صدای فقر بلندتر شد/ خطر فقر در نزدیکی ۲۰ میلیون تومان
همدلی نوشت: در حالی کنترل تورم و نقدینگی یکی از شعارهای همیشگی دولت سیزدهم از پیش از ورود به پاستور بوده که حالا گزارشها از افزایش قابلتوجه پولهای سرگردان در کشور حکایت دارد؛ رقمی که حالا به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه به بیش از پنج هزار میلیارد تومان رسیده است؛ افزایشی که حالا از رسیدن خط فقر به ۱۸ میلیون تومان خبر میدهد.
نکته قابلتوجه اینکه اعطای تسهیلات به شرکتهای دانشبنیان دو برابر شده و بیشک هر یک ریال وام یا تسهیلات کلان به معنای خلق پول و رشد نقدینگی است؛ چرا که بانکها از منابع مردم ذخیره میکنند و در قالب تسهیلات از آنها استفاده میکنند؛ چیزی که قابلتوجه است هم عدم اطلاعرسانی به سپردهگذاران بانکی در خصوص کاربرد این منابع در شاخصهای کلان اقتصادی است؛ به عبارتی سپردهگذاران حق دارند بدانند سهم تسهیلات بگیران در رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال برای خود یا فرزندانشان چقدر بوده است، چه مقدار از این تسهیلات بلاعوض بوده و چه مقدار به بانکها برگشته است؛ مردمی که باید آثار تورمی ناشی از این مدل رشد نقدینگی را مشاهده میکنند. هر چه هست به نظر میرسد دولت سیزدهم در زمینه کنترل نقدینگی سیاستهای کارشناسانه به کار نبرده و این پولهای سرگردان میرود تا موج جدیدی از تورم روی سر اقشار آسیبپذیر جامعه وارد کند. دیروز مسعود میرکاظمی، در مراسم روز ملی آمار در میان صحبتهای خود گفت: «وقتی بیش از پنج هزار همت (هزار میلیارد تومان) نقدینگی در کشور وجود دارد باید آن را مدیریت کنیم تا اتفاقات خوبی را شاهد باشیم». نکته قابلتوجه این است که بانک مرکزی با گذشت ماه مهر هنوز آمار نقدینگی را منتشر نکرده و به نظر میرسد رئیس کل بانک مرکزی راه عبدالناصر همتی، سکاندار پیشین بانک مرکزی را در زمینه خلق پول، افزایش نرخ ارز و عدم انتشار آمارها ادامه میدهد. تحت چنین شرایطی به نظر میرسد ایجاد ثبات، اصلاح اقتصادی و حتی بهبود معیشت اقشار ضعیف پروسهای زمانبر یا حتی فراموش شده است. بر اساس برآوردهای کارشناسی، با چنین رشدی که در میزان نقدینگی انجام شده، این رقم در اواخر اسفند امسال بالاتر هم خواهد شد. به عبارتی با رشد ۳۸ درصدی نقدینگی در اواخر همین امسال، ۶۶۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی خواهیم داشت. این میزان به معنای ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومان تقاضا در شرایطی است که رشد اقتصادی هم وجود ندارد؛ همه اینها به معنای افزایش رقم خط فقر و بیشتر شدن بیکاری میتواند باشد. واقعیت این است که با افزایش نقدینگی تقاضای کالا افزایش یافته و تولید و عرضه همانقدر کمتر میشود.
نقدینگی برای تولید؟
هدایت نقدینگی به سوی تولید همواره یکی از شعارهای دولت سیزدهم بوده است. چیزی که از نگاه آگاهان اقتصادی با اظهارنظرهای مختلفی همراه است. همین چند وقت پیش بود که رئیس بانک مرکزی از افزایش انتشار اوراق گام از ۲۶ هزار میلیارد تومان تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان با هدف هدایت نقدینگی به سمت تولید خبر داد. طبق گزارشی که ایبنا منتشر کرده علی صالحآبادی، رئیسکل بانک مرکزی گفت: «در تلاشیم انتشار اوراق گام را از ۲۶ همت کنونی به عنوان یکی از ابزار تامین مالی در حمایت عملی و غیرتورمی از تولید به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان برسانیم». رئیس کل بانک مرکزی کنترل نقدینگی و تورم و جلوگیری قاطع از خلق پول را برنامه جدی بانک مرکزی در دوره جدید دانست و بیان کرد: «دیگر نباید تجربه تلخ تورم ناشی از خلق پول تکرار شود به همین دلیل، برنامه و سیاست اصلی ما هدایت نقدینگی به سمت تولید و فعالیتهای مولد اقتصادی در کشور است. انتظار از شبکه بانکی همین است و باید با جراحی قانون در جهت کاهش گلایههای متقاضیان گام برداریم». اما سوالی که میتوان مطرح کرد این است که هدایت نقدینگی به سمت تولید واقعبینانه است؟. واقعیت این است که مسئله هدایت نقدینگی به سمت تولید یکی از موارد پرشماری است که مورد توجه دولتهای قبل نیز بوده است. البته در برخی دولتها مانند ادوار هفتم و هشتم این مسئله موضوعیت کمتری داشت. چرا که میزان کسری بودجه دولت به میزان قابل توجهی مهار شده بود و در نتیجه نیازی به استقراض از بانک مرکزی و متعاقبا رشد افسارگسیخته نقدینگی نبود. کارشناسان میگویند دولتها عموما برای پوشاندن این خطای خود همواره در پی تحقق آرزوی هدایت نقدینگی به سمت تولید اقداماتی ترتیب دادهاند. اما تقریبا میتوان گفت این دست تلاشها موثر نیفتاده و اقتصاددانان نیز چنین امری را با در نظر داشتن مختصات اقتصاد ایران تقریبا غیرممکن میدانند.
دولت سیزدهم نیز از این قافله عقب نمانده و اوراق گام را به عنوان ابزاری برای پیشبرد این سیاست در سال ۱۴۰۰ منتشر کرد. طبق گفته صالحآبادی تاکنون انتشار اوراق گام به میزان ۲۶ هزار میلیارد تومان انجام شده است. حالا اظهارات وی نشان میدهد که دولت و بانک مرکزی قصد دارند انتشار این اوراق را بیش از ۷ برابر افزایش دهند. البته هدف این سیاست ظاهرا امر مبارکی است و تقویت بخش مولد اقتصاد را در پی خواهد داشت. اما اقتصاددانان معتقدند این طرح نیز در زمره تلاشهای ناکام مانده دولتهای گذشته در راستای تغییر مسیر نقدینگی است. سال گذشته و در موسم تقدیم لایحه بودجه ۱۴۰۱ به مجلس بود که کابینه سیزدهم مدام بر عدم استقراض دولت از بانک مرکزی تاکید داشتند. اما کارنامه دولت در یکسال گذشته نشان دهنده عدم تحقق این وعده دولت است. اما در حال حاضر به دلیل محقق نشدن این سیاست، اقتصاددانان شاهد اظهاراتی مشابه آنچه پیشتر به آن اشاره شده هستند. از همین رو در اظهارات صالحآبادی هم ردی از محقق نشدن مهار رشد افسارگسیخته نقدینگی دیده نمیشود.از همین رو سعی شده تا سیاست نعل وارونه و به جای خودداری از استقراض مستقیم و غیرمستقیم از بانک مرکزی، طرحی که در ادوار گذشته نتیجه نداده را بار دیگر در دستور کار قرار دهند. در واقع دولت سعی دارد خطایی را که نباید مرتکب میشد با سیاستی که از همین حالا نتیجه اجرایش مشخص است پوشش دهد. طبق گزارش تجارتنیوز، اوراق گام نوعی ابزار مالی است که با هدف تامین مالی واحدهای تولیدی از اواخر سال ۱۴۰۰ رونمایی دوره ورود موفق به بازار سرمایه شد. در واقع سعی شده تا از قابلیتهای بازار سرمایه برای تامین مالی زنجیره تولید و همچنین تامین مالی واحدها استفاده شود. در حقیقت بانک مرکزی برای کمک به بهبود راههای تامین سرمایه تولیدی بنگاههای تولیدی، سامانه گام را راهاندازی کرد و عرضه و انتشار اوراق گام را در بازار مدیریت میکند.
واکسن آنفلوانزای خارجی بهتر است یا ایرانی؟
تزریق واکسن آنفلوانزا تا پایان آبان ماه امکانپذیر است. پزشکان به افراد حساس به پروتئین، تزریق واکسن ایرانی را توصیه میکنند.
آنفلوانزا در آن دسته از ویروسهای فصلی است که در نیمه دوم سال به سرعت شایع میشود. چند سالی است با تزریق واکسن آنفلوانزا سعی بر کنترل این بیماری بعضا کشنده شده است اما میزان آمار مبتلایان به این ویروس همچنان بالاست. با اینکه آنفلوانزا ویروس جدیدی نیست و سالیان سال است که افراد را مبتلا میکند اما با این حال باز هم قربانی میگیرد.
توصیه مهم به افرادی که میخواهند واکسن آنفلوانزا بزنند
حمید عمادی متخصص بیماریهای عفونی گفت: بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوانزا شروع فصل سرماست. فصل سرما در نیم کره شمالی و کشورهای غریبی حدودا در همین روزها آغاز میشود. در کشور ما کمی دیرتر هوا شروع به سردتر شدن میکند. در کشور ما شیوع گسترده آنفلوانزا از ماههای آبان، آذر و دی آغاز میشود.
وی افزود: توزیع واکسن آنفلوانزا در کشورهای نیم کره شمالی از اواخر سپتامبر است. کشور ما نیز از مهر ماه شروع به توزیع واکسن آنفلوانزا به بازار میکند و رفته رفته به اواخر مهر ماه که میرسیم واکسنها به اتمام میرسد. بنابراین به افراد توصیه میشود، افرادی که تمایل به تزریق واکسن آنفلوانزا دارند، هر چه سریعتر به تهیه آن اقدام نمایند.
توصیه پزشکان درباره تزریق واکسن آنفلوانزا
متخصص بیماریهای عفونی تصریح کرد: واکسنهای آنفلوانزا دوره ورود موفق به بازار سرمایه را تا انتهای آبان ماه نیز میتوان تزریق کرد. اگر فرض را بر این بگذاریم که شیوع آنفلوانزا در ماههای دی و بهمن به اوج میرسد، تزریق این واکسن در آبان ماه منطقیتر به نظر میرسد و حتی میتوان گفت اثربخشی بهتری دارد. توصیه پزشکان به همه افراد این است که واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند.
عمادی یادآور شد: ویروس آنفلوانزا در افرادی خطرناکتر و بعضا کشندهتر است و طبیعتا این افراد در اولویت تزریق واکسن آنفلوانزا هستند. زنان باردار، بیماران قلبی، بیماران ریوی، بیماران کلیوی، افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند، بیمارانی که تحت درمان دوره شیمی درمانی هستند، افراد بالای ۵۵ سال در گروه افراد پر خطر هستند که تزریق واکسن آنفلوانزا برایشان ضروریتر است.
تزریق واکسن آنفلوانزا در دوران کرونا
متخصص بیماریهای عفونی درباره تزریق همزمان واکسنهای آنفلوانزا و کرونا توضیح داد: تزریق همزمان این واکسنها منع پزشکی ندارد اما بهتر است، هر کدام از این واکسنها در یک دست تزریق شوند و هر دو در یک دست نباشد. بهترین حالت تزریق واکسنهای آنفلوانزا و کرونا با فاصلهی دو هفته توصیه میشود.
وی خاطرنشان کرد: آمار مبتلایان به آنفلوانزا در دوران کرونا در مقایسه با سالهای قبل کاهش چشمگیری داشته است، دلیل آن هم به پروتکلهای بهداشتی و ترس مردم از ویروس ناشناخته کرونا بر میگردد. اما با توجه به اینکه میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی در چند ماه اخیر نسبت به زمان اوج کرونا کمتر شده است و مردم کمتر در اماکن عمومی از ماسک استفاده میکنند، احتمال شیوع آنفلوانزا و دیگر بیماریهای تنفسی بالا میرود.
چه کسانی نباید واکسن آنفلوانزا بزنند؟
عمادی در ادامه گفت: درباره افرادی که نباید واکسن آنفلوانزا بزنند میتوان افراد حساس به تخم مرغ را مثال زد، به این دلیل که در گذشته واکسنهای آنفلوانزا در تخم مرغ کشت داده میشدند. در کشور ما واردات ۲ برند معروف واکسن آنفلوانزا از کشورهای هلند و فرانسه انجام میشود.
متخصص بیماریهای عفونی اشاره کرد: واکسن آنفلوانزا قبل از این در تخم مرغ کشت داده میشد. افرادی که حساسیت خیلی شدیدی به تخم مرغ داشتند، نسبت به تزریق این واکسنها دچار مشکل شده و طبیعتا منع تزریق داشتند. در سالهای قبل واکسنهای دیگری از روسیه، ایتالیا به کشور دوره ورود موفق به بازار سرمایه وارد شد اما واکسنهای قابل قبولی نبود. ایران از سال گذشته موفق به تولید واکسن آنفلوانزای ایرانی شد. ویژگی متفاوت این واکسن داخلی نسبت به نمونههای خارجی این بود که این واکسنها در محیط کشت، دوره ورود موفق به بازار سرمایه عمل نیامده بودند و بنابراین افرادی که نسبت به پروتئین حساسیت دارند، بهتر است از این نوع واکسن استفاده کنند. به نظر میرسد این واکسن از نظر تئوریک، نسبت به واکسنهای هلندی و فرانسوی عملکرد بهتری داشته باشد.
عمادی در معرفی واکسن آنفلوانزای ایرانی تاکید کرد: امسال اولین سالی است که واکسن آنفلوانزای ایرانی به طور گسترده وارد بازار دارو میشود. سال گذشته مجوز استفاده از آن صادر شد اما به دلیل گذشتن زمان طلایی تزریق واکسن آنفلوانزا، عملا تزریق آن دیگر بیفایده بود. امسال واکسن ایرانی آنفلوانزابه اسم فلوگارد وارد بازار شده است. این واکسن نوترکیب است یعنی پروتئین ویروس آنفلوانزا را در تخم مرغ کشت نداده اند، بلکه چند جزء از اجزاء پروتئینی را ساختند. این واکسن برای افراد بالای ۶۰ سال اثربخشی بیشتری نسبت به سایر واکسنهای آنفلوانزا دارد ولی باز هم درباره میزان عملکرد واکسن باید در گذشت زمان نظر داد. در مجموع هدف ما این است، تولید داخلی در صورتیکه همان جوابدهی را داشته باشد به مصرف عمومی برسد.
متخصص بیماریهای عفونی در پایان گفت: در حال حاضر واکسن آنفلوانزای ایرانی در کنار واکسنهای خارجی عرضه شده است و طبیعی است مصرف کنندگان به این سوال برخورد کنند که کدام واکسن انتخاب بهتری است. درباره عملکرد واکسن ایرانی با توجه به زمان محدود عرضه آن به بازار، هنوز نمیتوان نظر دقیقی داد./ گسترش نیوز
مقصد اولین پرواز مسافری نظامیان ایران کجا بود؟
ورود اولین هواپیما به ایران که آن زمان «طیاره» خوانده میشد، در دوره حکومت پسرِ محمدعلی شاه قاجار اتفاق افتاد. قضیه از این قرار بود که ۱۱ سال بعد از اختراع اولین هواپیمای جهان توسط ویلبر و اورویل رایت برادران آمریکایی، اولین هواپیمای تک ملخه فرانسوی در سال چهارم سلطنت احمد شاه قاجار در دی ۱۲۹۲ وارد ایران شد.
اولین پرواز مسافری خارجی ایران که حامل نظامیان کشورمان بود، پنج ماه بعد از سفر ۳۸ روزه پهلویِ پدر به ترکیه، در پاییز ۱۳۱۳ به مقصد آنکارا انجام شد در حالی که نخست وزیر تازه شاه شده ایران، هفت سال قبلتر در مهر ۱۳۰۶ گرفتار بدگمانی و رفتار غیردوستانه مصطفی کمال آتاترک رهبر جمهوری ترکیه شده بود.
به گزارش ایسنا، امروز دوم آبان ماه، هشتاد و هفتمین سالروز اولین پرواز مسافری خارجی ایران در سال ۱۳۱۳ است.
توهم توطئه
گزارشهای مبهم به رهبر وقت ترکیه موجب شد که او به خیال این که جمعی از نظامیانش در اسارت ایران هستند، سفیر خود را از تهران فرا بخواند و روابط سیاسیش با ایران را قطع کند. این در حالی بود که رضا که اولین ماههای نخستوزیریش را تجربه میکرد، نخستین شخصیت رسمی یک کشور در جهان بود که تغییر حکومت از «پادشاهی» به «جمهوری» در ترکیه را با فرستادن قرآن کریم و مقداری هدیه به آتاتورک تبریک گفته بود.
عتاب مصطفی کمال آتاترک و احترام نظامی رضا شاه
چند ماه بعد از بدگمانی و قطع روابط سیاسی بنیانگذار جمهوری ترکیه با ایران، مشخص شد که کردهای مخالف دولت مرکزی، نظامیان ارتش آتاتورک را دستگیر و زندانی کرده بودند و به این ترتیب سوء ظن رهبر ترک علیه او برطرف شد، اما دلخوری رضا از این ماجرا التیام نیافت.
هفت سال بعد از این رفتار غیردوستانه، پهلویِ پدر از بیستم خرداد تا ۲۷ تیر ۱۳۱۳ در راس هیاتی ۱۷ نفره که اکثرشان را مقامات نظامی تشکیل میداد از راه تبریز، خوی و ماکو وارد خاک ترکیه شد و بعد از گذر از شهرهای قارص، ارزروم، طرابوزان و سامسون وارد آنکارا پایتخت این کشور شد.
او و هیات همراه بعد از بازدید از زیرساختهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ترکیه، از سیاست آتاتورک در برداشتن حجاب بانوان مسلمان ترک و به اجرا گذاشتن پوشش غربی، خوشش آمد و یک سال و نیم بعد، قانون منع استفاده از چادر، روبنده و روسری در مدارس، دانشگاهها و مراکز اداری و دولتی که در دی ۱۳۱۴ به تصویب مجلس شورای ملی رسیده بود را پیاده کرد.
پوشش بدون حجاب همسر و دختران رضا پهلوی
رضا که در دوران طولانی خدمت در ارتش قاجار به دلیل خصوصیت تند اخلاقیش «قلدر» خطاب میشد یک سال قبل از به اجرا در آوردن قانون منع حجاب در ایران، نخستین پرواز مسافری خارجی ایران را به قصد کشور رقیب، ترکیه انجام داد تا نشان دهد در تبعیت از فرهنگ و فناوری غرب چیزی از آتاتورک کم ندارد.
او چهار ماه بعد از پایان سفرش به ترکیه نیز اولین سفر خارجی دوره ورود موفق به بازار سرمایه دوره ورود موفق به بازار سرمایه هوایی ایران را با هدایت خلبانان آموزش دیده کشورمان در فرانسه انجام داد. رضا پهلوی در این پرواز پاییزی جمعی از فرماندهان نیروی هوایی را راهی آنکارا کرد.
پرواز اولین بالن در عصر ناصرالدین شاه قاجار
خاطره پرواز
اولین شی پرنده در آسمان ایران که توان حمل انسان را داشت، بالن بود. ناصرالدین شاه چهارمین شاه قاجار اولین پادشاهی بود که در سفر به اروپا پرواز بالنها را دید و دو دوره ورود موفق به بازار سرمایه عدد از آنها را با خود به ایران آورد.
او در خاطراتش درباره پرواز اولین بالن در تهران نوشت: «روز سوم فروردین ۱۲۵۶ دو باون به آسمان رفت. ما بودیم در بالای شمس الاماره، کل تهران هم از زن و مرد روی بامها و کوچهها و . بودند. بالن اولی قرمز رنگ بود، هوا رفت، اما کم و بعد افتاد در باغِ سپهسالار - باغ میرزا حسین قزوینی صدراعظم وقتِ عصر ناصری- بعد بالن سفید بلند شد، این دفعه بالن بسیار خوب هوا رفت، نیم ساعت، درست روی آسمان شهر ایستاده بود خلاصه خیلی خیلی تماشا داد. هیچ وقت همچه تماشایی مردم نکرده بودند.»
بالن سوم در دوره حکومت فرزندنش مظفرالدین شاه در سفرِ فرانسه خریداری شد، اما در دوره ۱۰ ساله سلطنتش به پرواز در نیامد.
با مرگ پنجمین شاه قاجار، ولیعهدش محمدعلی میرزا در دی ۱۲۸۵ وارث تاج و تخت پدر شد. عمر کوتاه دو سال و ۷ ماهه پادشاهی محمدعلی شاه و دشمنیش با مشروطهخواهان موجب شد نوع استفاده از بالن از تفریحی و نمایشیِ عصر ناصری به نظامی و تهاجمی تغییر کند.
چرا؟ چون انقلابیون مشروطهخواه در مقابل شاه نوجوان، صفآرایی کردند و او که سرافکندگی مهاجرت صُغری و کُبری و به کُرسی نشستن خواسته علما و بزرگان مشروطهخواه را در دوره پدرش مظفرالدین شاه را از نزدیک شاهد بود و کینه آنان را در دل داشت به پیشنهاد یکی از درباریانش تصمیم گرفت نیروهای انقلابی مشروطهخواه را از راه آسمان و از طریق سوار کردن نظامیانش بر بالن، از سر راه بردارد، اما از بد روزگار به دلیل جویده شدن قسمتهایی از پارچه بالن توسط موشها، این اتفاق نیفتاد و نظامیان ششمین شاه قاجار به صورت زمینی به جنگ انقلابیون رفتند و شکست سختی خوردند.
اولین طیاره
ورود دوره ورود موفق به بازار سرمایه اولین هواپیما به ایران که آن زمان «طیاره» خوانده میشد، در دوره حکومت پسرِ محمدعلی شاه قاجار اتفاق افتاد. قضیه از این قرار بود که ۱۱ سال بعد از اختراع اولین هواپیمای جهان توسط ویلبر و اورویل رایت برادران آمریکایی، اولین هواپیمای تک ملخه فرانسوی در سال چهارم سلطنت احمد شاه قاجار در دی ۱۲۹۲ وارد ایران شد. این هواپیما با خلبان روسَش از پروازهای نمایشی که تماشاچیهایش شاهِ قاجار و مردم عادی بودند، پول میگرفت.
برادران رایت در سال ۱۲۸۱ یعنی چهار سال قبل از مرگ مظفرالدین شاه، هواپیما را اختراع کردند و ۱۱ سال بعد در تاریخ ۱۲ دی ۱۲۹۲ اولین هواپیما در آسمان تهران به پرواز درآمد.
هواپیمای تک ملخه بلریو ۱۱ توسط خلبان کوزمنسکی روسی با کشتی وارد بندرانزلی شد و پس از مونتاژ و سر هم شدن قطعات به سمت تهران پرواز کرد و در میدان مشق یا میدان صبحگاه قزاق - محل فعلی ساختمانهای وزارت امور خارجه - در حد فاصل خیابانهای امام خمینی و ۳۰ تیر با آسیب جزیی به زمین نشست.
هواپیمای آسیب دیده توسط تکنسینهای ارتش تعمیر شد و خلبان روس برای به پرواز در آوردن مجدد، آن را زمینی به محله قصر قجر که در دوره فتحعلی شاه در خارج از شهر ساخته شده بود، انتقال داد و بعد از فروش بلیط به تماشاچیان، به پرواز درآورد. خبر پرواز هواپیما به احمد شاه رسید و او و درباریانش هم به قصر قجر رفتند و به تماشای پرواز هیجانانگیز هواپیما نشستند. احمد به اتفاق تعدادی از همراهانش با خلبان و هواپیما عکس یادگاری گرفت و این عکس در روزنامه ایلوستراسیون فرانسه چاپ شد.
با اتمام نمایش هوایی، خلبان روس سوار بر هواپیمای فرانسویش به روسیه برگشت.
البته کشیده شدن اجباری پای ایران به جنگ جهانی اول و اشغال استانها و شهرهای کشور توسط قوای روس و انگلیس موجب شد سراسر زمستان ۱۲۹۳ و ۱۲۹۴ صدای هواپیماهای تک ملخه و دو ملخه در آسمان ایران شنیده شود.
با وجودی که هواپیماهای زیادی در اقصی نقاط کشور بر زمین نشستند، اما مالکیت هیچ یک از آنها به ایران داده نشد. چرا که امپراتوران روس و انگلیس با درخواست دولت ایران در دوره سلطنت احمد شاه قاجار برای خرید طیاره مخالفت کردند و ایران صاحب هواپیما نشد.
سرلشکر خلبان احمد نخجوان
با این حال پنج سال بعد به دنبال کودتای سیاسی- نظامی سوم اسفند ۱۲۹۹ توسط رضا سردارسپه وزیر جنگ احمد شاه و سید ضیاءالدین طباطبایی شخصیت مرموز و عامل دولت انگلیس در ایران، نوسازی ارتش با موافقت دولت انگلیس و روسیه در قالب قرارداد ۱۹۱۹ انجام شد.
رضا شاه به خوبی پی به اهمیت و قدرت ناوگان هوایی کشورهای دارای نیروی هوایی برده بود به همین دلیل بعد از انتصاب به عنوان نخستوزیرِ شاه قاجار در سال ۱۳۰۲ تعدادی از اُمرای نظامی ارتش را به فرانسه فرستاد تا در دانشگاه خلبانی این کشور دانش و مهارت راندن هواپیما را آموزش ببینند. او نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی را در خرداد ۱۳۰۳ تشکیل داد و سرلشکر خلبان احمد نخجوان را به عنوان اولین فرمانده نیروی هوایی منصوب کرد.
سرلشکر خلبان احمد نخجوان ایستاده جلوی هواپیمای تک ملخه
آموزش خلبانان
با تشکیل نیروی هوایی ارتش در خرداد ۱۳۰۳ و اعزام داوطلبان نظامی به دانشگاه هوایی فرانسه، دوره آموزش کادر پروازی ایران در اروپا آغاز شد و با برگشت دانشجویان دانشکدههای افسری به ایران صنعت هوایی ایران کم کم شکل گرفت. مقامات نظامی و سیاسی پهلوی پدر به فکر آموزش کادر پروازی و خلبانان مورد نیاز ارتش ایران افتادند و باشگاه خلبانی را در سال ۱۳۱۷ تاسیس کردند.
هواپیماهای انگلیسی در فرودگاه آبادان
با فراخوانی که در روزنامهها داده شد، داوطلبان علاقمند برای آموزش خلبانی ثبتنام کردند و افراد واجد شرایط برای آموزش رایگان دوره ورود موفق به بازار سرمایه دعوت شدند و باشگاه خلبانی هیاتی را به سرپرستی خلبان افخمی به انگلستان فرستاد تا این هیات با خریداری کردن هواپیماهای مورد نیاز، کار آموزش دانشجویانش را آغاز کند.
این هیات بعد از مدتها رایزنی با امرای ارتش انگلستان موفق به خریداری ۲۵ فروند هواپیمای دو خلبانه تک باله به نام Rearwin ۸۱۲۵ Cloudsters شدند و هواپیماهای خریداری شده در حد فاصل ماههای مهر تا دی ۱۳۱۹ وارد ایران شد و آموزش داوطلبان خلبانی وارد فاز جدیدی شد.
داوطلبان مرد و زن برای آموزش خلبانی
عفت تجارتچی، اینا آوشید، قدسیه فرخزاد و چند داوطلب زن و مرد دیگر در باشگاه خلبانی ثبتنام کردند و برای آموزش دعوت شدند. پذیرفته شدگان برای آموزش به فرودگاه دوشان تپه رفتند و دورههای آموزشی را با هواپیمای دو نفره تک موتوره آغاز کردند.
آنان دورههای آموزشی را دو روز در هفته با هواپیمای تایگرمث پشت سر گذاشتند، اما جنگ جهانی اول و دوم موجب ناقص ماندن دوره آموزشی داطلبان خلبانی شد با این حال در پایان جنگ جهانی دوم، باشگاه هواپیمایی کشوری در تابستان ۱۳۲۱ جایگزین باشگاه خلبانی شد و آموزش داوطلبان رشته خلبانی بار دیگر آغاز شد.
قیام کلنل محمدتقی خان پسیان در خراسان. علی آذری. ۱۳۲۹
نجفقلی پسیان و خسرو معتضد، از سوادکوه تا ژوهانسبورگ: زندگی رضاشاه پهلوی، نشر ثالث، ۷۸۶ صفحه، چاپ سوم، ۱۳۸۲
دیدگاه شما