، فرایند جبران خسارت برای ذی‌نفعان وجود خواهد داشت. در واقع به این راحتی نباشد که طرف یک‌شبه بتواند اعلام ورشکستگی کند. این همان حمایت قانونی است؛ درواقع حمایت قانونی فقط برای اپلیکیشن نیست و باید کاربران هم از آن بهره‌مند باشند. این کارشناس همچنین درباره وضعیت درآمد ناشی از فروش بسته‌های اینترنتی اپراتورهای موبایل در صورت تداوم فیلترینگ عنوان می‌کند: این درآمد بخشی از تمام درآمدهای آنان است نه همه آن، با این حال لازم است حتما کمبود آن را با موارد دیگری جبران کنند؛ در غیر‌این‌صورت در نهایت زیان آن در قالب بودجه‌هایی که باید برای اپراتورها تضمین شود، به خود مردم بازمی‌گردد یا حتی ممکن است تعرفه‌های‌شان در حوزه‌های دیگر را گران کنند. چه بسا می‌بینیم که مثلا مخابرات خدمات تلفن ثابتش را یکباره افزایش می‌دهد؛ بنابراین آسیب این موضوع در نهایت تماما به مردم بازمی‌گردد، نه آن اپراتور، چون سرویس‌دهنده از قدرتش استفاده می‌کند و با تعامل با سطوح کلان هزینه را به هر شکلی جبران می‌کند.
چه شد که دلار پرواز کرد؟
درپی افزایش قابل ملاحظه قیمت دلار، بانک مرکزی اقداماتی، چون عرضه ارز در سامانه برخط بازار متشکل ارزی، انتشار گواهی سکه، تولید سکه از طلای آب شده با همکاری بخش خصوصی و فراهم شدن خرید ارز از بانک‌ها را در دستور کار قرار داده که این اقدامات از سوی کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار ارز بررسی شده است.
دیروز دلار با قیمت ۳۵هزار و ۵۰۰ تومان کار خود را در بازار آزاد آغاز کرد و در پایان معاملات به ۳۵هزار و ۹۰۰تومان رسید. این در حالی است که در روز شنبه، قیمت دلار رکوردشکنی کرد و از مرز ۳۶هزار تومان گذشت، اما در روز گذشته دوباره به پایه ۳۵هزار تومان بازگشت. پس از این اتفاق، بازارساز با هماهنگی بانک مرکزی با ورود به بازار توانست روند افزایشی نرخ ارز را ابتدا کنترل و مهار کند و سپس قیمت‌ها را کاهش دهد. از جمله فعالیت‌های بازارساز در روزهای اخیر می‌توان به راه‌اندازی سامانه برخط خرید ارز از صرافی‌ها، ارائه گواهی سکه طلا، حذف مالیات بر سود سپرده اشخاص حقوقی از بودجه ۱۴۰۱ و افزایش نرخ توافقی ارز اشاره کرد. تیم اقتصادی دولت با محوریت بانک مرکزی پنجشنبه از بسته‌ای مشتمل بر سه رویکرد رونمایی کرد که سامانه برخط صرافی‌ها برای فروش ارز از روز شنبه هفته جاری از جمله مهمترین تصمیمات بانک مرکزی در این بسته بوده است.
مهمترین دلیل افزایش تقاضای ارز در بازار، سرمایهگذاری و حفظ ارزش پول و در برخی موارد، کسب سود است. در روزهای گذشته اعلام شد ارز کافی در کشور وجود ندارد که مسعود توکلی سخنگوی بازار متشکل ارزی اعلام کرد کمبودی در زمینه ارز نداریم و با راه‌اندازی سامانه معاملات ارزی ظرف یک روز ۲۰میلیون دلار معامله شد. یکی از اقدامات مکرر دولت‌ها و بانک مرکزی در ادوار مختلف، تشدید عرضه ارز برای مدیریت بازار آن است. دولت‌ها همواره بانک‌های مرکزی را مجبور به افزایش عرضه ارز کرده‌اند، اما تجربه دهه ۹۰ نشان داده است بازار دارایی‌ها با افزایش عرضه به تعادل نمی‌رسد و اگر هم با تشدید عرضه، مدتی افزایش قیمت‌ها متوقف شود، با توقف یا کاهش شدت عرضه، دوباره سیر صعودی به خود می‌گیرد. به‌عبارت دیگر، هر چقدر بیشتر به بازار دارایی عرضه انجام شود، تشنگی بازار بیشتر خواهد شد.
تاریخچه تزریق ارز
در سال ۹۰ بانک مرکزی ۴۷میلیارد دلار ارز به بازار تزریق کرد، اما قیمت ارز از حدود ۱۰۰۰تومان به ۱۳۰۰تا ۱۴۰۰تومان رسید و سال ۹۱ با کاهش عرضه ارز، قیمت ارز تا ۳۲۰۰تومان هم رفت. سال ۹۶ بانک مرکزی ۱۸میلیارد دلار به بازار، ارز تزریق کرد، اما قیمت ارز افزایش یافت. سال ۹۷ دولت تصمیم به عرضه ارز ۴۲۰۰تومانی برای همه تقاضا‌ها گرفت و در مدت چند ماه، میلیاردها دلار ارز به بازار ریخت، اما باز هم قیمت ارز در بازار صعودی شد. جزئیات بسته بانک مرکزی برای کنترل دلار این‌گونه است که برای خرید ارز باید به سامانه برخط بازار متشکل ارزی مراجعه شود و سامانه، نزدیک‌ترین صرافی به محل سکونت شما را نشان می‌دهد و صراف نیم ساعت فرصت دارد تا تکلیف درخواست شما را مشخص کند. پس از تعیین تکلیف درخواست، صرافی بازه زمانی را برای مشتری از طریق پیامک به منظوردریافت ارز اعلام می‌کند.
عرضه ارز در بانک‌ها
همچنین، عرضه گواهی سکه بانک مرکزی به این صورت است که این اوراق معاف از مالیات بوده و با سررسید شش ماهه، در بورس منتشر می‌شود که قیمت تسویه اوراق سکه بهار آزادی، قیمت روز سکه و معاملات ثانویه آن در بورس نیز امکان‌پذیر است. علاوه بر این، قرار است طلای آب شده به سکه تبدیل و در بازار عرضه شود که با توجه به تقاضای فعالان بخش‌خصوصی در این زمینه، در حال حاضر کارگروه ویژه‌ای در بانک مرکزی تشکیل شده است. آخرین بند بسته بانک مرکزی برای کنترل دلار، فروش ارز در بانک‌هاست و چهار بانک ملی، تجارت، صادرات و ملت از دیروز (۱۵آبان) فروش ارز را حداکثر به مبلغ ۲۰۰۰یورو یا معادل آن به دلار و به نرخ اعلامی توسط اداره صادرات بانک مرکزی آغاز کنند. علاوه بر این، رئیس کل بانک مرکزی تعادل در بازار ارز را حائز اهمیت خوانده و برنامه خود برای این هدف را تداوم عرضه ارز‌های مورد اقبال بخش خصوصی در سامانه نیما اعلام کرده است. البته با وجود این اقدامات و ارائه این بسته‌ها از سوی بانک مرکزی، فعلا تغییر چندانی در بازار ایجاد نشده که توکلی، سخنگوی بازار متشکل ارزی شروع عرضه ارز در سامانه برخط را در کاهش هیجانات بازار ارز و آرامش چگونه می توان ضرر بورس را جبران کرد؟ آن تاثیرگذار می‌داند. حالا باید دید بانک مرکزی در روزهای آینده چه تصمیمی اتخاذ می‌کند که نرخ ارز دوباره به مدار قبلی خود بازگردد، اما باید توجه داشت فشار تورمی در اقتصاد ایران به گونه‌ای است که اگر نرخ ارز ثابت باشد و تورم روند صعودی را طی کند، فنر نرخ ارز جمع می‌شود و مشخص نیست چه زمانی رها خواهد شد.
افزایش نرخ سود بانکی
بازار ارز تحت تاثیر اخبار منفی اقتصادی به‌خصوص در حوزه سیاست خارجی است و اقدامات بانک مرکزی می‌تواند تا حدودی برای کنترل بازار در کوتاه‌مدت تاثیرگذار باشد. در حال حاضر، بانک مرکزی می‌تواند با افزایش نرخ‌های بهره در بازار بین بانکی و شبکه بانکی باعث شود افرادی که به بازار ارز و طلا برای سرمایهگذاری هجوم برده‌اند، منابع خود را در شبکه بانکی نگه دارند. تنها راهی که از نظر اقتصادی برای مدیریت بازار ارز در کوتاه‌مدت وجود دارد، افزایش حداقل ۱۰درصد نرخ بهره بین بانکی و سود‌های بانکی است که بانک مرکزی در این زمینه سختگیری دارد. البته اگر در بلندمدت نتوان به برنامه مشخصی در سیاست خارجی دست پیدا کرد، افزایش نرخ‌های بهره هم کمکی نخواهد کرد.
۳ دلیل گرانی دلار
با وجود موفقیت دولت در حذف ارز فسادآور ۴۲۰۰تومانی و همراهی مردم با این طرح، در روزهای اخیر موج تازه‌ای از افزایش نرخ ارز به راه افتاده است.
به گزارش جام‌جم آنلاین، انتظار این بود که دولت رئیسی از طریق ذخیره دلار‌های رانتی که پیش از این به واردکنندگان داده می‌شد، بتواند نرخ دلار را به پایین‌تر از سطح اولیه بکشاند و در حدود ۳۰هزار تومان متوقف کند. با این حال در روزهای اخیر، فنر دلار آزاد و رکوردهای تازه گرانی ثبت شده است.
به نظر کارشناسان اقتصادی، یک دلیل افزایش نرخ دلار می‌تواند سنت همیشگی دولت‌ها در کاستن از کسری بودجه از طریق رشد نرخ ارز باشد. سال‌هاست در آستانه فصل بودجه‌نویسی، دولت‌ها سعی می‌کنند دلار‌های نفتی را به ریال بیشتر تبدیل و کسری سایر درآمد‌ها را از این کانال جبران کنند.
کسری بودجه دولت امسال به دلیل افزایش مجدد حقوق کارمندان و بازنشستگان در نیمه دوم سال، بیشتر از سال‌های پیش بوده و همین امر می‌تواند وسوسه گرانی نرخ ارز را بیشتر کند. اما به‌جز این، برخی دیگر از صاحب‌نظران بر این باورند که ریشه رشد نرخ ارز را باید در آشوب‌های اخیر دید. فضای بی‌ثباتی حاکم بر کشور، بعضی سرمایه‌داران را واداشت که پول‌های خود را در بازار دلار و ارز ذخیره و موقت از صندوق‌های سپرده بانکی یا بورس خارج کنند. این امر به ایجاد تقاضای کاذب و گرانی دلار کمک کرد و صف خرید را در برابر صرافی‌ها تشکیل داد که خود به جو روانی بازار و التهاب‌آفرینی یاری رساند.
همزمان، سیگنال‌های غربی درباره پایان مذاکرات هسته‌ای و قطع امید از احیای برجام، با وجود تلاش‌های پشت پرده طرف غربی برای توافق با کشورمان، بازار را دچار این تحلیل کرد که تحریم‌ها قرار نیست برداشته شود و حتی ممکن است تشدید شود. این گمانه، خود به بازار ارز فشاری مضاعف وارد کرد که به رکوردهای جدید منتهی شد. به این ترتیب، دلایل سه‌گانه اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک، همراه با موج تبلیغاتی وسیع علیه ثبات داخلی کشورمان باعث شد نرخ ارز با رشد ناگهانی روبه‌رو شود و این شاید خود ضلع تازه‌ای از اضلاع مهندسی شده جنگ ترکیبی علیه کشورمان باشد. انتظار این است که بانک مرکزی به کمک سایر اعضای تیم اقتصادی دولت، این فشار تازه را خنثی کرده و ثبات را به بازار ارز بازگرداند تا مخاطره امنیتی تازه‌ای به سبب گرانی دلار ایجاد نشود.
روزنامه جام جم
دیدگاه شما