اوراق قرضه به موجب نظریه شماره 518مورخ 1385شورای نگهبان به لحاظ خلاف شرع بودن عملا امکان استفاده از آن در کشور منتفی گردیده و اوراق مشارکت جایگزین آن گردیده.
اوراق قرضه و صکوک چیست و چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟
اوراق قرضه و صکوک نوعی ابزارهای مالی هستند که تفاوت آن ها در اسلامی و غیر اسلامی بودن آن است.
اوراق قرضه و صکوک نوعی ابزارهای مالی هسند که در بازار سرمایه مورد معامله قرار می گیرند. در کشورهای اسلامی اوراق قرضه به دلیل داشتن بهره نوعی ربا محسوب شده و حرام است بر این اساس بانکداری اسلامی برای رفع این مسئله اوراق قرضه ای با نام صکوک منتشر کرد.
صکوک و انواع آن
صکوک نوعی اوراق بهادار و پشتوانه مالی است که دارای ارزش است و ارزش آن بر اساس سفته و بهره نیست بلکه نوعی اوراق بهادار است که ارزش ذاتی دارد. نام این اوراق بهادار ریشه عربی دارد و از صک به معنای چک گرفته شده بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ است.
صکوک انواع مختلفی دارد که یکی از مهمترین آن ها صکوک اجاره است. صکوک اجاره نوعی پشتوانه مالی ارزشمند است که صاحب آن می تواند مالک بخشی از یک دارایی باشد. ارزش صکوک برای دارنده آن منافعی دارد که این منافع در یک قرارداد واگذاری آن نوشته شده است. برای انتشار و واگذاری صکوک اجاره ۳ شخص حقوقی یا حقیقی نقش دارند: بانی، واسط، امین
بانی در صکوک اجاره شخص حقوقی است که این صکوک را منتشر کرده است و هدفش از انتشار صکوک اجاره تامین مالی بوده است
واسط یک شخص حقوقی است که واسطه ای میان امین و بانی برای انتقال دارایی و بستن قرارداد صکوک اجاره است.
امین به شخصی حقوقی یا حقیقی می گویند که دریافت کننده صکوک اجاره از بانی است.
اوراق قرضه نوعی اوراق بهادار است که براساس قرض و بهره منتشر می شود. درواقع اوراق قرضه نوعی ابزار مالی برای نشان دادن تعهد بدهی است و این اوراق قابلیت معامله شدن دارد، در اوراق قرضه مبلغ وام و سود دریافتی در تاریخ معین شده نوشته شده است..در بانکداری اسلامی به دلیل بهره داشتن اوراق قرضه و ربا دانستن آن، استفاده از آن حرام است.
تفاوت اوراق قرضه و صکوک
صکوک نشان دهنده مالکیت دارایی است درحالی که اوراق قرضه ابزار مالی نشان دهنده تعهد بدهی است. درواقع اوراق قرضه رابطه میان وام دهنده و وام گیرنده است درحالی که صکوک مالکیت یک دارایی را به با شرایط خاصی به امین خود می دهد.
دارایی هایی که در صکوک معامله می شوند باید اسلامی باشند اما در اوراق قرضه این شرط وجود ندارد.
اعتبار صکوک بر اساس ارزش دارایی سنجیده می شود اما اعتبار اوراق قرضه بر اساس صادر کننده و حتی سفته بازی ها شکل می گیرد.
در صکوک دارایی می تواند افزایش ارزش داشته باشد اما در اوراق قرضه بدهی اصلی تغییر نمی کند.
بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟
در مقاله ی قبلی، دارایی های مالی را به طور کامل بیان کردیم. در این مقاله، اوراق بهادار را که در حقیقت سند مالکیت دارایی های فیزیکی و مالی است خدمتتان معرفی میکنیم.
در ادامه این مطلب آموزشی با ما همراه باشید.
اوراق بهادار چیست؟
اوراق بهادار اوراق و مدارکی هستند که بیانگر مالکیت سرمایه گذار بر یکی از انواع دارایی ها ( دارایی های فیزیکی ، دارایی های نامشهود، دارایی های مالی ) هستند. این اوراق به خودی خود هیچ ارزشی ندارند اما از آنجایی که سند مالکیت سرمایه گذار بر کل یا بخشی ازیک دارایی مالی هستند، دارای ارزش می شوند. همانند انواع چک، سفته، دفترچه حساب بانکی، سهام، اوراق مشارکت، اوراق خزانه، اوراق سپرده کالایی، سند خانه و. این اوراق میتوانند با نام باشند همانند سند خانه، سند سهام و . یا بی نام باشند همانند چک و سفته ای که در وجه حامل صادر میشود یا اوراق مشارکت هایی که در گذشته بی نام صادر میشدند و هر کسی این اوراق را در اختیار داشته باشد، صاحب و مالک آن شناخته میشود.
همچنین اوراق بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ بهادار خود به دو خانواده اصلی تقسیم میشوند :
اوراق بهادار بازار های مالی :
که بیانگر مالکیت ما بر یک دارایی مالی هستند، همانند سند سهام، برگه سند اوراق مشارکت، برگه سند اوراق خزانه، برگه سند اوراق سپرده کالایی و .
با توجه به پیشرفت های بازار های مالی امروزه دیگر در این بازار ها برای سرمایه گذاران ابزار های مالی، اوراق بهادار به صورت فیزیکی صادر نمیشود بلکه مالکیت دارایی های مالی سرمایه گذاران در سامانه های معاملاتی ثبت و نگهداری میشود
اوراق بهادار بازار های فیزیکی :
این اوراق بیانگر مالکیت ما بر یک دارایی فیزیکی می باشند همانند سند خودرو یا املاک که بیانگر مالکیت ما بر خودرو و ملک مد نظر است.
اوراق بهادار بازار های مالی را میتوان به دو دسته اوراق بهادار با بازدهی ثابت و اوراق بهادار با بازدهی متغیر دسته بندی کرد.
اوراق بهادار با بازدهی ثابت : این اوراق دسته ای از ابزار های مالی هستند که سود مشخص و از پیش تعیین شده ای را در بازه های زمانی مشخص به دارندگان اوراق پرداخت می کنند. اوراق بهادار با بازدهی ثابت مبتنی بر ایجاد بدهی و قرض دادن پول توسط سرمایه گذاران به نهاد های دولتی و خصوصی هستند که به ازای آن، سود از پیش تعیین شده و ثابتی به سرمایه گذاران بازپرداخت می شود و این اوراق با ریسک خاصی مواجه نیستند. دارندگان این اوراق نمیتوانند ادعای مالکیت یا حق رای در نهاد منتشرکننده این اوراق داشته باشند و در حقیقت فقط وام دهندگان به ناشر محسوب میشوند.
اوراق مشارکت، اوراق خزانه، صکوک اجاره، اوراق مرابحه و اوراق منفعت در دسته ابزار های مالی با بازدهی ثابت قرار میگیرند.
اوراق بهادار با بازدهی متغیر : دسته دوم از اوراق بهادار هستند که درباره این اوراق باید گفت که سود مشخص و از پیش تعیین شده ای ندارند بلکه از خرید آنها در قیمت پائین و فروششان در قیمت بالاتر میتوان سود کسب کرد. علاوه بر کسب سود ناشی از تغییر قیمت، میتوان از سود سالانه انها نیز بهره مند شد. این اوراق نسبت به اوراق با بازدهی ثابت ریسک بالاتری دارند.
سهام، سپرده کالایی و صندوق های سرمایه گذاری در گروه اوراق بهادار با بازدهی متغیر ابزار های مالی قرار می گیرند.
اوراق بهادار (Securities) چیست؟
اوراق بهادار (به انگلیسی: Securities) یک ابزار مالی قابل داد و ستد و مثلی (عوض دار) ای است که دارای ارزش مالی میباشد.
اوراق بهادار ابزاری مالی به خصوصی هستند که با اهداف مختلفی از جمله بدست آوردن مالکیت از طریق دریافت سهام یک شرکت و سرمایه گذاری خریداری میشوند. این اوراق به طور کلی به دو دسته اوراق حقوق صاحبان سرمایه (equities) و اوراق بدهی (debts) تقسیم بندی میشوند.
بازار متشکل و رسمی است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها یا اوراق قرضه دولتی یا خصوصی تحت ضوابط معین انجام می شود. مشخصه مهم آن حمایت قانونی از صاحبان پس اندازها یا سرمایه های راکد است. بورس مرجع رسمی و مطمئنی است برای جذب سرمایه افراد و بخش های خصوصی به منظور تأمین مالی پروژه های سرمایه گذاری بلند مدت.در بازرگانی داخلی ایران اصطلاح بورس به بازارهای اختصاصی کالاهای سرمایه ای، واسطه ای یا مصرفی اطلاق می گردد که در یک محدوده جغرافیایی واقع شده و تعداد زیادی از عناصر عمده فروشی و خرده فروشی آن کالای خاص را دارند مانند بورس فرش در بازار تهران، بورس آهن و…
انواع اوراق بهادار
اوراق بهادارخود به دسته های مختلفی تقسیم می شود:
- سهام عادی
- سهام ممتاز
- حق تقدم
- سهام جایزه
- اوراق مشارکت
- مشتقات (Derivatives)
- اختیار معامله (Option)
- قرارداد آتی (Future)
- صکوک
شرکت یا بنگاهی که اوراق بهادارمنتشر میکند، «منتشر کننده» نامیده میشود. ساختار قوانین کشورها واجد شرایط بودن یک اوراق بهادار را تعیین میکنند. اوراق بهادار، میتوانند به صورت گواهی صادر شوند یا به طور عام تر بدون گواهی باشند و تنها در مدخلی الکترونیکی ثبت شده باشند. گواهیها میتوانند در وجه حامل باشند، به این معنا که حمل کننده آن صاحب حقوق ورقه بهادار است یا با نام باشند که در این صورت تنها شخصی که اوراق به نام اوست صاحب حقوق است. اوراق بهادار شامل سهام شرکتها یا صندوقهای سرمایه گذاری مشترک، اوراق قرضه منتشره شده توسط شرکتها یا واسطه های دولتی، سهام با اختیار معامله یا هر نوع اختیار معامله دیگر، واحدهای شراکت محدود و انواع مختلفی از ابزارهای رسمی سرمایه گذاری است که قابل معامله و تعویض باشند.
چرا بورس اوراق بهادار بوجود آمد؟
پیدایش بورس در دنیا با دو پدیده پیدایش شرکتهای سهامی با مسئولیت محدود و پیدایش شرکتهای سهامی عام مرتبط است.
در گذشته تجار زیاد خطر و زیان می دیدند و همواره به دنبال شریکی بودند که با آن سود و زیان خود را تقسیم کنند و هر کس بنا به سرمایه بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ ای که آورده در سود و زیان شریک شود. اما فرم تکامل یافته آن به صورت سهام عام بود یعنی سهام را به عموم مردم می فروخت و کار خود را با سرمایه مردم انجام می دهد. اولین کمپانی که از این روش استفاده کرد کمپانی هند شرقی بود که در تاریخ تجارت دنیا ثبت شد.
اما بعد ها با گسترش مبادلات تجاری در اروپا و ارتباط هر چه بیشتر مردم و صاحبان سرمایه ها مراکزی به وجود آمد که سرمایه داران با متقاضیان استفاده از نقدینگی تماس پیدا می کردند و به داد و ستد با هم می پرداختند که به آن بازار سرمایه می گویند.
جالب است بدانید که واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام واندر بورس گرفته شده که صرافان شهر مقابل خانه او به دادوستد مشغول می شدند و از آن به بعد به اماکنی که محل دادوستد بود اطلاق شد.
اولین تشکل بورس اوراق بهادار در جهان به سال 1460 میلادی در شهر آنورس بلژیک که موقعیت تجاری قابل ملاحظه ای داشت بوجود آمد. بعد از آن بورس در اوایل قرن 17 در شهر آمستردام بود که امروزه یکی از مهمترین منابع تأمین سرمایه در سطح بین الملل است. بعد از آن بورس لندن در سال 1801 با عضویت 500 نفر، بورس نیویورک،بورس زوریخ و…..
تفاوت اوراق قرضه و اوراق مشارکت
قبل از بیان تفاوت های اوراق قرضه و اوراق مشارکت لازم است تعریف و ویژگی های این دو اوراق را ذکر نماییم.
اوراق قرضه: نوعی سند است که براساس آن شخصی مبلغی را به ناشر اوراق قرضه ،قرض می دهد در مقابل ناشر اوراق موظف به پرداخت بهره به خریدار اوراق قرضه می شود همچنین ناشر می بایست اصل مبلغ را در سر رسید معین به خریدار برگرداند.
اوراق قرضه به موجب نظریه شماره 518مورخ 1385شورای نگهبان به لحاظ خلاف شرع بودن عملا امکان استفاده از آن در کشور منتفی گردیده و اوراق مشارکت جایگزین آن گردیده.
ویژگی های اوراق قرضه
- اوراق قرضه داراي سر رسيد مشخص شده است که باید در سررسید تعیین شده پرداخت گردد.
- اوراق قرضه داراي ارزش اسمی مشخصی است.
- در صورت ورشکستگی ناشران اوراق قرضه، دارندگان در دريافت اصل و فرع سرمايه خود بر صاحبان سهام حق تقدم دارند. چنانچه شرکتي چند نوع اوراق قرضه منتشر نماید، ترتيب اولويت آنها بر طبق قرارداد مربوطه است.
- به طور کلي دارندگان اوراق قرضه حق رای درخصوص تصمیم گیری در شرکت را ندارند، هر چ ند ممکن است که دارندگان انواع خاصی از اوراق قرضه در مواردی از تصميم گيريهای شرکت (مثل انتشار و فروش اوراق قرضه های ديگر يا در موارد ادغام شرکت در شرکتهای ديگر) حق رای داشته باشند.البته، چنانچه شرکتی شرايط مندرج در قرارداد اوراق قرضه را رعايت نکند، دارندگان اوراق قرضه می توانند بر بسياری از فعاليتهای شرکت اعمال قدرت کنند.
- اگر اوراق قرضه در قالب عرضه خصوصی به خريدار فروخته شود،صرفا « ناشر و خريدار » طرفهای قرارداد هستند.ولی اگر اوراق قرضه به طور عمومی به تعداد زيادی از خريداران فروخته شود،غير از طرفهای قرارداد شخص ديگری به عنوان امين به نمايندگی از دارندگان اوراق قرضه بر اجرای تعهدات شرکت نظارت می کنند.
- کسی که اوراق قرضه را در دست دارد بستانکار بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ شرکت بحساب می آید. شخص مذکور با آنکه حق دريافت اصل مبلغ اسمی و بهره آن را دارد اما هيچ گونه حق مالکيتی در شرکت ندارند و چيزی از بابت سود سهم که به سهامداران پرداخت می گردد دريافت نمی کنند.
- این اوراق از طریق پذیره نویسی و تنها ازطرف شرکتهای سهامی عام منتشر می گردد.
اوراق قرضه ساده
اوراقی است که پس از انتشار تغییر صورت نمی دهد و تا استرداد کامل وجه ، به صورت ورقه قرضه باقی می ماند.
شرایط انتشار اوراق قرضه ساده
انتشار اوراق قرضه می تواند بنا به تجویز اساسنامه شرکت یا تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت یا بنا به پیشنهاد هیات مدیره باشد همچنین اساسنامه و مجمع عمومی می تواند به هیات مدیره شرکت این اجازه را بدهد که طی مدت زمانی که از دو سال تجاوز ننماید یک یا چند بار اوراق قرضه منتشر نماید.
اوراق قرضه مرکب
اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام شرکت را همانند اوراق قرضه قابل تعویض با سهام را اصطلاحا اوراق قرضه مرکب گویند که امتیازات مضاعفی برای دارنده آنها در قانون پیش بینی گردیده است.
اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام
در این اوراق افزایش سرمایه در زمانی صورت می گیرد که صاحبان اوراق قرضه بخواهند اوراق خود را به سهام تبدیل نمایند.
اوراق قرضه قابل تبدیل تعویض با سهام
صدور این نوع اوراق چیزی جز افزایش سرمایه شرکت نیست لذا افزایش سرمایه همزمان با انتشار اوراق قرضه صورت می گیرد.
محدودیت های شرکتها تا انقضای بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ موعد اوراق قرضه:
- انتشار اوراق جدید قابل تعویض و قابل تبدیل تا انقضای موعد اوراق قرضه ممنوع است
- شرکت حق ندارد سرمایه خود را مستهلک نماید
- کاهش سهام از طریق بازخرید ممنوع است
- اقدام شرکت به تقسیم اندوخته ممنوع است
- تغییر در نحوه تقسیم منافع شرکت ممنوع است.
انواع اوراق قرضه
- اوراق قرضه دولتی
- اوراق قرضه شرکتی
- اوراق قرضه شهرداری
- اوراق صکوک شرکتی،
- اوراق منفعت
- اوراق خزانه دولتی
- اوراق استصناع
- گواهی سپرده
- اوراق مرابحه
- اوراق سلف موازی استاندارد
- سهام ممتاز
- اوراق بهادار وثیقه‌ای
اوراق مشارکت
اوراق بهاداری هستند که با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به قیمت اسمی مشخص برای یک مدت معین جهت تامین بخشی از منابع مالی درطرح های مورد نظر دولت و شرکتهای دولتی و خصوصی تحت نظارت بانک مرکزی منتشر می گردند.خرید و فروش این اوراق مستقیما یا توسط بورس صورت می گیرد.
ویژگی های اوراق مشارکت
1. اوراق مشارکت هم به صورت با نام هم به صورت بی نام منتشر می گردند.
2. اوراق مذکور قيمت اسمي مشخصي دارند.
3. اوراق مشارکت اوراقی است با سررسید مشخص.
4. بازپرداخت اصل اوراق در سررسيد و پرداخت سودعلي الحساب آن در مقاطع معين توسط ناشر، تضمين می گردد
5. خريد و فروش اوراق مذکور از طريق شعب منتخب بانک عامل يا از طريق بورس اوراق بهادار (درصورت پذيرش) مجاز است
6. در این نوع اوراق دارندگان به نسبت قيمت اسمي و مدت زمان مشارکت در سود حاصل از اجراي طرح هاي مربوط سهيم هستند
7. هر ورقه نشان دهنده ميزان قدرالسهم دارنده آن در طرح مورد سرمايه گذاري است
8. اوراق مشارکت به عنوان وثيقه در قراردادهاي بانکی و قراردادهای مربوط به وزارتخانه ها، مؤسسات و شرکت هاي دولتي، شهرداريها و ساير دستگا ههاي اجرايي پذيرفته مي شود.
9.اوراق مذکور از طریق عرضه عمومی به سرمایه‌گذاران واگذار میشود.
10. قابلیت خریدوفروش در بازار ثانویه
انواع اوراق مشارکت
1. اوراق مشارکت ساده
اوراق مشارکت ساده متداول‌ترین نوع ورقه مشارکت به شمار می‌رود در واقع دارنده آن سود حاصل از مشارکت را به ترتیب مورد توافق، در مواعد مقرر دریافت می کند و در سر رسید ورقه تنها حق مطالبه مبلغ اسمی اوراق را از ناشر دارد . این اوراق پس از انتشار، تغییر صورت نمی دهند و در نهایت منجر به استرداد اصل سرمایه و سود حاصل از به کارگیری در پروژه به صاحب ورقه می شود که در این فرض صاحب ورقه با شرکت در یک پروژه خاص شریک است که پس از اتمام پروژه رابطه اش با شرکت قطع می گردد
2. اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام
اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام، ورقه مشارکت قابل تبدیل ورقه‌ای است که بتوان آن را به سهم شرکت ناشر تبدیل کرد. در این نوع ورقه برخلاف اوراق مشارکت ساده، صاحب اوراق، چنانچه وضعیت شرکت ناشر به دلیل اقتصادی و سوددهی بهتر از زمان انتشار اولیه ورقه مشارکت شود، می‌تواند با تبدیل اوراق مشارکت خود به سهام شرکت در توسعه شرکت شریک و از آن بهره‌مند شود.
3.انتشار اوراق مشارکت قابل تعویض
اوراق مشارکت قابل تعویض نوعی دیگری از اوراق مشارکت است که قابل تعویض با سهام سایر شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است . زمانی که چنین اوراقی به سرمایه‌گذار واگذار میشود، ناشر مکلف است حداقل به میزان اوراق بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ مشارکت قابل تعویض، موجودی سهام شرکتهای مذکور را تا سر رسید نهایی اوراق مشارکت نگهداری کند.
تفاوت های اوراق قرضه و اوراق مشارکت
تفاوت های اوراق قرضه و اوراق مشارکت به شرح ذیل است :
- اوراق قرضه خارج از بورس مورد معامله قرار می گیرد اما اوراق مشارکت قابلیت معامله در بازار بورس رادارد
- نرخ سود و بهره در اوراق قرضه یکسان و ثابت است اما در اوراق مشارکت نرخ سود علی الحساب است
- سود اوراق قرضه براساس میزان سود و زیان شرکت مشخص می گردد درحالی که سود اوراق مشارکت از ابتدا مشخص است.
- وجه اوراق قرضه به شرکت ناشر تملیک می شود لذا محدودیتی در نوع مصرف آن برای شرکت وجود ندارد و مصرف وجوه حاصل به صلاحدید ناشر ممکن است و دارنده صرفا بستانکار شرکت محسوب می گردد اما در اوراق مشارکت دارنده اوراق مشارکت با ناشر شریک می گردد.
- صدور اوراق قرضه تنها توسط شرکت سهامی عام صورت میگیرد در حالی که برای صدور اوراق مشارکت علاوه بر شرکت سهامی عام، شرکت سهامی خاص و شرکت تعاونی نیز مجاز به صدور اوراق مشارکت هستند.
- باز پرداخت اصل و سود علی الحساب در اوراق مشارکت الزاما باید تضمین گردد در صورتی که در اوراق قرضه تضمین بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ پرداخت سود و اصل مبلغ، اختیاری است
«درخصوص بهره معین اوراق قرضه می توان اشاره کرد که باتوجه به نظریه شورای نگهبان مورخ17/5/1363وسایر نظرات شورا مزبور همچنین بنا به اصل49قانون اساسی معاملات ربوی ممنوع و در نتیجه باطل است و گنجاندن هرنوع بهره در قرارداد قرض غیر مجاز است».
بورس اوراق بهادار چيست؟
بورس اوراق بهادار چيست؟
بورس اوراق بهادار به معنای یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است, که در آن سهام شرکت ها و اوراق مشارکت, تحت ظوابط و مقررات خاص, مورد معامله قرار می گیرد
به گزارش خبرنگار بازار گروه اقتصادي باشگاه خبرنگاران،بازار متشکل و رسمی است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها یا اوراق قرضه دولتی یا خصوصی تحت ضوابط معین انجام می شود. مشخصه مهم آن حمایت قانونی از صاحبان پس اندازها یا سرمایه های راکد است. بورس اوراق بهادار به معنای یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است, که در آن سهام شرکت ها و اوراق مشارکت, تحت ظوابط و مقررات خاص, مورد معامله قرار می گیرد.بورس مرجع رسمی و مطمئنی است برای جذب سرمایه افراد و بخش های خصوصی به منظور تأمین مالی پروژه های سرمایه گذاری بلند مدت.در بازرگانی داخلی ایران اصطلاح بورس به بازارهای اختصاصی کالاهای سرمایه ای، واسطه ای یا مصرفی اطلاق می گردد که در یک محدوده جغرافیایی واقع شده و تعدا زیادی از عناصر عمده فروشی و خرده فروشی آن کالای خاص را دارند مانند بورس فرش در بازار تهران، بورس آهن و….
علل پیدایش بورس اوراق بهادار
پیدایش بورس در دنیا با دو پدیده پیدایش شرکتهای سهامی با مسئولیت محدودو پیدایش شرکتهای سهامی عام مرتبط است.
در گذشته تجار زیاد خطر و زیان می دیدند و همواره به دنبال شریکی بودند که با آن سود وزیان خود را تقسیم کنند و هر کس بنا به سرمایه ای که آورده در سود و زیان شریک شود. اما فرم تکامل یافته آن به صورت سهام عام بود یعنی سهام را به عموم مردم می فروخت و کار خود را با سرمایه مردم انجام می دهد. اولین کمپانی که از این روش استفاده کرد کمپانی هند شرقی بود که در تاریخ تجارت دنیا ثبت شد.
اما بعد ها با گسترش مبادلات تجاری در اروپا و ارتباط هر بورس اوراق قرضه و بهادار چیست؟ چه بیشتر مردم و صاحبان سرمایه ها مراکزی به وجود آمد که سرمایه داران با متقاضیان استفاده از نقدینگی تماس پیدا می کردند و به دادو ستد با هم می پرداختند که به آن بازار سرمایه می گویند.
جالب است بدانید که واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام واندر بورس گرفته شده که صرافان شهر مقابل خانه او به دادوستد مشغول می شدند و از آن به بعد به اماکنی که محل دادوستد بود اطلاق شد.
اولین تشکل بورس اوراق بهادار در جهان به سال 1460 میلادی در شهر آنورس بلژیک که موقعیت تجاری قابل ملاحظه ای داشت بوجود آمد. بعد از آن بورس در اوایل قرن17 در شهرآمستردام بود که امروزه یکی از مهمترین منابع تأمین سرمایه در سطح بین الملل است. بعد از آن بورس لندن در سال 1801 با عضویت 500 نفر، بورس نیویورک،بورس زوریخ و…..
ارکان بورس
در قانون تأسیس بورس چهار رکن اصلی برای اداره امور سازمان بورس تعیین گردیده اند:
شورای بورس: وظیفه تعیین مقررات و همچنین نظارت بر حسن اجرای قوانین ومقررات مربوط را دارد.
هیأت پذیرش اوراق بهادار: به منظور اخذ تصمیم نسبت به قبول یا رد اوراق بهادار در بورس یا حذف آنها از لیست اوراق بهادار پذیرفته شده است.
سازمان کارگزاران بورس و دبیر کل: وظیفه آن ایجاد تسهیلات لازم جهت خرید و فروش اوراق بهادار، نظارت بر انجام معاملات، مراقبت در حسن جریان امور و روابط بین کارگزاران و مشتریان
هیأت داوری: این هیأت به اختلاف بین کارگزاران با یکدیگر و فروشندگان و خریداران اوراق بهاداربا کارگزاران که از معاملات در بورس ناشی می شود رسیدگی می کند.
سهم چیست؟
سرمایه هر شرکت سهامی, به قسمتهایی مساوی تقسیم می شود که به هر یک از این قسمت ها, یک سهم گفته می شود. معمولا قیمت اسمی سهام در ایران ۱۰۰۰ریال است. هر فرد پس از خرید سهام مالک جزئی از دارایی شرکت می شود.
به یاد داشته باشید که وقتی اقدام به خرید سهام می کنید, در بازار سرمایه شروع به فعالیت کرده اید
انواع بورس کدام است؟
بورس کالا, بورس فلزات, بورس کشاورزی, بورس اوراق بهادار, بورس اسناد خزانه.
در بورس افراد حقیقی و حقوقی توسط کارگزاران خود به داد و ستد می پردازند و در آن خریدار و فروشنده می توانند یک فرد یا یک شرکت باشند.
این خرید و فروش تابع قوانین خاصی است; که در مورد همه و با هر مقدار سرمایه به صورت یکسان برخورد می کند.
تامین مالی چیست؟
تامین مالی یا فاینانس, یعنی تهیه منابع مالی و وجوه برای ادامه فعالیت شرکت و ایجاد و راه اندازی طرح های توسعه و درآمدزای این واحدهای اقتصادی.
تامین مالی عمدتا از طریق انتشار سهام, فروش اوراق قرضه و وام و اعتبار صورت می گیرد.
ابزارهای ویژه تامین مالی:
الف) سهام عادی
ب) سهام ممتاز
ج) اوراق قرضه
د) اوراق مشارکت
ه) اوراق بهادار قابل تبدیل
● سهام عادی چیست؟
سهام عادی, همین سهامی است که شرکت ها عرضه می کنند و سهامداران به نسبت سهام خود, مالک شرکت می شوند. شما سهام عادی را هر زمان که بخواهید می توانید بفروشید ولی اگر شرایط بازار و کشور خوب باشد با قیمت بالاتر و اگر شرایط بازار خوب نباشد با قیمت کمتر آن را می فروشد.
● سهام ممتاز چیست؟
سهامی است, کهشرکت عرضه می کند و سود آن مثلا این طور گفته می شود ۱۰% از قیمت اسمی سهام.
حال اگر قیمت اسمی سهام ۱۰۰ تومان است ۱۰ درصد آن ۱۰ تومان می شود. سود سهام ممتاز, نسبتا دائمی است و پرداخت سود سهام ممتاز نسبت به سهام عادی اولویت دارد. برای رعایت حقوق سهامداران شرکت هایی که در بورس پذیرفته می شوند دارای سهام عادی و مشابه و یکسان هستند.
● اوراق مشارکت یا اوراق قرضه:
اوراقی است که سود معین دارد و صادرکننده اوراق قرضه متعهد می شود اصل پول و سود را در تاریخ معین پرداخت کند. این اوراق چند کوپن سود دارن که مثلا هر سه ماه یکبار باید به بانک مراجعه کرد و با تحویل آنبخش از سود را دریافت کرد. در بازار بورس ایران, اوراق مشارکت نیز مورد داد و ستد قرار می گیرد
اولین شرکتی که اقدام به انتشار اوراق مشارکت در بورس کرد شرکت ایران خودرو طرح پژو پارس با سود ۱۰% بود
● سرمایه گذاری چیست؟
منظور از سرمایه گذاری, صرف هزینه ای مشخص به همراه پذیرفتن ریسک(احتمال خطر) مشخص یانامشخص برای کسب سود د آینده می باشد. مهمترین هدف سرمایه گذاری, کاهش(هزینه های فرصت) می باشد. به این معنی که ممکن است که فرد پول مازاد راکدی داشته باشد که بتواند آن را در محلی برای سرمایه گذاری و کسب سود به کار گیرد. اما به علت عدم آگاهی , ان فرصت کسب سود را از دست بدهد. /ف
دیدگاه شما