ترمز دلار کشیده می شود؟
سرویس اقتصادی - بازار ارز این روزها شاهد افزایش قابل ملاحظه قیمت دلار شده است؛ به‌گونه‌ای این ارز رکورد تاریخی ثبت کرده است.
به گزارش سرویس اقتصادی برخط نیوز به نقل از فرارو - درپی افزایش قابل ملاحظه قیمت دلار، بانک مرکزی اقداماتی، چون عرضه ارز در سامانه برخط بازار متشکل ارزی، انتشار گواهی سکه، تولید سکه از طلای آب شده با همکاری بخش خصوصی و فراهم شدن خرید ارز از بانک ها را در دستور کار قرار داده که این اقدامات از سوی کارشناشان اقتصادی و فعالان بازار ارز بررسی شده است.
به گزارش ایسنا، بازار ارز این روز ها شاهد افزایش قابل ملاحظه قیمت دلار شده است؛ به گونه ای این ارز رکورد تاریخی ثبت کرده است.
در این شرایط، بانک مرکزی اقداماتی برای کنترل هیجانات بازار ارز در دستور کار قرار داد که شامل آغاز عرضه ارز در سامانه برخط، تولید سکه از طلای آب شده با همکاری بخش خصوصی، عرضه گواهی سکه و فراهم شدن فروش ارز در بانک ها است.
جزئیات بسته بانک مرکزی برای کنترل دلار
جزئیات بسته بانک مرکزی برای کنترل دلار اینگونه است که برای خرید ارز باید به سامانه برخط بازار متشکل ارزی مراجعه شود و سامانه، نزدیک ترین صرافی به محل سکونت شما را نشان می دهد و صراف نیم ساعت فرصت دارد تا تکلیف درخواست شما را مشخص کند. پس از تعیین تکلیف درخواست، صرافی بازه زمانی را برای مشتری از طریق پیامک برای دریافت ارز اعلام می کند.
همچنین، عرضه گواهی سکه بانک مرکزی به این صورت است که این اوراق معاف از مالیات بوده و با سررسید شش ماهه، در بورس منتشر می شود که قیمت تسویه اوراق سکه بهار آزادی، قیمت روز سکه و معاملات ثانویه آن در بورس نیز امکان پذیر است.
علاوه بر این، قرار است طلای آب شده به سکه تبدیل و در بازار عرضه شود که با توجه به تقاضای فعالان بخش خصوصی در این زمینه در حال حاضر کارگروه ویژه ای در بانک مرکزی تشکیل شده است.
آخرین بند بسته بانک مرکزی برای کنترل دلار، فروش ارز در بانک ها است و چهار بانک ملی، تجارت، صادرات و ملت باید از امروز (۱۵ آبان) فروش ارز را حداکثر به مبلغ ۲۰۰۰ یورو یا معادل آن به دلار و به نرخ اعلامی توسط اداره صادرات بانک مرکزی آغاز کنند.
علاوه بر این، رئیس کل بانک مرکزی تعادل در بازار ارز را حائز اهمیت خوانده و برنامه خود برای این هدف را تداوم عرضه ارز های مورد اقبال بخش خصوصی در سامانه نیما اعلام کرده است.
البته باوجود این اقدامات و ارائه این بسته ها از سوی بانک مرکزی، فعلا تغییر چندانی در بازار ایجاد نشده که توکلی - سخنگوی بازار متشکل ارزی - شروع عرضه ارز در سامانه برخط را در کاهش هیجانات بازار ارز و آرامش آن تاثیرگذار می داند.
همچنین کامران ندری - کارشناس اقتصادی و فعال بازار ارز در گفتگو با ایسنا درباره اوضاع بازار ارز و تاثیر اقدامات بانک مرکزی در این زمینه اظهار کرد: بازار ارز تحت تاثیر اخبار منفی اقتصادی به خصوص برجام است و اقدامات بانک مرکزی می تواند تا حدودی برای کنترل بازار در کوتاه مدت تاثیرگذار باشد.
وی با بیان اینکه اگر اخبار مثبتی در حوزه سیاست خارجی دریافت نکنیم، کنترل بازار ارز سخت می شود، افزود: در حال حاضر، بانک مرکزی می تواند با افزایش نرخ های بهره در بازار بین بانکی و شبکه بانکی افرادی که به بازار ارز و طلا برای سرمایه گذاری هجوم برده اند، منابع خود را در شبکه بانکی نگه دارند.
یک پیشنهاد برای مدیریت بازار ارز
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: تنها راهی که از نظر اقتصادی برای مدیریت بازار ارز در کوتاه مدت وجود دارد، افزایش حداقل ۱۰ درصد نرخ بهره بین بانکی و نرخ سود های بانکی است که بانک مرکزی در این زمینه سخت گیری دارد. البته، اگر در بلند مدت نتوان به برنامه مشخصی در سیاست خارجی دست پیدا کرد، افزایش نرخ های بهره هم کمکی نخواهد کرد.
علاوه بر این، یک صراف و از فعالان رسمی بازار ارز در این زمینه به ایسنا گفت که علت اصلی افزایش نرخ ها در بازار ارز، خروج سرمایه از شبکه بانکی و تبدیل ریال به ارز است.
به اعتقاد او، اقدامات بانک مرکزی، چون عرضه ارز در سامانه برخط، در کاهش و ثبات نرخ ارز خیلی اثرگذار نیست.
تقاضا های واقعی ارز به رسمیت بشناسید
این صراف ادامه داد: برای مدیریت تقاضا های بازار ارز باید تقاضا های واقعی به رسمیت شناخته شوند. به عنوان مثال، در حال حاضر دانشگاه هایی که مورد تایید وزارت علوم نیستند، بانک مرکزی و وزارت علوم آن ها را برای فروش ارز به رسمیت نمی شناسد و دانشجویان این دانشگاه ها مجبور می شوند برای رفع نیاز خود وارد بازار آزاد شوند.
این فعال بازار در ادامه بیان کرد که صرافی ها نمی توانند برای شخصی حواله ارزی انجام دهند و فقط فروش نقدی ارز دارند که این موضوع باعث می شود نیاز ها به سمتی برود که تحت نظارت بانک مرکزی و نهاد های رسمی نباشد.
به گفته او، فروش آنلاین ارز این امکان را به صرافی ها می دهد که مشتری از بستر بازار متشکل ارزی به آن ها منتقل شود و شائبه ای در این رابطه ایجاد نکند که ممکن است این افراد برای سفته بازی ارز بخرند، زیرا در حال حاضر بیشتر متقاضیان ارز در بازار اینگونه هستند که ارز سهمیه ای را از صرافی ها می خرند و در بازار آزاد می فروشند و متقاضیان واقعی ارز نیستند.
علی‌رغم کاهش ۷۰ درصدی نرخ جهانی خوراک پتروشیمی‌ها، نرخ داخلی ۵ هزار تومان باقی مانده!
فرهاد ذاتعلی‌فرد گفت: بررسی قیمت محصولات پتروشیمی در بورس کالا در پایان شهریور ماه نسبت به ابتدای فروردین ماه سال جاری نشان می‌دهد قیمت پلی‌اتیلن سنگین ۱۰ درصد؛ PVC حدود ۳۵ درصد؛ اوره ۲۰ درصد؛ استایرن مونومر ۱۵ درصد و پروپان ۱۸ درصد کاهش داشته است. حال آنکه نرخ دلاری که مبنای قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی در بورس کالا توسط دفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی است، افزایش ۱۲.۵ درصدی داشته است. همچنین میانگین نرخ گاز ۴ هابی که نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بر اساس آن تعیین می‌شود نسبت به اوج، حدود ۷۰ درصد کاهش داشته؛ اما نرخ خوراک پتروشیمی‌ها همان ۵ هزار تومان است!
به گزارش بیداربورس فرهاد ذاتعلی‌فرد، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس بیان کرد: وضعیت بازار سرمایه در چند ماه گذشته وضعیت مطلوبی نبوده و از ابتدای امسال حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان خروج نقدینگی حقیقی‌ها از بازار سرمایه داشتیم. این حجم خروج نقدینگی حقیقی‌ها از بازار، نشان دهنده ماندگاری پایین سرمایه‌ها در بازار سرمایه است و البته که یکی از نشانه‌های رونق در بازار سرمایه، ماندگاری سرمایه‌ها در این بازار است.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بودجه در این سال‌ها یک ریسک بالقوه برای بازار سرمایه ما بوده است. چند نکته در بودجه برای بازار سرمایه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نکته اول پیش‌بینی قیمت نفت در بودجه توسط دولت است. بازار سرمایه با توجه به قیمت پیش‌بینی شده نفت توسط دولت و آنالیز هزینه‌های آن، روایتی از کسری بودجه دولت ارائه خواهند کرد و این روایت غالب چشم انداز میزان کسری بودجه دولت را تا حدود زیادی برای فعالان بازار سرمایه روشن می‌کند. نکته بعدی نرخ سوخت و نرخ خوراک صنایع کشور است. کاش زمانی که قرار بود نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بر اساس فرمول نشات گرفته از نرخ چهار هاب تعیین شود، نگاه بلند مدت‌تری نسبت به این موضوع داشتند. امیدوارم وضعیت فعلی پتروشیمی‌ها درس عبرتی برای سایر صنایع تولیدی کشور شود تا از دولت بخواهند هرگونه فرمول و قیمت‌گذاری به صورت بلند مدت (حداقل ۲۰ ساله) باشد و ثبات بلند مدت را قربانی منافع کوتاه مدت نکنند. نکته بعدی، بحث معافیت‌های مالیاتی و جوایز صادراتی است که تمامی شرکت‌ها را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
ضرورت تعیین فرمولی ۲۰ ساله برای نرخ خوراک پتروشیمی‌ها
مدیر سرمایه‌گذاری هلدینگ خلیج فارس ضمن تأکید بر ضرورت اصلاح سقف نرخ گاز و خوراک پتروشیمی‌ها عنوان کرد: در صنعت پتروشیمی سال خوبی را پشت سر گذاشتیم؛ ولی به دلیل شرایط خاص بازار سرمایه، افزایش حاشیه سود شرکت‌ها در قیمت سهام متبلور نشد. اما با توجه به وضعیت فعلی و احتمال رکود در بازارهای جهانی و همین طور افزایش ایندکس دلار، قیمت محصولات پتروشیمی مقدار ریزش داشته و این ریزش قیمت محصولات در گزارش شرکت‌های پتروشیمی ما هم محسوس بوده است. بررسی قیمت محصولات پتروشیمی در بورس کالا در پایان شهریور ماه نسبت به ابتدای فروردین ماه سال جاری نشان می‌دهد قیمت پلی‌اتیلن سنگین ۱۰ درصد؛ PVC حدود ۳۵ درصد؛ اوره ۲۰ درصد؛ استایرن مونومر ۱۵ درصد و پروپان ۱۸ درصد کاهش داشته است. حال آنکه نرخ دلاری که مبنای قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی در بورس کالا توسط دفتر توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی است، افزایش ۱۲.۵ درصدی داشته است.
وی افزود: میانگین نرخ گاز ۴ هابی که نرخ خوراک امکان معامله بلند یا کوتاه پتروشیمی‌ها بر اساس آن تعیین می‌شود نسبت به اوج، حدود ۷۰ درصد کاهش داشته؛ اما نرخ خوراک پتروشیمی‌ها همان ۵ هزار تومان است. اینجاست که این باور را تقویت می‌کند که صاحبان صنایع خیلی اوقات منافع کوتاه مدت را به ثبات بلندمدت ترجیح داده‌اند. امیدوارم شرکت‌های فعال در حوزه پتروشیمی و همین طور متولیان و تصمیم‌سازانی که تصمیمات آنها در بازار سرمایه مؤثر است، در بودجه با دولت تعامل داشته باشند تا یک فرمول حداقل ۲۰ سال برای شرکت‌های پتروشیمی تعریف شود تا فعالان بازار سرمایه هم امکان تحلیل چشم انداز حداقل ۵ ساله شرکت‌ها را داشته باشند.
جای خالی فروش استقراضی در بازار سرمایه
وی همچنین با انتقاد از برخی سیاست‌هایی که بر بازار سرمایه ما حاکم است، گفت: علاوه بر ریسک‌های کلانی که بر بازار سرمایه ما تحمیل شده به برخی سیاست‌گذاری‌ها هم انتقاداتی وارد است. سیاست‌گذاری‌ها در بازار سرمایه این روزها بیشتر بر روی ارائه ابزارهای تضمین محور از جمله صندوق تضمین اصل سرمایه و اوراق تبعی بیمه سهام متمرکز شده است. البته که در همه جای دنیا، چنین ابزارهایی برای سرمایه‌گذاران ریسک گریز وجود دارد؛ اما با توجه به وضعیت فعلی بازار سرمایه شاید سرمایه‌گذاری در بورس به هر نحو ممکن برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز جذابیتی نداشته باشد و سپرده‌گذاری در بانک یا خرید اوراق همین مقدار بازدهی را با اطمینان خاطر بیشتر برای این گروه از سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد. بهتر بود نهادهایی که به دنبال ابزارسازی در بازار سرمایه هستند، به جای تمرکز بر روی ابزارسازی جدید به تقویت ابزارهای موجود بازار یا برخی ترکیب‌ها در آپشن‌ها که ریسک سرمایه‌گذاران را محدود کند یا فروش استقراضی و. بپردازند.
وی ادامه داد: شاید اگر در منفی‌ها، ابزار فروش استقراضی در بازار سرمایه ما وجود داشت شاهد این حجم خروج نقدینگی از بازار نبودیم. به هر حال طبیعی است که در بازار سرمایه، گروهی اعتقاد به رشد سهمی دارند و گروهی نیز پیش‌بینی افت قیمت سهمی را می‌کنند. باید ابزار کافی وجود داشته باشد تا اشخاص با هر طرز فکر و تحلیلی بتوانند از این بازار بازدهی کسب کنند. در حال حاضر تنها ابزاری که در اختیار اشخاصی که پیش‌بینی ریزش قیمت سهم‌ها را می‌کنند قرار دارد، فروش سهام است. ضمن اینکه به دلیل ضعف در برنامه‌ریزی نتوانستیم سرمایه‌هایی را که در سال ۹۹ وارد بازار سرمایه شد در بازار اولیه سرمایه‌گذاری کنیم و فرصت طلایی که بازار سرمایه به صنایع و بنگاه‌های تولیدی کشور داد، از دست رفت. در اخبار و تصمیماتی هم که بعد از آن توسط متولیان بازار سرمایه اتخاذ شد، چندان توجهی به امکان معامله بلند یا کوتاه این موضوع مشاهده نمی‌شود. همچنین معتقدم شرکت‌های فعال در بازار سرمایه باید به طور جدی از بخشی نگری دوری کنند. در هر صنعتی اگر فقط بخشی از زنجیره تولید مورد توجه قرار بگیرد، کل صنعت از این لوپ آسیب خواهد دید.
نقش مهم سازمان خصوصی‌سازی در ثبات بورس، که توجهی به آن نشد!
وی در ادامه بیان کرد: به نظر می‌رسد بخشی از ریزش‌های بازار سرمایه در یکی دو ماه اخیر نیز ناشی از برخی تصمیمات سازمان خصوصی‌سازی بوده است. اولین تصمیم تصمیمی بود که موجب توقف نزدیک به ۲ ماهه نماد دو شرکت شد. حال آنکه سازمان خصوصی‌سازی با تعامل بهتر با سایر نهادهای حاکمیتی می‌توانست از بروز این مشکل جلوگیری کند. دومین مورد اظهارنظرهای سازمان خصوصی‌سازی در مورد عرضه سهام خودروسازان در بازار سرمایه بود. سازمان خصوصی‌سازی در یکی از مصاحبه‌های خود گفت: "چه کسی حاضر است سهام شرکت‌های زیان ده خودرویی را بخرد" و این اظهار نظر، سیگنال بدی برای بازار امکان معامله بلند یا کوتاه سرمایه بود. عدم ثبات در تصمیم‌گیری‌ها، سمی برای بازار سرمایه است. شاید سیاستگذاران و تصمیم‌سازان اگر فقط چند روز در شرکت‌ها و هلدینگ‌های بورسی حضور داشته باشند و آثار منفی تصمیمات‌شان را در بازار سرمایه مشاهده کنند، کمی در رفتار خود تجدید نظر کنند.
سالروز آغاز مذاکرات دیتون؛ چالش‌ها و دستاوردها
در 1992 که اروپای غربی در برابر فشار آلمان برای استقلال کشور کرواسی سر تعظیم فرود آورد، در این زمان عزت بگوویچ رهبر بوسنی‌و‌هرزگوین بر سر یک دوراهی مهم قرار گرفت.
محمود فاضلی-دیپلمات پیشین و تحلیلگر بین‌الملل: در 1992 که اروپای غربی در برابر فشار آلمان برای استقلال کشور کرواسی سر تعظیم فرود آورد، در این زمان عزت بگوویچ رهبر بوسنی‌و‌هرزگوین بر سر یک دوراهی مهم قرار گرفت. او باید تصمیم می‌گرفت که برای استقلال و به رسمیت شناخته‌شدن بین‌المللی اقدام کند یا به‌عنوان زائده‌ای فرعی در دل صربستان بزرگ باقی بماند. در‌حالی‌که هر دو آنان در پنهان نقشه کشیده بودند تا بوسنی را بین خود تقسیم کنند، «او باید بین سرطان خون یا تومور مغزی» یکی را انتخاب می‌کرد. بگوویچ در پی مذاکرات ژنو، وین، لندن و اوهایو در 1995 تن به معامله «دیتون» داد. او در این موج وحشتناک از پاک‌سازی قومی که جنگی علیه غیرنظامیان بود، جایگاه اخلاقی خود را در میان رهبران رقیب حفظ کرد. دشمنانش به او لقب بنیادگرا دادند؛ اما در واقع بنیادگرایان واقعی رهبران صرب و کروات بودند که اقداماتی وحشیانه‌تر از رفتار نازی‌ها در اروپا را مرتکب شدند. اول نوامبر سال 1995 در پایگاه رایت-پترسون در نزدیکی شهر «دیتون» ایالت اوهایو آمریکا مذاکراتی آغاز شد که در نهایت منجر به توقف جنگ بوسنی و هرزگوین و ایجاد ساختار سیاسی کنونی این کشور شد. این مذاکرات از سوی ریچارد هالبروک (1941-2010) مشاور وزیر امور خارجه آمریکا و دیپلمات باسابقه آمریکایی رهبری شد و او توافق‌نامه کمپ‌دیوید را که به جنگ اعراب و اسرائیل پایان داد، به‌عنوان الگو در نظر گرفته بود. بی‌شک یکی از دستاوردهای عمده هالبروک ایفای نقشی کارساز در مذاکرات صلح دیتون بود. بر اساس این مذاکرات و قراردادی که که در 16 دسامبر 1995 در پاریس به امضای رهبران صربستان، بوسنی و کرواسی رسید و صلح در بوسنی برقرار شد تا مناقشه قومی که صد هزار کشته بر جای گذاشته بود، پایان یابد.
در دیتون بزرگ‌ترین پرسش این بود که چرا پیشنهاد گروه تماس مبنی بر تبدیل بوسنی و هرزگوین به کشوری با دو موجودیت به‌عنوان مبنای مذاکرات پذیرفته شد، با وجود اینکه شرایط موجود میدان امکان سرانجام متفاوتی و انصراف از تقسیمات و ایده جمهوری صربسکا را می‌داد. هالبروک گفته بود: «در آن زمان بود که بمباران مواضع صرب‌ها در اوج موفقیت بود، دومین یکشنبه ماه سپتامبر وقتی سیستم فرماندهی و کنترل در «بانیا لوکا» نابود شد و صرب‌ها آسیب‌پذیر و متواری بودند، آمریکا با دو گزینه ممکن روبه‌رو شده بود: یکی رد طرح گروه تماس و تشویق تهاجم کروات‌ها و مسلمانان به منظور رسیدن به پیروزی در جنگ و دیگری کنار‌گذاشتن تقسیمات و طرح گروه تماس برای ایجاد دو موجودیت. آمریکا آگاه بود که در زمان شروع مذاکرات دیتون تقسیم سرزمین به شکلی بود که حدود 70 درصد از آن تحت کنترل صرب‌ها بود و بعدا به‌سرعت به نسبت 50 درصد در مقابل 50 درصد نزدیک می‌شد. ما تصمیم گرفتیم به طرح گروه تماس پایبند باشیم».
هالبروک همچنین مدعی بود میلوشویچ، رئیس‌جمهور وقت صربستان، به او التماس می‌کرد که حمله کروات‌ها و بوشنیاک‌ها به بانیا لوکا را متوقف کند و اینکه خودش هم با تصرف این شهر به دست کروات‌ها و بوشنیاک‌ها مخالف بود. با درنظرگرفتن وجود تعداد بسیار زیاد آوارگان در منطقه، ما فکر نمی‌کردیم از نظر اخلاقی یا سیاسی درست باشد که به آنها اجازه دهیم بانیا لوکا را تصرف کنند. ما به زاگرب رفتیم و در 19 سپتامبر نشستی پرسروصدا با عزت بگوویچ و توجمان، رئیس‌جمهور وقت کرواسی، داشتیم و از آنها خواستیم قبل از رسیدن به بانیا لوکا توقف کنند. توجمان در این نشست با صدای بلند خطاب به عزت بگوویچ گفت: «ما 80 درصد از فتوحات را انجام دادیم!». عزت بگوویچ، رئیس شورای ریاست‌جمهوری بوسنی، در جریان آغاز مذاکرات نارضایتی خود را نشان می‌داد؛ زیرا این مذاکرات در زمانی برگزار می‌شد که ارتش بوسنی و هرزگوین به موفقیت‌های بزرگ در جبهه دست می‌یافت. او حتی به فکر این بود که آیا به دلیل ساختار دو موجودیتی در مذاکرات شرکت کند یا خیر. او باور داشت که بوسنی فقط یک قطعه زمین نیست، بلکه یک عقیده است، مبنی بر اینکه انسان‌های پیرو ادیان مختلف می‌توانند با هم زندگی کنند؛ اما کریستوفر وزیر امور خارجه آمریکا و هالبروک به او اطمینان می‌دادند که جنگ می‌تواند پایان عادلانه‌ای داشته باشد و اینکه حمایت زیادی از ارتش و اقتصاد بوسنی صورت خواهد گرفت. کریستوفر، از عزت بگوویچ حتی باج‌گیری می‌کرد و نگرانی خود را از نفوذ ادعایی ایران و تعداد زیاد مجاهدین (اتباع عرب) ابراز کرد و خطاب به عزت بگوویچ گفت: «باید با شما خیلی صریح باشم، حتی یک مجاهد هم خیلی زیاد است».
مذاکرات 21 روز طول کشید و پس از باج‌‌گیری‌ها، تهدیدها و فشارهای فراوان علیه همه طرف‌ها، با موفقیت به پایان رسید و بوسنی به صلح دائمی دست یافت.
بیت کوین رکورد زد!
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایسنا به نقل از کریپتو، کل بازار به دلیل سود حاصل از ارزش اتریوم، بایننس، پالی گان و دوج کوین بیش از ۶۰ میلیارد دلار به سرمایه خود افزوده و بیت‌کوین نیز در هفت روز گذشته سه درصد افزایش یافته و در حال حاضر ارزش آن ۲۱ هزار دلار است.
هر چند بیشتر روزهای هفته، بیت‌کوین در روند نزولی معامله می‌شد اما چند ساعت پیش، گاوها توانستند بیت‌کوین را به بالاترین سطح پنج روزه بالای ۲۱ هزار دلار برسانند و علت آن انتشار داده‌های شغلی مطلوب ایالات‌متحده بود.
همچنین جالب است بدانید که چند روز پیش، وایت پیپر بیت‌کوین (اولین ارز دیجیتال) وارد ۱۴ سالگی شد.
در هفت روز گذشته آلتکوین‌ها وضعیت بهتری نسبت به بیت‌کوین ثبت کردند؛ تسلط بیت‌کوین، معیاری که سهم آن را نسبت به بقیه بازار می‌سنجد، در هفته گذشته یک درصد کاهش یافته و به راحتی می‌توان فهمید که چرا اتریوم ۷.۴ درصد، بایننسس ۲۴ درصد افزایش یافته و پالی گان بهترین عملکرد را داشته و در هفت روز گذشته ۲۳.۳ درصد رشد ثبت کرده است.
با این وجود، دوج کوین که همه نگاه‌ها در هفت روز گذشته به آن بود در مجموع حدود ۶۰ درصد افزایش یافت و در روز سه‌شنبه، این ارز دیجیتال حدود ۱۳۰ درصد صعود کرد اما از آن زمان تاکنون روند کاهشی داشته است.
در مجموع، ممکن است روند کلی عملکرد رمزارزها طی هفته از نظر دستاوردهای کلی خوب بوده اما برخی از آسیب‌پذیری‌ها و نقاط فشار مهم پروتکل‌های دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) در حال ظهور را نیز برجسته کرده است.
بسته حمایتی ۱۰بندی برای بازگشت بورس/ دماسنج اقتصاد سبزرنگ می‌شود؟
در پی ریزش مجدد و سنگین شاخص کل بورس و نارضایتی سهامداران از سوخت‌شدن سرمایه‌های خود، مجید عشقی رئیس سازمان بورس جلسات متعددی با بازارگردان‌ها و هیئت‌مدیره سازمان بورس برگزار کرد تا برای وضعیت وخیم دماسنج اقتصاد کشور چاره‌ای بیندیشند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، بی‌اعتمادی به بورس از دولت قبل آغاز شد و در پی آن، سهامداران ضررهای بسیار سنگین و غیرقابل بازگشتی را تجربه کردند. با نزدیک شدن به انتخاب ریاست‌جمهوری، تمام نامزدهای انتخابات برای ساماندهی به بورس به‌عنوان یکی از اهداف اصلی خود، برنامه داشتند و با روی کار آمدن سیدابراهیم رئیسی، تلاش‌ها برای بهبودی وضعیت بورس آغاز شد.
برای این کار، مسئولان دولت سیزدهم بارها برای بازار سرمایه بسته‌های حمایتی در نظر گرفتند اما دوام و تأثیر چندانی نداشت و پس از مدتی بورس به رنگ قرمز درمی‌آمد؛ البته در مقطعی کوتاه رنگ سبز به بورس بازگشت اما پایدار نبود، حتی برخی از این اقدامات نیز انجام نشد. این عوامل موجب شد تا سرمایه‌گذاران بیش از هر زمانی نسبت به بورس و تصمیمات سازمان بی‌اعتماد شوند.
همچنین برخی تصمیمات مانند تغییر چندباره دامنه نوسان موجب شد تا ریسک این بازار از هر زمانی بیشتر شود. برخی موارد دیگر مانند دخالت‌های بی‌مورد و قیمت‌گذاری دستوری، به بی‌اعتمادی سهامداران دامن زده و سهامداران برخی صنایع را که از قیمت‌گذاری دستوری تأثیر پذیرفته‌اند، به این صنایع و کلیت بازار بدبین کرده است، زیرا احتمال مجدد این اتفاق را می‌دهند و به همین دلیل محتاط‌تر عمل می‌کنند.
اما اخیراً در پی ریزش مجدد و سنگین شاخص کل بورس و نارضایتی سهامداران از سوخت شدن سرمایه‌های خود، مجید عشقی، رئیس سازمان بورس جلسات متعددی با بازارگردانان و هیئت مدیره سازمان بورس برگزار کرد تا برای وضعیت وخیم دماسنج اقتصاد کشور چاره‌ای بیندیشند که در نهایت بسته حمایتی ده بندی برای تعادل بخشی به بورس تدوین شد که موارد آن به شرح زیر است:
۱. بیمه کردن سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر (که حدود ۹۶ درصد از تعداد کدهای حقیقی فعال حاضر در بازار را تشکیل می‌دهند) از طریق انتشار عمومی اوراق تبعی و خرید توسط سرمایه‌گذاران صورت می‌گیرد.
سررسید اعمال این اوراق یک ساله بوده و مبلغ تعهد خرید ۲۰ درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهارشنبه، چهارم آبان ۱۴۰۱ می‌باشد و بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می‌نماید اعمال و اجرایی خواهد شد.
۲. انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق‌های درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰ هزار میلیارد ریال با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره براساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می‌کند.
۳. تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و به‌مرور افزایش مبلغ مذکور
۴. واریز منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت از روز شنبه جمعاً به مبلغ حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال
۵. هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت‌ها و نهادهای مالی شبه‌دولتی، صندوق‌های بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار، انجام اقدامات حمایتی ازجمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی
۶. همکاری مشترک بانک مرکزی و وزارت اقتصاد جهت مدیریت نرخ سود
همچنین با تصویب هیئت مدیره سازمان بورس نیز موارد ذیل اجرایی خواهد شد.
۷. افزایش سپرده‌گذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت
۸. محدود کردن بخش فروش بازارگردان‌ها تا اطلاع ثانوی
۹. توقف پذیره نویسی اوراق بهادار و عرضه‌های اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه
۱۰. بازگشت زمان جلسه معاملاتی در فرابورس به روال سابق از ساعت ۱۳:۰۰ به ۱۲:۳۰.
حال باید دید که این بسته حمایتی کارساز خواهد بود یا مانند سایر اقدامات زودگذر و کوتاه مدت است؟
تکلیف سهامدارانی که کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه دارند چه می‌شود؟
فردین آقابزرگی، کارشناس بورس درخصوص بسته حمایتی جدید سازمان بورس به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سازوکار اجرایی برای برخی از بندهایی که در این مصوبه قید شده از جمله بیمه کردن سرمایه‌گذاری سهامدارانی که کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه در بورس دارند، وجود ندارد و مشخص نیست با چه سازوکاری سازمان بورس می‌خواهد این سرمایه‌ها را بیمه کند.
وی اضافه می‌کند: ایجاد محدودیت برای بازارگردان‌ها یک رفتار آزمون و خطاست که می‌توانست طی ماه‌های گذشته به آنها تکلیف شود و امروز شاهد نتیجه آن باشیم. با تصمیمی که اکنون گرفته شده است به نظر می‌رسد روند حمایت از بازار سرمایه همچنان در مدار آزمون و خطا می‌چرخد.
این کارشناس بورس خاطرنشان می‌کند: علاوه بر این درخصوص اقدام حمایتی برای انتشار اوراق بیمه یا اختیار فروش تبعی، همچنین هماهنگی بین بانک مرکزی، بازار پول و بازار سرمایه برای تثبیت نرخ مؤثر سود سپرده بانکی و نرخ مؤثر اوراق باید توجه کرد که در حالی این مورد به عنوان یکی از بندهای حمایتی از سازمان مطرح شده که هم‌اکنون نرخ مؤثر اوراق بدهی نسبت به نرخ پیشین خود ۴۰ درصد رشد داشته و به آستانه ۳۰ درصد رسیده است. چطور انتظار داریم با یک کاغذ و اطلاع‌رسانی و ابلاغیه دغدغه‌های بازار سرمایه مرتفع شود!
آقابزرگی می‌گوید: بزرگ‌تر کردن صندوق تثبیت نیز دردی از بورس دوا نمی‌کند؛ در سال ۱۴۰۰ نیز قرار بود ۵۰ هزار میلیارد تومان دارایی سهام به صندوق تثبیت تزریق شود که این کار نه تنها بی‌تأثیر بود بلکه حتی انجام هم نشد. برگشت ساعت معاملات به ساعت ۱۲:۳۰ که کمتر از یک ماه است اعمال شده، ریسک‌های بازار و تردیدها در نظام معاملات را افزایش می‌دهد.
وی می‌گوید: اصلی‌ترین دغدغه‌های فعالان بورسی قیمت‌گذاری دستوری، دخل و تصرف در ترکیب تولید و فروش شرکت‌ها، قیمت گذاری بر مواد اولیه مورد نیاز، بهره مالکانه و یا تعرفه صادرات صنعت و تولید و حجم بی حد اوراق بدهی که از پیش در بازار منتشر شده، است.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: تغییر ۳۰ دقیقه‌ای ساعت فعالیت بازار تأثیر چندانی در نظام معاملاتی ندارد. در روز گذشته این موضوع منجر شد شاخص کل ۱۸۰ درجه اختلاف مدار با شاخص هم وزن داشته است. منفی بودن شاخص هم‌وزن نشان می‌دهد اساس بازار منفی است. این مصوبات یک روند برای گفتاردرمانی و بسته‌ای است که فقط در ظاهر اعلام شده و در اساس و عمق بازار تغییری ایجاد نمی‌کند.
مسئولان یک‌بار هم که شده تصمیمات خود را عملی کنند
مهدی ساسانی، کارشناس دیگر بازار سرمایه درخصوص تصمیمات جدید سازمان بورس به خبرنگار ایمنا می‌گوید: هر زمانی که صحبت از صدور ۱۰ فرمان برای حمایت از بورس می‌شود، فعالان بازار ناخودآگاه به یاد ۱۰ فرمانی که طی زمستان سال گذشته توسط هیئت دولت تصویب شد، می‌افتند. بسیاری از بندهای این مصوبه اجرا نشد و این موضوع مایه تأسف فعالان بازار است.
وی اضافه می‌کند: هدف آن نیست که این مصوبات را پیش از اجرا زیر سوال ببریم اما بهتر است مسئولان یک‌بار هم که شده، تصمیماتی را که اعلام می‌کنند، عملی سازند تا اعتماد فعالان بازار را مجدداً به خود جلب کنند.
این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: یکی از بندهای این مصوبات به بیمه سهامداران تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان اشاره کرده است. این اقدام مثبت موجب می‌شود افرادی که ترس ریزش بیشتر سهام را دارند با اطمینان از اینکه سهامشان به علاوه ۲۰ درصد سود بیمه شده است، از فروش احساسی و هیجانی درست بردارند، این موضوع به کسانی که می‌خواهند سمت تقاضا را تقویت کنند نیز کمک می‌کند. هر قدر سمت فروش خلوت‌تر باشد دست خریداران بازتر بوده و بازار ریسک کمتری دارد.
ساسانی با اشاره به تزریق منابع جدید به صندوق تثبیت بازار می‌گوید: قرار است این منابع در راستای حمایت از بازار به این صندوق واریز شود که اگر اتفاق بیفتد، شرایط خوبی را برای ایفای نقش مثبت صندوق تثبیت بازار ایجاد می‌کند.
وی اضافه می‌کند: در این مصوبه اعلام شده بود که فروش بازارگردان‌ها محدود می‌شود اما در دو روز کاری هفته جاری، شاهد آن بودیم که بازارگردان‌ها کماکان سهام خود را می‌فروختند و مانع از رشد قیمت سهم‌ها می‌شدند. اگر قرار است در آینده این اتفاق بیفتد، نباید در مصوبه به آن اشاره شود یا لازم است حتماً به بازارگردان‌ها ابلاغ شود.
این کارشناس بورس تصریح می‌کند: علاوه بر این اشاره شده بود که با ربات‌ها و الگوریتم‌های مخرب برخورد می‌شود که متأسفانه در روزهای گذشته اجرایی نشده است. می‌توان گفت دو مورد از بندهای مصوبه در همین روزهای ابتدایی هنوز اجرایی نشده است.
ساسانی می‌گوید: تغییر ساعت فعالیت بازار نیز تأثیر چندانی بر بورس ندارد. در مجموع به نظر می‌رسد فقط به شرطی که این مصوبات اجرایی شده و تأثیر آن روی تابلوی معاملات نمایان شود می‌توان به بهبود بازار امیدوار بود زیرا مصوبات کاغذی بازار سرمایه را بهبود نمی‌بخشد.
سازمان بورس نمی‌تواند به فرآیند بازارگردانی ورود مستقیم داشته باشد
محمدهادی سلیمی‌زاده، مدیر روابط عمومی سازمان بورس و اوراق بهادار، در خصوص تصمیمات جدید سازمان بورس به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در این تصمیمات به محدودیت فروش بازارگردان‌ها اشاره شده بود. بازارگردانی آئین نامه و فرآیندی دارد که توسط هیئت مدیره و شورای عالی بورس به تصویب رسیده است. سازمان بورس نمی‌تواند به این موضوع ورود مستقیم داشته باشد زیرا دارایی‌های بازارگردان‌ها بخشی از سرمایه بخش خصوصی است. اینکه بازارگردان‌ها را مجبور کنیم چیزی به فروش نرسانند وظیفه سازمان بورس و اوراق بهادار نیست. در واقع شرکت بورس و فرابورس که واحد نظارت بر ناشران و بازارگردان‌ها را در اختیار دارد باید این وظیفه را انجام دهد.
وی اضافه می‌کند: رایزنی‌ها و تعامل با بازارگردان‌ها در حال انجام است. باید توجه داشت بسیاری از دارایی‌های کنونی بازارگردان‌ها از جنس سهام بوده و پول نقد نیست، ضمن اینکه اگر اکنون بخشی از این دارایی‌ها را در شرایط غیرعادی بازار بفروشند منجر به کاهش قیمت جدی دارایی‌های خودشان می‌شود، زیرا با فروش بخشی از دارایی در این شرایط، درصدی از کل دارایی آنها افت می‌کند.
با بازارگردان‌ها صحبت شد تا در شرایط فعلی کمی صبوری کنند
مدیر روابط عمومی سازمان بورس اظهار می‌کند: این رفتار غیر عادی است و صحبت‌هایی با بازارگردان‌ها انجام شده که کمی در شرایط فعلی صبوری کنند و تا زمان بازگشت بازار به شرایط عادی فروش‌های خود را کنترل کرده و به تعویق بیندازند. همچنین قرار است منابعی برای بازارگردان‌ها تجهیز شود تا ریسک‌هایی که با آن مواجه هستند مرتفع شود.
سلیمی‌زاده خاطرنشان می‌کند: برخی از فروش‌های نامتعارف براساس گفته مدیر نظارت فرابورس در روز ابتدای هفته جاری ابطال شد. این موضوع نشان می‌دهد مصوبه‌ها در حال اجرایی شدن است. قرار نیست یک مصوبه همه بار اصلاحی بازار را بر دوش بکشد.
وی اضافه می‌کند: سازمان بورس و اوراق بهادار در قالب برنامه‌های اقدام فوری و کوتاه مدت مدیریت و کنترل فروش، برنامه میان مدت مدیریت منابع و تجهیز ذی‌نفعان از صندوق توسعه ملی، حمایت از بورس را دنبال می‌کند.
مدیر روابط عمومی سازمان بورس می‌گوید: تعیین تکلیف ماده ۹۰ اصل ۴۴، تعیین یک فرمول برای ۱۰ سال آینده نرخ خوراک توسط وزارت نفت، شفافیت مراودات شرکت نفت و پالایشگاه‌ها برای تهاتر نفت و فرآورده‌های نفتی و رفع مسئله قیمت‌گذاری دستوری که به ترتیب برای صنایع مختلف انجام می‌شود، از جمله مواردی است که در بلند مدت مشکلات بازار را به نحوی رفع می‌کند که نیازی به حمایت نداشته باشد.
با ابلاغ این بسته‌های حمایتی کوچک نمی‌توان انتظار داشت همه مشکلات رفع شود
سلیمی‌زاده اظهار می‌کند: با ابلاغ این بسته‌های حمایتی کوچک نمی‌توان انتظار داشت همه مشکلات رفع شود، اما باید توجه داشت در همان بسته حمایتی ۱۰ امکان معامله بلند یا کوتاه بندی سال گذشته نیز تعیین سقف نرخ خوراک به عملکرد بسیاری از شرکت‌های بورسی کمک فراوانی کرد.
وی اضافه می‌کند: در این مدت، قیمت جهانی گاز تا پنج برابر افزایش یافت که منجر می‌شد قیمت گاز صنایع در برخی زمان‌ها به ۱۱ هزار تومان هم برسد که ورشکستگی مطلق شرکت‌های بورسی را به دنبال داشت و صنعت لاستیک، سیمان و پتروشیمی از این موضوع قطعاً متضرر می‌شدند.
مدیر روابط عمومی سازمان بورس می‌گوید: همچنین باید توجه داشت که بخشی از منابعی که از طریق صندوق تثبیت بازار سرمایه باید وارد می‌شد، به بازار تزریق شد و نمی‌توان گفت هیچ‌یک از بندهای مصوبات حمایتی عملی نشده است.
افت ۶۳ درصدی سود فولاد مبارکه به دنبال کاهش قیمت‌های جهانی
سلیمی‌زاده تاکید می‌کند: در چهار ماه اخیر قیمت جهانی بسیاری از محصولات از جمله اسلب کاهش ۴۰ درصدی داشته و همین موضوع ضرردهی شرکت‌های بزرگ بورسی همچون فولاد مبارکه را به دنبال داشته است. سود فولاد مبارکه زمستان سال گذشته ۳۰ همت بوده و در تابستان امسال به ۱۱ همت رسیده است. زمانی که سود شرکت‌ها با این روند در حال کاهش است با هیچ سازوکاری نمی‌توان از کاهش ارزش سهام آن جلوگیری کرد. بندهای این مصوبه تأثیرات متفاوتی از جمله کنترل شرایط، بهبود در کوتاه و بلند مدت است.
دیدگاه شما