نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟

مثالی از تحلیل حجم تریدینگ ارزهای دیجیتالی

مفهوم لیکویید شدن چیست و چگونه باید از آن استفاده کنیم؟

در بازار رو به رشد ارزهای رمزنگاری شده، لیکویید شدن مفهومی است که هر تریدر یا سرمایه گذار قبل از اینکه تصمیمی بگیرد باید با آن آشنا باشد. درک لیکویید شدن به شما این امکان را می‌دهد که نقاط افول را در هنگام خرید و فروش یک رمزارز تشخیص دهید. به این ترتیب، می‌توانید از اینکه ضرر بیش از حدی را متحمل نخواهید شد، اطمینان حاصل کنید. در این مطلب کوین نیک، قصد داریم به بررسی شاخص‌های مختلفی که در هنگام اندازه گیری لیکویید شدن نیاز داریم بپردازیم. ضمن اینکه روش‌های استفاده موثر از این مفهوم در تریدینگ را هم مرور خواهیم کرد.

بهتر است در همین ابتدای کار، یک تعریف مشخص از لیکویید شدن ارائه دهیم: لیکویید شدن به درجه ای اشاره دارد که در آن، یک دارایی می‌تواند بدون اینکه تاثیری بر ثبات قیمت کلی آن داشته باشد، به سرعت خریده یا فروخته شود.

لیکویید شدن در دنیای ارزهای دیجیتال

در حوزه ارزهای دیجیتال، لیکویید شدن را می‌توان معادل توانایی یک سکه دیجیتالی در تبدیل به پول نقد یا دیگر سکه‌های دیجیتالی بدون برهم زدن تعادل قیمتی آن، دانست. هرچه میزان این توانایی بالاتر باشد، بهتر است. چون به معنی این است که این سکه دارای یک بازار پرجنب و جوش و در عین حال باثبات است. در چنین بازاری، تریدرها می‌توانند به راحتی و به سرعت به انجام معاملات با قیمتی منصفانه بپردازند.

به عنوان مثال فرض کنید که قرار است محصولی تازه را از بازار محلی خریداری کنید. مطمئنا تمایل شما این است که به جای رفتن به بازاری با تعداد فروشندگان و مشتریان کم، این خرید را در بازاری با تعداد زیادی از فروشندگان و خریداران انجام دهید.

حجم تریدینگ روزانه، یکی از شاخص‌های اندازه گیری لیکویید شدن است. در تصویر زیر می‌توانید حجم تریدینگ روزانه ارزهای دیجیتالی را در مقایسه با بازارهای سنتی مشاهده کنید:

مقایسه حجم تریدینگ ارزهای دیجیتالی با بازارهای سنتی

همانطور که می‌بینید، حجم تریدینگ بازار ارزهای دیجیتالی نسبت به دیگر بازارها کمتر است. این به دلیل نوپا بودن این ارزها و همچنین فناوری آن‌ها است. به همین دلیل است که این بازار از نظر لیکویید بودن بسیار کم نقص تلقی می‌شود. زیرا هنوز آماده جذب سفارشات بسیار بزرگی که می‌تواند منجر به تغییر ارزش سکه‌ها شود، نیست.

بازارهای غیرلیکویید، بسیار بی‌ثبات هستند. زیرا در آن هر کسی می‌تواند با سفارشی در حجم بزرگ، قیمت ارزهای رمزنگاری شده را مختل کرده یا دستکاری کند.

چگونه نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ می‌توان لیکویید شدن را اندازه گرفت؟

۲ روش معمول برای این کار، اندازه گیری حجم و شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش است. در ادامه به بررسی هر کدام از این روش‌ها می‌پردازیم:

منظور از حجم، تعداد سکه‌های معامله شده در یک بازار مشخص و در یک دوره زمانی معین است. حجم تریدهای یک بازار می‌تواند جهت و مسیر حرکت کلی آن را مشخص کند. هر چه میزان حجم تریدینگ یک بازار بیشتر باشد، فعالیت تریدینگ (یعنی خرید و فروش) نیز در آن بیشتر خواهد شد. این در نهایت منجر به لیکویید شدن این بازار خواهد شد. ضمنا در صورتی که حجم مورد نظر بالاتر از روند بازار باشد (جه در موج منفی و چه در موج مثبت قیمت‌ها)، نشان‌دهنده فعالیت زیاد بازار است که می‌تواند روند کلی آن را پشتیبانی کند. در نهایت همه این‌ها، به طور بالقوه باعث ثبات و پایداری بیشتر بازار در یک مسیر مشخص می‌شود.

به عنوان مثال، کاهش قابل توجه در حجم معاملات یک ارز دیجیتال، شاید به معنای این باشد که به زودی شاهد روند خرسی طولانی در آن باشیم. در صورتی که تغییرات قیمتی توسط حجم تریدینگ کلی بازار پشتیبانی نشود، نشان‌دهنده این است که تعداد کمی از تریدرها در حال پشتیبانی از ارز موردنظر در این قیمت هستند. پس احتمالا قیمت ارز در این مجدوده پایدار نخواهد بود. در حقیقت، افزایش قیمت بدون اینکه حجم تریدینگ قابل توچهی در جریان باشد، نشان از دستکاری قیمت توسط عده‌ای محدود برای اهداف خاصی که در پشت پرده دارند، است.

به باد داشته باشید که مینای محاسبه حجم تریدینگ، اغلب دلار آمریکا است. به عنوان مثال، اگر حجم تریدینگ روزانه بازار بیت کوین، ۳۰۰ میلیون دلار آمریکا اعلام شود، به این معنی است که حجم کلی بیت کوین‌های ترید شده در ۲۴ ساعت گذشته به میزان ۳۰۰ میلیون دلار بوده است. اما حجم محاسبه شده می‌تواند به ۳ گروه کلی دسته بندی شود.

حجم کلی تریدینگ یک سکه دیجیتالی

در اینجا فقط به محاسبه حجم کلی تریدهای انجام شده با یک سکه پرداخته می‌شود. از این روش برای اندازه گیری میزان لیکویید شدن بازار یک سکه دیجیتالی مشخص استفاده می‌شود. هر چه میزان ترید این سکه بیشتر باشد، میزان لیکویید شدن آن هم بیشتر است. چنین سکه‌ای برای تریدینگ بسیار خوب است. چرا که ورود به آن یا خروج از آن ساده‌تر است. شما می‌توانید داده‌های مربوط به حجم معاملات ۲۴ ساعت اخیر سکه مورد نظر در سایت CoinMarketCap را مبنای محاسبه خود قرار دهید.

مثالی از این روش

در تصویر زیر مقایسه‌ای از حجم تریدینگ ۲ سکه اتر (ETH) و EOS را مشاهده می‌کنید:

مثالی از تحلیل حجم تریدینگ ارزهای دیجیتالی

ستونی که با رنگ قرمز مشخص شده است، نشان‌دهنده حجم موردنظر برای هر کدام از این سکه‌ها است. همانطور که مشخص است، میزان حجم تریدینگ روزانه ارز اتر، ۱.۸ میلیارد دلار بوده است. در حالی که این میزان برای ارز EOD فقط ۶۹۷ میلیون دلار است. بنابراین درجه لیکویید بودن بازار ارز اتر در مقایسه با ارز EOS بسیار بیشتر است. پس اگر می‌خواهید یکی از این ۲ ارز را برای تریدینگ انتخاب کنید، اتر به دلیل بازار فعال‌تری که دارد گزینه مناسب‌تری خواهد بود. چون می‌توانید آن را سریع‌تر و راحت‌تر خریده یا به فروش برسانید.

حالا به مقایسه رمزارز اتر با رمزارز دیگری به نام تراکوین (TRC) می‌پردازیم:

نحوه تشخیص ارزهای غیر لیکویید

همان‌طور که می‌بینید حجم معاملات روزانه تراکوین، فقط ۲۷۶۱ دلار است. بنابراین این رمز ارز را باید دارای یک بازار غیر لیکویید بدانیم. چرا که فاقد فعالیت لازم در بازارش است. به همین دلیل اگر خرید با فروشی در TRC انجام شود، می‌تواند به شدت روی قیمت آن اثرگذار باشد. پس احتمال خرابکاری یا دستکاری قیمت در این رمزارز بسیار زیاد است. بنابراین کار هوشمندانه این است که هرگز به سمت ترید سکه‌های غیر لیکویید نرویم؛ مگر اینکه ضمانتی معتبر جهت ثبات و پایداری قیمتی آن داشته باشیم.

حجم کلی مبادلات یک صرافی

در این روش به محاسبه حجم تریدینگ کلی همه سکه‌های موجود در یک صرافی می‌پردازیم. در واقع، در اینجا هدف ما این است که میزان لیکویید بودن مبادلات یک صرافی را اندازه گیری کنیم. هرچه میزان لیکویید شدن آن بالاتر باشد، شرایط برای تریدینگ در آن صرافی مهیاتر است. چرا که تعداد بیشتری از افراد به تریدینگ و تبادل پول در آن می‌پردازند. به علاوه، از این شاخص به عنوان معیاری برای اندازه گیری صرافی استفاده می‌شود. همه صرافی‌ها بر اساس حجم مبادلاتشان رده‌بندی می‌شوند. پس هر چه حجم مبادلات یک صرافی بیشتر باشد، صرافی بزرگ‌تر ‌و مطمئن‌تری به حساب می‌آید. برای استفاده از این روش هم می‌توانید از سایت CoinMarketCap کمک بگیرید.

مثالی از این روش

در تصویر زیر نمونه‌ای از خروجی این سایت را مشاهده می‌کنید:

نحوه تحلیل حجم کلی مبادلات صرافی‌ها

هدف شما باید این باشد که صرافی‌هایی را شناسایی کنید که از میران لیکویید شدن بالاتری برخوردار باشند. باید به این نکته اشاره کنیم که لیکویید شدن در این روش با تعداد سکه‌هایی که مورد مبادله قرار می‌گیرند، همبستگی ندارد. بنابراین بیشتر بودن تعداد سکه‌های ترید شده در یک صرافی، لزوما به معنی لیکوییدتر بودن آن نسبت به نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ دیگر صرافی‌های موجود نیست. مثلا با نگاهی به جدول بالا متوجه می‌شوید که تعداد بازارهای صرافی HitBTC، ۷۶۱ عدد است. در حالی که این تعداد برای صرافی بزرگ‌تری مثل بایننس، ۳۸۱ عدد است.

هرجه حجم کلی ترید بیشتر باشد، یعنی آن صرافی از بازار بهتری برخوردار است. پس اگر می‌خواهید با خیال راحتی به تریدینگ بپردازید، سعی کنید صرافی‌هایی با درجه لیکویید شدن بالاتر را انتخاب کنید. در حال حاضر، بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتالی در دنیا، صرافی بایننس است. حجم تریدینگ روزانه این صرافی، بیش از یک میلیارد دلار است.

اگر نگاهی دقیق‌تر به حجم تریدینگ صرافی‌ها بیندازید، متوجه می‌شوید که صرافی‌هایی که فقط با ارزهای دیجیتالی سر و کار دارند، از حجم بالاتری نسب به صرافی‌هایی که با ارزهای فیات کار می‌کنند، برخوردار هستند. زیرا صرافی‌هایی که با ارزهای فیات سر و کار دارند، به دلیل وجود مقررات محدود کننده و فرایندهای راستی آزمایی سختگیرانه، از درجه لیکویید شدن پایینی برخوردار هستند.

حجم کلی ترید بین ارزهای مختلف

یک سکه دیجیتالی می‌تواند با دیگر سکه‌ها هم مبادله شود. این کار را اصطلاحا تحت عنوان trading pairs یا جفت ارز می‌شناسیم. به عنوان مثال، می‌توان بیت کوین را با ارزهای فیات (دلار آمریکا، پوند استرلینگ، دلار کانادا، یورو) و دیگر ارزهای دیجیتالی (بیت کوین کش، اتریوم، XLM، XRP، تتر) مبادله کرد. بنابراین می‌توانید از این معیار هم برای تعیین درجه لیکویید شدن ارز مورد نظر خود استفاده کنید.

مثلا اگر می‌خواهید با استفاده از بیت کوین کش به خرید بیت کوین بپردازید، پس باید نگاهی به درجه لیکویید بودن مبادلات بین این دو رمزارز بیندازید. شاید بتوان این شاخص را مهم‌ترین شاخص از میان ۳ گزینه‌ای که به شما معرفی کردیم، دانست. در چنین مواردی باید همیشه ترید بین رمزارزهایی را انتخاب کنید که از بالاترین درجه لیکویید شدن برخوردار هستند.

مثالی از این روش

در تصویر زیر، جدولی را به عنوان مثالی از این روش مشاهده می‌کنید:

محاسبه درجه لیکویید بودن مبادلات بین دو رمزارز

برای پیدا کردن این داده‌ها می‌توانید به سایت CoinMarketCap رفته و ارزهای مورد نظر خود را از این مسیر پیدا کنید: Trading> Markets> pair. در مثال بالا به بررسی ترید ارزهای بیت کوین و بیت کوین کش پرداخته شده است. طبق داده‌های موجود، صرافی Huobi دارای بیشترین نرخ ترید بین این دو رمزارز است. بنابراین اگر قصد خرید بیت کوین با بیت کوین کش را دارید، این صرافی می‌تواند بهترین انتخاب برای شما باشد. اگر این کار را در صرافی‌هایی با حجم ترید کمتر انجام دهید، به سختی می‌توانید سفارش خود را در آن به سرانجام برسانید.

اشاره به این نکته جالب است که بزرگ‌ترین صرافی دنیا یعنی بایننس، از نظر حجم تریدینگ بین ۲ رمزارز معروف بیت کوین و بیت کوین کش در جایگاه پنجم قرار گرفته است. این نکته نشان می‌دهد که فقط بالا بودن درجه لیکویید شدن یک صرافی کافی نیست. شما باید با توجه به نوع نیاز خود، موارد دیگری را هم برای انتخاب صرافی موردنظرتان جهت تریدینگ در نظر بگیرید. در زیر حالت‌های مختلفی که ممکن است در هنگام مبادله با ارزهای مختلف پیش بیاید نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ را مرور کرده‌ایم:

• قصد خرید بیت کوین کش با استفاده از بیت کوین / قصد فروش بیت کوین در ازای دریافت بیت کوین کش (هدف یکسان، منظر متفاوت)
• قصد فروش بیت کوین کش در ازای دریافت بیت کوین / قصد خرید بیت کوین با استفاده از بیت کوین کش (هدف یکسان، منظر متفاوت)

شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش

اگر به یک صرافی ارزهای دیجیتالی بروید، می‌توانید دفتری را مشاهده کنید که در آن همه سفارشات خرید (ایجاد شده توسط نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ خریداران) و همه سفارشات فروش (ایجاد شده توسط فروشندگان را مشاهده کنید). این دفتر معیار بسیار خوبی برای سنجش میزان لیکویید بودن است. زیرا با کمک آن می‌توان به لیکویید بودن یا نبودن یک سکه پی برد. شما با استفاده از این دفتر باید به ارزیابی شکافی که بین قیمت‌های پیشنهادی برای خرید و فروش یک سکه دیجیتالی وجود دارد، بپردازید. در واقع این شکاف به تفاوت‌های موجود بین قیمت پیشنهادی و قیمت درخواستی برای هر ارز دیجیتالی اشاره دارد.

• قیمت پیشنهادی: قیمتی که یک خریدار مایل به پرداختن برای یک سکه است.
• قیمت درخواستی: قیمتی که یک فروشنده در ازای سکه ای که در اخیتار دارد، می پذیرد.

طبیعتا در هر بازاری، فروشندگان تمایل دارند تا جای ممکن دارایی خود را با قیمت بالاتری بفروشند تا به سود بیشتری دست پیدا کنند. درحالی که این قضیه برای خریداران، برعکس است. شما می‌توانید شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش را با محاسبه تفاوت بین پایین‌ترین قیمت درخواستی (قیمت فروش) و بالاترین قیمت پیشنهادی (قیمت خرید) به دست آورید. هرچه این شکاف قیمتی کمتر باشد، نشان‌ دهنده لیکویید بودن بیشتر بازار آن است. بنابراین در بازارهایی با درجه لیکویید بودن کمتر، شکاف قیمتی بین خرید و فروش، عریض‌تر است. در چنین بازاری شما باید در قیمت‌های بالاتری اقدام به خرید کرده یا در قیمت پایین‌تری، دارایی خود را به فروش برسانید.

مثالی از شکاف قیمت پیشنهادی

در تصویر زیر نمونه‌ای از این شکاف قیمتی را برای ترید متقابل رمزارزهای بیت کوین و بیت کوین کش در صرافی بایننس مشاهده می‌کنید:

تحلیل شکاف قیمت پیشنهادی

در تصویر بالا مشخص است که شکاف قیمتی برای ترید متقابل بیت کوین و بیت کوین کش، به اندازه ۰/۰۰۰۲۵ بیت کوین (معادل ۱/۵۷) دلار است. این عد نشان‌دهنده وجود شکاف بسیار کم است. اما در مثال زیر، عریض بودن شکاف موجود باعث کم شدن حجم تریدینگ و در نهایت غیر لیکویید شدن بازار شده است:

شکاف قیمتی در ترید متقابل

تصویر بالا، نشان‌دهنده بخشی از دفتر سفارشات صرافی Cobinhood است. از آنجا که شکاف قیمتی بین ارزهای بیت کوین و بیت کوین کش در این صرافی بسیار زیاد است (۳۷/۰۳دلار در مقابل ۱/۵۷ دلار در صرافی بایننس)، می‌توان بازار این صرافی را برای این دو رمزارز یک بازار غیر لیکویید دانست. اگر شما اقدام به ترید متقابل بین این رمزارزها در صرافی Cobinhood کنید، به احتمال فراوان به کمترین سود ممکن از معاملات خود خواهید رسید.

از طرف دیگر می‌توانید مشاهده کنید که میانگین حجم سفارشات در این صرافی (ستون Amount) بسیار کمتر از میانگین حجم سفارشات در یک صرافی لیکویید شده مثل بایننس است. بنابراین اگر شما در این صرافی اقدام به سفارش حجم بزرگی از بیت کوین کنید، می‌توانید به راحتی روی قیمت آن تاثیر بگذارید. نکته‌ای که منجر به نوسان شدید آن خواهد شد.

هرچه میزان حجم تریدینگ ارزهای متقابل بیشتر باشد به معنی این است که تعداد بیشتری از خریداران و فروشندگان متمایل به معامله آن‌ها هستند. بهتر است برای این کار سراغ ارزهایی که از محبوبیت و در نتیجه حجم تریدینگ پایینی برخوردار هستند نروید. چرا که ممکن است سرمایه گذاری شما را با ریسک زیادی مواجه کنند.

سخن پایانی

ارزیابی درجه لیکویید شدن هر بازار برای هر کسی که می‌خواهد شروع به سرمایه گذاری کند، امری مهم و حیاتی است. سرمایه گذاری در یک بازار لیکویید نشده موجب دشوار شدن کار شما در تریدینگ و متحمل شدن هزینه‌های زیاد می‌شود. شاخص‌های متعددی برای اندازه گیری لیکویید شدن یک بازار وجود دارد که در این مطلب کوین نیک به برخی از مهم‌ترین و کارآمدترین نمونه‌های آن پرداخته شد.حتما از این روش‌ها استفاده کنید تا سرمایه گذاری امن‌تری در دنیای ارزهای دیجیتال داشته باشید.

درک نقدینگی بازار فارکس – Liquidity

معامله گران فارکس اغلب با مفهوم نقدینگی مواجه می‌شوند. نرخ ارز ممکن است تحت تاثیر افزایش یا کاهش نقدینگی تغییر کند. برای درک اثر این عامل، شما باید با ویژگی‌های آن در معاملات فارکس آشنا شوید. اما در ابتدا باید بدانید که این اصطلاح به چه معنا است؟

مفهوم نقدینگی – Liquidity

به عنوان یک شاخص اقتصادی، اصطلاح “نقدینگی” با ریشه لاتین “liquidus” مشخص می شود که به معنی شناوری است. مفهوم نقدینگی در زمینه معاملات ارز و کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد. ویژگی و ارزش یک کالا که امکان فروش یا تبادل آن را تعیین می‌کند نقدینگی نامیده می‌شود. کالاهایی که به سرعت در بازار به فروش برسند، با نقدینگی بالا شناخته می‌شوند و اگر تقاضا برای کالایی کم باشد، نقدینگی آن پایین است. امکان خرید و فروش مستقیماً به تعداد شرکت کنندگان در بازار بستگی دارد. در بازارهای مالی، ارزش یک کالا توسط ارزش‌گذاری‌های مختلف و عمدتاً ارزها که نقد‌شونده‌ترین کالا هستند، مشخص می‌شود. در بازارهای ارز خارجی تعداد زیادی از فروشندگان و خریداران وجود دارند و نقدینگی آن توسط حجم معاملات و تفاوت قیمت‌های خرید و فروش تخمین زده می‌شود. معاملاتی که در هر واحد زمان و با کوچکترین تفاوت قیمت انجام می‌شود، نقدینگی بیشتری را به همراه دارند.

تامین کنندگان نقدینگی در بازار فارکس

در بازار فارکس ، حجم معاملات روزانه میلیاردها دلار می‌باشد که این به معنای نقدینگی بسیار عظیمی است. روند معاملات شامل حجم زیادی از معاملات بر روی ارزهای مختلف است. برای اطمینان از انجام هر معامله معین، یک طرف قرارداد باید آماده خرید یا فروش مقدار مشخصی ارز باشد. بنابراین، بخش مهمی از شرکت‌کنندگان در بازار فارکس، سازمان‌های بزرگ مالی هستند که تامین کنندگان یا ارائه دهندگان نقدینگی نامیده می‌شوند. ارائه دهندگان نقدینگی می‌توانند بانک‌های فارکس یا بانک‌های عادی و همچنین بروکرهای بزرگ باشند. آنها مقدار زیادی از دارایی خود را در قالب ارزهای مختلف نگهداری می‌کنند تا در زمان لازم برای پر کردن معاملات خود از آن استفاده کنند. این‎ها واسطه‌هایی هستند که از طریق آن‌ها بسیاری از بروکرها و معامله‌گران خرد معاملات خود را انجام می‌دهند. اسپرد و نوسان، که برای معامله گران عادی بسیار مهم است، به سطح نقدینگی ارائه دهندگان نقدینگی وابسته است.

نقدینگی از طریق بروکرها

تامین نقدینگی توسط شرکت‌های مالی، سرمایه‌گذاری و بروکرهایی که به مشتریان حقوقی و حقیقی خدمات می‌دهند، انجام می‌شوند. هر یک از این شرکت‌ها سرمایه خود را دارد، اما این وجوه ممکن است برای انجام درخواست مشتری کافی نباشد. برای مثال، اگر تعداد خریداران از فروشندگان یک ارز‌پایه بیشتر باشد، تعادل بازار از میان می‌رود و در این زمان واسطه‌ها وارد عمل شده و ارز مورد نظر را از ارائه دهنده نقدینگی خریداری می کنند. تنها بانک‌های بزرگ امکان تضمین انجام درخواست‌ها را برای طیف وسیعی از ارزها دارا هستند. نقدینگی در بازار فارکس می‌تواند به عنوان یک سیستم چند سطحی بیان شود. در پایین‌ترین سطح، معامله‌گران خرد و عادی حضور دارند که معاملات خود را تنها توسط واسطه‌ها یا شرکت‌هایی با حجم های متنوع دارایی ثبت می‌کنند. این شرکت‌ها می‌توانند به طور مستقل درخواست مشتری را انجام دهند یا آنها را به یک بروکر بزرگ معرفی کنند. بروکرهای بزرگ سطح دوم سیستم نقدشوندگی هستند. که معمولا شامل بانک‌های بزرگ و شرکت های مالی می‌شوند. آنها سفارشات مشتریان خصوصی خود و بروکرهای کوچک را عملیاتی می کنند.

اما این موسسات مالی همیشه فرصتی برای وارد شدن به بازار بین بانکی را ندارند، زیرا حداقل میزان حجم معاملات برای ورود به بازارهای بین بانکی 5 میلیون دلار است. بنابراین، در این میان شرکت‌هایی هستند که مسئولیت جمع‌آوری نقدینگی را به‌عهده می‌گیرند و نقش واسطه بین بزرگترین بانک‌ها و سایر موسسات مالی را ایفا می‌کنند. بزرگترین جمع‌کننده های نقدینگی جهانی عبارتند از Currenex، Integral، CFH Clearing، KCG Hotspot. آن‌ها تعداد زیادی از مشتریان را برای ورود به بازار بین بانکی متحد می‌کنند. نهایتاً، در بالاترین سلسله مراتب تامین کنندگان نقدینگی بازار فارکس غول‌های جهانی صنعت بانکی قرار دارند. معروف‌ترین آن‌ها عبارتند از:

American Bank of America، JPMorgani Citigroup، British Barclays و Royal Bank of Scotland، Swiss bank UBS و German Deutsche Bank.

تأثیر نقدینگی بر روند حرکت ارزها

برای معامله‌گران عادی، حجم نقدینگی با میزان اسپرد و نوسانات جفت ارزها مشخص می‌شود. در بازارهایی با نقدینگی بالا در هر لحظه قیمت‌های اعلامی تغییرات زیادی دارند و از طرفی قیمت‌ها به آرامی حرکت می‌کنند. در بازارهایی با نقدینگی کم، حرکات قیمتی شدید بوده و اعلام قیمت در بازه‌های زمانی مشخص صورت می‌گیرد.

یکی از عوامل تعیین نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ کننده میزان نقدینگی، حجم ارزمعامله‌ شده در بازار است که بیشترین حجم معاملات مربوط به دلار آمریکا می‌باشد. بنابراین، نقد شونده‌ترین جفت ارزها از دلار آمریکا و ارزهای پایه تشکیل شده‌اند؛ مانند EURUSD، GBPUSD ،USDJPY ،USDCAD ، USDCHF، AUDUSD و NZDUSD. هرچه حجم ارز در بازار افزایش یابد، اختلاف قیمت بین عرضه و تقاضا کمتر خواهد بود. مثال بارز آن EURUSD است که همواره کمترین میزان اسپرد را داراست و بیش از 2 پیپ نمی‌شود. از سوی دیگر، اسپرد جفت ارزهای عجیب و غریب با نقدشوندگی پایین می‌تواند تا 10 یا 100 پیپ نیز برسد.

بازار فارکس 24 ساعته باز است اما نقدینگی در زمان‌های مختلف و باز شدن بازارها متغیر است و در نتیجه نوسانات قیمت را هم تغییر می‌دهد. مهمترین مراکز مالی در مناطق زمانی مختلف قرار دارند و همگی نمی‌توانند همزمان کار کنند. در طی باز بودن بازار آسیا تنها مبادلات ژاپن، استرالیا و چین فعال هستند، که عمدتاً نقدینگی ارزهای آسیایی را تامین می‌کنند.

اوج فعالیت را می‌توان در هنگام باز شدن بازار لندن و همکاری همزمان بازارهای آمریکایی و اروپایی مشاهده کرد. با بسته شدن بازارهای اروپایی، نقدینگی سریعاً کاهش می‌یابد. همچنین در زمان تعطیلات نقدینگی کم می‌شود که به آن بازار ضعیف اطلاق می‌گردد. معمولاً در بازارهای ضعیف، قیمت‌ها در یک بازه محدود حرکت می‌کنند اما در صورت وقوع اخبار اقتصادی غیرمنتظره، قیمت‌ها به شدت افزایش می‌یابد. در زمان کم بودن نقدینگی پیش‌بینی حرکت‌ قیمت‌ها بسیار دشوار است و در این زمان انجام هیچ‌گونه معامله‌ای توصیه نمی‌شود.

آشنایی با lp-token

میدانیم که نقش غیرقابل انکار در رشد چند سال اخیر دنیای ارزهای دیجیتال مدیون امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) است. اگر سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ مساله روز این حوزه عرضه اولیه کوین‌های جدید (ICO) بود، در دو سال اخیر دیفای بدل به ترند روز شده است. در بطن دیفای، نقدینگی و تامین آن قرار دارد و اینکه چگونه می‌توان آن را به شیوه‌ای غیرحضانتی و غیرمتمرکز گرد آورد و به کار گرفت. اینجاست که نقش توکن نقدینگی (Liquidity Provider Token) پررنگ می‌شود. اما توکن نقدینگی یا به اختصار LP token چیست؟

lp-token چیست؟

ایده انقلابی نخست برای زدودن تمرکز از نهادهای مالی بر بستر بلاک چین، از صرافی‌ها شروع شد. صرافی یونی سواپ اگرچه اولین صرافی ارزهای دیجیتال نبود که با گذشتن از مدل دفتر سفارش (orderbook)، به مدل بازارساز خودکار (AMM) رو آورد (صرافی بنکور پیش‌تر این کار را انجام داده بود) لیکن اولین نهادی بود که موانع تمرکزگرایی و لیست شدن جفت ارزها را از سر راه برداشت و آن را در قالبی ساده و کاربرپسند ارائه داد.

طبق این مدل یا به تعبیری دقیق‌تر مدل بازارساز تابع ثابت (Constant Function Market Maker) رابطه بین تعداد دو دارایی دیجیتال با تابعی ثابت به نمایش در می‌آید. در این روش کاربران با در اختیار قرار دادن نقدینگی خود در استخرهای نقدینگی صرافی (به شکل غیرحضانتی)، کارایی سیستم را ممکن می‌سازند و در عوض از مشوق‌های مالی به شکل درصدی از تراکنش‌های انجام شده بهره‌مند می‌شوند.

توکن نقدینگی را می‌توان نوعی رسید تامین نقدینگی دانست. پس از تامین نقدینگی یک استخر، قرارداد هوشمند متولی با توجه به مقدار نقدینگی کاربر در قیاس با حجم نقدینگی استخر، به او تعدادی توکن نقدینگی می‌دهد که نشان‌دهنده سهم او از نقدینگی استخر است. برای خارج کردن نقدینگی و دریافت بخش یا تمام اصل سرمایه و پاداش حاصل، این عمل در جهت مخالف تکرار می‌شود؛ یعنی Lp token از کیف پول تامین‌کننده نقدینگی به قرارداد هوشمند ارسال شده و سرمایه و پاداش به آدرس وی واریز می‌گردد.

LP توکن چگونه کار می‌کند؟

توکن‌های نقدینگی عموما فرق چندانی با دیگر توکن‌های رایج شبکه‌های خود ندارند برای مثال توکن‌های نقدینگی سوشی سواپ و یونی سواپ v2 از استاندارد ERC-20 شبکه اتریوم و توکن‌های استخرهای نقدینگی صرافی پنکیک سواپ از استاندارد BEP-20 زنجیره هوشمند بایننس پیروی می‌کنند. یونی سواپ v3 تغییرات گسترده‌ای نسبت به نسخه‌های قبلی داشته است و سهم و پوزیشن دارایی‌های تامین‌کنندگان نقدینگی در آن منحصر به فرد است. بنا بر این توکن LP هر تامین‌کننده به شکل توکن غیر مثلی (NFT) ایجاد می‌شود. همچنین هزینه‌های تراکنش در استخرهای این نسخه به شکل خودکار به موجودی استخر افزوده نمی‌شود. برای ترسیم بهتر نحوه کارکرد توکن نقدینگی به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید در استخر نقدینگی ETH-DAI یک صرافی مقدار ۱۰,۰۰۰ دای و ۱۰ اتر موجود است (اعداد منطبق با واقعیت نیستند و تنها برای توضیح بهتر انتخاب شده‌اند). این نقدینگی توسط دو تامین‌کننده به نسبت برابر مهیا شده است و هر یک در ازای نقدینگی خود ۲۵ عدد توکن ETH-DAI LP دریافت کرده‌اند. حال فرض کنید تامین‌کننده نقدینگی دیگری می‌آید و به اندازه موجودی استخر (۱۰,۰۰۰ دای و ۱۰ اتر) به نقدینگی می‌افزاید. از آن جا که سهم او اکنون نیمی از موجودی جدید استخر است، این مساله باید در مقدار LP توکن او نیز لحاظ شود. بنابراین قرارداد هوشمند این استخر،‌ ۵۰ توکن ETH-DAI LP جدید ایجاد (mint) کرده و به وی پرداخت می‌کند. حال تعداد توکن‌های نقدینگی او (۵۰ عدد از ۱۰۰ عدد کلی) نمایانگر سهم وی از نقدینگی استخر خواهد بود. حال تصور کنید پس از مدتی، تامین‌کننده تمثیلی ما تصمیم می‌گیرد نقدینگی خود را از استخر برداشت کند. در طی این مدت تامین‌کننده جدیدی به استخر اضافه نشده، اما به دلیل افزوده شدن کارمزد انتقال پلتفرم به استخر، موجودی کمی افزایش پیدا کرده است. لیکوییدیتی پول (Liquidity Pool) حالا محتوی ۱۰,۵۰۰ دای و ۱۰.۵ اتر است. با توجه به اینکه تامین‌کننده نقدینگی همچنان مالک نیمی از نقدینگی استخر است، با تحویل ۵۰ توکن نقدینگی خود، نیمی از موجودی استخر را دریافت می‌کند که شامل سرمایه اولیه به علاوه سهمش از هزینه‌های تراکنش است. ۵۰ توکن نقدینگی تحویلی، توسط قرارداد هوشمند سوزانده می‌شود و تعداد کل توکن‌های نقدینگی در گردش به عدد ۵۰ کاهش پیدا می‌کند.

حمله خون‌آشام (Vampire Attack) چیست؟

سال ۲۰۲۰، سال شکوفایی دیفای بود و هر روز پروژه‌ای جدید پا به عرصه وجود می‌گذاشت. در اواخر آگوست (اوایل شهریور ۱۳۹۹) صرافی غیرمتمرکز جدیدی برای رقابت با یونی سواپ ایجاد شد. این صرافی که با فورک کردن کدهای یونی سواپ به وجود آمده بود، سوشی سواپ نام داشت. نقشه سوشی سواپ برای افزایش سهم بازار خود، نقشه‌ای بدیع و جاه‌طلبانه بود. یونی سواپ که تا آن زمان توکن کاربردی خود (توکن UNI) را نداشت، تنها مشوق مالی‌اش برای تامین‌کنندگان نقدینگی پرشمارش به شکل سهم هزینه تراکنش بود. سوشی سواپ با ایجاد توکن سوشی (SUSHI) و با وعده پرداخت این توکن به دارندگان توکن‌های نقدینگی صرافی یونی سواپ، موفق شد در مدت کوتاهی حجم زیادی از توکن‌های نقدینگی یونی سواپ را در پلتفرم خود قفل کند. طی تنها یک هفته، بیش از یک میلیارد دلار توکن نقدینگی در این پلتفرم استیک شد. حال نوبت مرحله بعدی حمله بود.

در این مرحله با قول ادامه یافتن پاداش‌های جذاب به شکل توکن سوشی علاوه بر پاداش هزینه تراکنش، نوبت آن بود که علاوه بر نقدینگی، حجم معاملات یونی سواپ نیز در معرض دستبرد قرار گیرد. با توسعه قرارداد هوشمندی برای انتقال نقدینگی، کاربران می‌توانستند با سپردن توکن‌های نقدینگی خود به این قرارداد و فشردن یک دکمه، به راحتی نقدینگی خود را از صرافی یونی سواپ به سوشی سواپ منتقل کنند. سوشی سواپ موفق شد بدین ترتیب بیش از ۸۰۰ میلیون دلار از سرمایه بزرگترین رقیبش را تصاحب کند و البته منجر به تغییر گسترده‌ای در پلتفرم یونی سواپ شود.

موارد استفاده توکن‌ نقدینگی چیست؟

با توجه به سیال بودن فراوان نقدینگی در فضای دیفای و استفاده چند باره از نقدینگی قفل شده در یک استخر نقدینگی، کاربردهای بسیاری در گذر زمان برای این توکن‌ها پیشنهاد و عملی شده که برخی از آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم:

استفاده به عنوان گواه مالکیت نقدینگی و دریافت فی تراکنش
همان‌طور که پیش‌تر توضیح دادیم، این ابتدایی‌ترین کارکرد این توکن‌هاست. صرافی‌های غیرمتمرکز مختلف درصد‌های متفاوتی دریافت می‌کنند و جفت ارزهای مختلف حجم معاملاتی متفاوتی دارند. میزان دریافتی تامین‌کننده بسته به حجم معاملات و سهم او از استخر متفاوت خواهد بود. همچنین خطر ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) به خصوص برای جفت ارزهایی که قیمت آن‌ها رابطه معکوس با یکدیگر دارد، بیشتر است.

کشت سود و دریافت سود نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ مضاعف

پس از حمله خون‌آشامی صرافی سوشی سواپ، ایجاد مزارعی برای سپرده‌گذاری توکن‌های نقدینگی در صرافی‌ها بدل به نرم شد. اکنون در اکثر صرافی‌های بزرگ، با تامین سرمایه در استخرهای منتخب، می‌توانید از پاداش مضاعف (معمولا به شکل توکن حاکمیتی – توکن‌هایی همچون SUSHI، UNI، CAKE و…) بهره‌مند شوید.

پاداش ارائه شده در مزارع کشت سود صرافی‌ها در بسیاری از مواقع قابلیت بهره‌گیری از واریز مجدد سود به اصل موجودی (تبدیل بهره ساده به بهره مرکب) را ندارند. این سرویس‌ها با بهینه کردن خودکار بر اساس شرایط هر پلتفرم (هزینه گس شبکه، توالی زمانی پرداخت سود و…)، سود شما را بهبود می‌بخشند. از سرویس‌هایی همچون آکروپولیس، آلفا هومورا و بیفی فایننس می‌توان به عنوان نمونه نام برد.

استفاده به عنوان وثیقه در پروتکل‌های وام‌دهی

توکن‌های نقدینگی پلتفرم‌های محبوب را می‌توان در برخی از پروتکل‌های وام‌دهی به عنوان وثیقه استفاده کرد و از سود آن استفاده کرد یا متناسب با سرمایه سپرده‌گذاری شده، وام دریافت کرد. برای مثال سرویس آوه (Aave) و Cream از توکن‌های نقدینگی صرافی‌های یونی سواپ، بالانسر و پنکیک سواپ پشتیبانی می‌کنند.

ترجیحا در سرویس‌هایی سرمایه‌گذاری کنید که مورد وارسی امنیتی شرکت‌های معتبر Audit قرار گرفته باشند. همچنین توجه داشته باشید اگر به هر دلیلی دسترسی به کیف پولی که LP توکن‌های شما در آن است را از دست دهید، موفق به دریافت سرمایه خود از استخرهای نقدینگی نخواهید شد. خطر ضرر ناپایدار هم خطری جدی در این نوع سرمایه‌گذاری است. گاهی هولد کردن، سود بیشتری برای شما به همراه دارد.

لیکویید شدن به چه معناست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟

کال مارجین یا لیکویید شدن به ضرر کردن در یک حساب به اندازه موجودی و از بین رفتن کل سرمایه گفته می‌شود. این دو عبارت مفهوم یکسانی دارند ولی معمولا از اصطلاح کال مارجین در بازار فارکس و لیکویید در بازار رمز ارزها استفاده می‌شود. لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که شما در بازار رمز ارزها با اهرم و لوریچ معامله می‌کنید و بدون رعایت قوانین معاملاتی و قراردادن حد ضرر و با تحلیل اشتباه، بازار برخلاف جهت تحلیل شما حرکت کرده و زیان هنگفتی به شما وارد می‌سازد.

معاملات اهرم دار معاملاتی هستند که در آن‌ها کارگزاری به معامله‌گرانش به میزان درخواست آن‌ها تا چندین برابر مبلغ سرمایه خود اعتبار می‌دهد و معامله‌گر قدرت معامله بیشتری در بازار ارز دیجیتال داشته باشد.
به این صورت معامله‌گر چندین برابر میزان دارایی خود معامله می‌کند و به همان میزان هم می‌تواند سود یا زیان کند. در این روش تمامی سود و زیان متعلق به معامله‌گر می‌باشد و کارگزاری برای سود چندین برابری معامله‌گر بهره‌ای از او دریافت نمی‌کند. اما از طرف دیگر کارگزاری معاملات معامله‌گران را زیر نظر داشته و آن ها فقط می‌توانند به میزان سرمایه‌ای که نزد کارگزاری دارند، ضرر کنند و کارگزاری به محض زیاد شدن زیان معامله‌گر، با چند بار تذکر تمام معاملات را با ضرر بسته و مبلغ اعتباری را که به معامله‌گر داده شده را برداشت می‌کنند و کل حساب معامله‌گر صفر می‌شود. به این صورت یک حساب معاملاتی لیکویید می‌شود.

اصطلاح لیکویید شدن کاربر در بازار ارز دیجیتال

به فرآیند برداشت سرمایه اولیه، به نفع صرافی طی پیش بینی غلط، در قراردادهای آتی لیکویید شدن می‌گویند. کلمه لیکویید در لغت به معنای آب کردن است. لیکویید شدن در بازار رمز ارزها بین تریدرها معنی متفاوتی با نقدینگی موجود در بازار را دارد. یک کاربر بر خلاف معنی مثبت رایج این اصطلاح، خبر خوبی نیست. در واقع با لیکویید شدن، همه یا بخشی از دارایی خود را از دست می‌دهد و صرافی دارایی او را به حساب خود منتقل کرده است. اصطلاح صحیح برای این اتفاق مارجین کال شدن است.

اما این اتفاق چطور و چرا رخ می‌دهد؟

پیش‌بینی‌های غلط روند بازار و همچنین استفاده از معاملات مارجین (Margin Cantract) و قراردادهای آتی (futures contract) ممکن است باعث لیکویید شدن کاربر شوند.

چگونه می توانیم بگوییم یک بازار لیکویید است؟

سه اصل مهم وجود دارد که می تواند به لیکویید یا غیرلیکویید بودن بازار کمک کند:

• حجم معاملات 24 ساعته
• تعداد لیست (دفتر) سفارشات
• اسپرد بید و اسک (bid-ask spread)

اسپرد بید و اسک، تفاوت بین کمترین قیمت درخواستی (اسک یا خرید) و بالاترین قیمت پیشنهادی (بید یا فروش) است.

لیست سفارشات ممکن است به دلیل عواملی مانند سفارشات limit و iceberg که همیشه در لیست سفارشات قابل مشاهده نیستند، منبع قابل اعتمادی نباشند.

هنگام ترید لیکوییدیتی بسیار مهم است، زیرا یک عامل مهم برای ورود یا خروج آسان از یک بازار خاص است.

جلوگیری از لیکویید شدن

هنگام استفاده از اهرم، تعداد انگشت شماری از گزینه‌ها برای کاهش شانس لیکویید وجود دارد. یکی از این گزینه‌ها با عنوان "توقف ضرر" شناخته می‌شود. توقف ضرر، که در غیر این صورت به عنوان "سفارش توقف" یا "توقف بازار" شناخته می‌شود، سفارش پیشرفته‌ای است که سرمایه‌گذار در صرافی رمزنگاری قرار می‌دهد و به صرافی دستور می‌دهد که دارایی را در صورت رسیدن به نقطه قیمتی خاص بفروشد.

هنگام تنظیم توقف ضرر، باید موارد زیر را وارد کنید:

• قیمت توقف : قیمتی است که در آن دستور توقف ضرر اجرا می‌شود.
  
• قیمت فروش: قیمتی است که در آن قصد فروش یک دارایی رمزنگاری شده خاص را دارید.
• اندازه : چقدر دارایی خاصی را قصد فروش دارید.

اگر قیمت بازار به قیمت توقف شما برسد، دستور توقف به طور خودکار دارایی را به هر قیمت و مبلغ ذکر شده اجرا و به فروش می‌رساند. اگر معامله‌گر احساس می‌کند بازار می‌تواند به سرعت در برابر آن‌ها حرکت کند، ممکن است قیمت فروش را پایین‌تر از قیمت توقف تعیین کنند تا احتمال پر شدن آن (توسط معامله گر دیگری خریداری شود) بیشتر باشد.

هدف اصلی توقف ضرر محدود کردن ضررهای احتمالی است. اجازه دهید برای پیش بینی همه چیز، دو مثال را در نظر بگیریم.

مثال 1 : یک معامله گر 5000 دلار در حساب خود دارد اما تصمیم می‌گیرد از یک حاشیه اولیه 100 دلار و اهرم 10 برابر برای ایجاد موقعیت 1000 دلاری استفاده کند. او توقف ضرر را در 2.5 درصد از موقعیت ورودی خود قرار می‌دهد. در این مورد، معامله‌گر می‌تواند به طور بالقوه نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ 25 دلار در این معامله از دست بدهد، که تنها 0.5 of از کل حساب حساب او است.

اگر معامله‌گر از توقف ضرر استفاده نکند، در صورت افت 10 درصدی قیمت دارایی، موقعیت وی منحل می‌شود. فرمول تصفیه بالا را به خاطر بسپارید.

مثال 2 : یک معامله گر دیگر 5000 دلار در حساب تجاری خود دارد اما از حاشیه اولیه 2500 دلار و یک اهرم سه برابری برای ایجاد موقعیت 7500 دلار استفاده می کند. با قرار دادن توقف ضرر در 2.5 away دور از موقعیت ورودی خود، معامله گر می تواند 187.5 دلار در این معامله از دست بدهد، که 3.75 loss ضرر از حساب آنها است.

درس اینجا این است که در حالی که استفاده از اهرم بیشتر معمولاً بسیار خطرناک تلقی می‌شود، این عامل در صورتی که اندازه موقعیت شما بیش از حد بزرگ باشد، بسیار مهم می‌شود، همانطور که در مثال دوم مشاهده می‌شود. به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید ضررهای خود در هر معامله را کمتر از 1.5 درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.

تعیین محل توقف ضرر

در معاملات حاشیه‌ای، مدیریت ریسک مسلماً مهم‌ترین درس است. هدف اصلی شما باید حفظ زیان در حداقل سطح باشد، حتی قبل از فکر کردن در مورد سود. هیچ مدل معاملاتی خطاناپذیر نیست. بنابراین، شما باید مکانیسم‌هایی را برای کمک به بقا در شرایطی که بازار مطابق انتظار پیش نمی‌رود، به کار گیرید.

قرار دادن صحیح توقف ضررها از اهمیت حیاتی برخوردار است و در حالی که هیچ قانون طلایی برای تعیین توقف ضرر وجود ندارد، اغلب گسترش 2 تا 5 درصد از حجم معاملات شما توصیه می‌شود. برخی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند، ضررهای توقف را دقیقاً در پایین‌ترین میزان نوسان اخیر (به شرطی که آنقدر پایین نباشد که شما قبل از شروع آن تصفیه می‌شود) تعیین کنند.

ثانیاً، شما باید اندازه معاملات خود و ریسک مربوطه را مدیریت کنید. هرچه اهرم شما بیشتر باشد، شانس شما برای تصفیه بیشتر است. استفاده از اهرم بیش از حد شبیه قرار گرفتن سرمایه شما در معرض ریسک غیر ضروری است. علاوه بر این، برخی از صرافی‌ها تصفیه تهاجمی را مدیریت می‌کنند. برای مثال، BitMEX فقط به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا BTC را به عنوان حاشیه اولیه نگه دارند. این بدان معناست که در صورت کاهش قیمت بیت کوین، میزان وجوه نگهداری شده در وثیقه نیز منجر به نقد شدن سریعتر می‌شود.

با توجه به ریسک مربوط به معاملات اهرم، برخی از صرافی‌ها به پایین‌ترین سطح دسترسی معامله‌گران حرکت کرده‌اند. هر دو Binance و FTX یکی از صرافی‌های رمزنگاری شده متمرکز هستند، که محدودیت‌های اهرم را از 100x به 20x کاهش می‌دهند.

سخن پایانی

بهتر است که در هر بازاری که سرمایه‌گذاری می‌کنیم، ابتدا میزان ریسک‌های سرمایه‌گذاری آن بازار را برآورد کنیم. هر دارایی دارای یک ضریب نقد شوندگی است که می‌تواند معیار مناسبی برای آن باشد که شما تصمیم به خرید و یا نگهداری و فروش آن بگیرید.

برای خودتان حدضرر و حدسود تعیین کنید و با استراتژی درست وارد بازار معاملات شوید. یادتان نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ باشد که یک استراتژی خوب هم به تحلیل بنیادی و هم به تحلیل تکنیکالی یک سهم یا ارز بستگی دارد. حتما با کادر آموزشی آکادمی آسیا سرمایه در ارتباط باشید تا راه درست را به شما نشان دهند.

نقش فراهم کننده نقد شوندگی (Liquidity Provider) در بازار فارکس

در دنیای تریدینگ یکی از مهمترین عناصری که معاملات سودآور را فراهم می کند وجود یک بازار نقد است و بازار فارکس نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست. نقد شوندگی بیشتر در بازارهای مالی، نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ جریان معاملات را ساده تر و قیمتها را رقابتی تر می کند. با توجه به بزرگی بازار فارکس نقدینگی این بازار قابل مقایسه با هیچ بازار سرمایه ای در هیچ کجای دنیا نیست. این مزیت خصوصا در جفت ارزهای اصلی قابل توجه تر است. با وجود نقد شوندگی بالا در جفت ارزهای اصلی، گاهی اوقات در جفت ارزهای فرعی و جفت ارزهای سمی (exotic currency pairs) مشکل نقد شوندگی دیده می شود. این مشکل زمانی بیشتر می شود که اطلاعات اقتصادی کلیدی یا اخبار و رویدادهای پیش بینی نشده منتشر می شوند که موجب شوک بازار و زیاد شدن شکاف قیمتی در جفت ارزها می گردد.

مرسوم ترین روش فراهم کردن نقد شوندگی در بازار فارکس توسط آنهایی صورت می گیرد که در نقش یک بازار گردان (Market Maker) حرفه ای ظاهر می شوند و مظنه های تبدیل ارز را به سایرین اعلام و همچنین برای آنها اجرا می کنند. با این وجود هنوز هم دیگر بازیگران بازار فارکس می توانند نقش قابل توجهی در نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ نقدشوندگی یا لیکوییدتی چیست؟ بهبود نقدشوندگی بازار از طریق افزایش حجم معاملاتشان داشته باشند.

نقد شوندگی به چه معنی است؟

بطور کلی تعریف نقد شوندگی در فرهنگ لغت مالی و سرمایه گذاری، سرعت تبدیل شدن سرمایه گذاری به وجه نقد می باشد. یک مثال از بازار با نقد شوندگی پایین می تواند بازار املاک باشد که در آن برخی از معاملات تا چند سال نیز به طول می انجامد. بر عکس در بازار فارکس نقدینگی بالایی وجود دارد به صورتیکه اغلب معاملات بطور منظم و بهنگام انجام می پذیرد. میزان بالای نقد شوندگی بازار ارز، اسپردهای معاملاتی رقابتی را فراهم آورده و موجب شده تا سفارشات با حجم بالا بدون آنکه بر قیمتها تاثیر زیادی داشته باشند در بازار هضم شوند.

چه کسی نقد شوندگی را در بازار فارکس فراهم می کند؟

عبارت “Liquidity Provider” معمولا اشاره به بازار گردان دارد اما انواع مختلف مشارکت کنندگان در بازار فارکس با حجم بالای معاملاتشان نقد شوندگی را فراهم می آورند. از این قبیل بازیگران بازار می توان به بانکهای مرکزی، بانکهای تجاری اصلی و تامین سرمایه ها، شرکتهای چند ملیتی، هج فاندها ، مدیران سرمایه گذاری خارجی، بروکرهای خرده فروشی فارکس، معامله گران خرده و اشخاصی که سرمایه های کلان دارند اشاره کرد. بازار گردان های فیوچرز ارز، آربیتراژگران، اسکالپرها و سفته بازان نیز نقد شوندگی سهیم هستند. درجه بالای نقدشوندگی معاملات فارکس نتیجه مستقیم حضور تعداد زیادی از شرکتها، موسسات، اشخاص و دولتهاست که در این بازار بین المللی فعالیت می کنند.

نقد شوندگی بازار ارز

یکی از عوامل نقدینگی بالا در بازار ارز، ساعت فعالیت بازار است. بازار فرابورسی ارز بصورت 24 ساعته فعال است بگونه ای که در یکشنبه از ولینگتن یا سیدنی آغاز و در بعد از ظهر روز جمعه در نیویورک خاتمه می یابد.

همانگونه که قبلا نیز اشاره شد یکی دیگر از فاکتورهای نقدشوندگی بالای فارکس تعداد زیادی از مشارکت کنندگان هستند که در سرتاسر جهان فعالیت می کنند. امروزه بازار خرده فروشی فارکس این امکان را فراهم آورده تا هر فردی با سرمایه جزئی و اتصال به اینترنت انواع ارزها را معامله کند. قبل از ظهور اینترنت و معاملات آنلاین، فراهم کنندگان نقد شوندگی معمولا موسسات بزرگ و بانکهای تجاری بودند. اما امروزه بروکرهای آنلاین بازار گردانی برای مشتریان خرد در نقاط مختلف دنیا را از طریق اینترنت انجام می دهند.

انواع مختلف فراهم کنندگان نقد شوندگی در بازار فارکس

یک فراهم کننده نقد شوندگی در بازار فارکس یک موسسه یا شخص است که بعنوان بازار گردان عمل می کند. بازار گردان بودن به این معنی است که یک شخص هم در نقش خریدار و هم در نقش فروشنده یک نوع دارایی خاص (در اینجا نرخ ارز) ظاهر شود.

نقش فراهم کننده نقد شوندگی، ثبات بیشتر قیمت از طریق اتخاذ موقعیت در جفت ارزهاست که این موقعیت ها می تواند با یک بازار گردان دیگر، متقابلا معامله (offset) شود یا اینکه در حسابهای بازارگردان انباشته شده تا در زمان دیگری نقد شوند. بسیاری از بازار گردان های فارکس سفارشات و سطح تقاضای بازار را برای مشتریانشان بررسی می کنند و در حالت آماده باش قرار می گیرند تا بتوانند سفارشات مشتریان را به قیمت بازار از طرف آنها اجرا کنند.

در بازار مبادلات ارزهای خارجی به فراهم کنندگان نقد شوندگی اصلی، تایر1 (Tier1) گفته می شود. این فراهم کنندگان نقد شوندگی درجه یک شامل بزرگترین تامین سرمایه ها با دپارتمانهای تبادل ارزی وسیع هستند که مظنه های خرید و فروش را برای تمامی جفت ارزهایی که بازار گردانی می کنند اعلام می دارند. همچنین دیگر خدمات خود را به مشتریانشان از جمله مشتریان CFD ارائه می دهند.

اغلب این گروه از فراهم کنندگان نقد شوندگی برای جفت ارزهایی که بازار گردانی می کنند کمترین اسپردها را ارائه می دهند و تنها به کسب درآمد از شکاف قیمتی خرید و فروش اکتفا نمی کنند بلکه با اتخاذ موقعیت های معاملاتی در بازار نیز درآمد خود را افزایش می دهند. این مسئله فرصت های قابل توجهی برای آنها جهت انجام معاملات سودآور را فراهم می کند.

فراهم کنندگان نقد شوندگی در بازار بین بانکی فارکس

کمسیون اوراق بهادار آمریکا بازار گردان را اینگونه تعریف کرده است: یک بازار گردان شرکتی است که آماده خرید و فروش سهام بصورت منظم و مستمر با مظنه عمومی قیمت می باشد.

در بازار فارکس اصطلاح بازار گردان، هم اشاره به شرکتی دارد که بر روی جفت ارزها بازار سازی می کند و هم اشاره به تریدرهایی دارد که به این منظور از طرف شرکت فعالیت می کنند. فراهم کنندگان نقد شوندگی در بازار فرابورسی و بین بانکی فارکس بازار گردانانی هستند که به بانکهای تجاری اصلی و برخی تامین سرمایه ها خدمات ارائه می دهند. آنها مظنه های خرید و فروش جفت ارزها را هم به طرف های حرفه ای و هم به مشتریان غیر حرفه ای که از طریق میز معاملاتی شان با آنها در ارتباط هستند اعلام می کنند.

اغلب بروکرهای آنلاین فارکس و بسیاری از بانکهای تجاری و تامین سرمایه ها بازار گردان هستند که بر روی جفت ارزهای مختلف بازار سازی می کنند. بطور کلی یک بازار گردان فارکس تقریبا در تمام ساعاتی که بازار باز است تمایل به خرید موقعیت های فارکس از مشتریان یا فروش موقعیت به آنها را دارد. وجود تعداد بیشتری بازارگردان برای یک جفت ارز بخصوص، نقد شوندگی را افزایش، هزینه معاملاتی معامله گران را کاهش می دهد و بطور کلی معاملات را تسهیل می بخشد. زیرا قیمتها بسیار نزدیک به هم می شوند و همچنین این بازار گردان ها در بازارهای متلاطم در دسترس هستند.

معمولا نیاز شرکتهای مختلف به تبادل ارز از طریق بانکهای تجاری بزرگ بعنوان فراهم کننده اصلی نقدینگی، تامین می شود. این مهم است که توجه شود بازار گردان ها همیشه به مشتریان و طرف های حرفه ای خود مظنه عمومی بازار را ارائه نمی دهند. بلکه معمولا یک مظنه بر اساس پیش بینی روند آن جفت ارز خاص و پیش بینی که از تمایلات طرف مقابلشان دارند ارائه می دهند. بدین صورت اگر احساس کنند طرف مقابل فروشنده است قیمت فروش پایین تر و اگر پیش بینی کنند طرف مقابل خریدار باشد قیمت خرید بالاتری ارائه می کنند. این یک عمل معمول در بین بازار گردان های فارکس است.

مشتریان بالقوه این بازار گردان ها می تواند شامل شرکتها، هج فاندها، معامله گران شخصی و بانکهای کوچک باشد. در حالیکه برخی شرکتهای درگیر با بازار فارکس جهت انجام عملیات برون مرزی تبادل ارز می کنند و بدنبال حرکت های بلند مدت تر هستند، برخی معامله گران کوتاه مدت فارکس تمایل به فروش در قیمت بالا و خرید در قیمتهای پایین تر را دارند تا بتوانند از این طریق سود کسب کنند.

چگونه بروکرهای آنلاین فارکس نقد شوندگی را برای بازار خرده فروشی تامین می کنند؟

یک معامله گر انفرادی، غیر از آنهایی که بسیار ثروتمند هستند و در حجم عظیم معامله می کنند هیچگاه به فراهم کننده نقدینگی درجه 1 دسترسی پیدا نمی کنند. در عوض دسترسی آنها به بازار فارکس از طریق بروکرهای آنلاین یا فراهم کننده نقد شوندگی درجه 2 مانند بانکهای کوچک یا شرکتهای پرداخت که مشتریان خرده را قبول می کنند فراهم می شود.

بروکرهای معتبر آنلاین بطور معمول حداقل از چندین فراهم کننده نقد شوندگی درجه یک برای اجرای سفارشات خود استفاده می کنند. این نوع از موسسات تنها زمانی وارد روابط با فراهم کنندگان نقد شوندگی می شوند که ریسک نکولشان کاهش یابد. بروکرهای آنلاین فارکس معمولا به شبکه ECN یا STP جهت اجرای سفارشات مشتریانشان دسترسی دارند. سایر بروکرها بصورت NDD (No Dealing Desk) فعالیت می کنند. در حالت NDD تمام معاملات مستقیما به فراهم کنندگان نقدشوندگی درجه 1 یا درجه 2 ارسال و از طریق آنها انجام می شود. بروکرهایی که بصورت DD(Dealing Desk) فعالیت می کنند در نقش فراهم کننده نقد شوندگی برای مشتریانشان ظاهر می شوند. به صورتیکه در طرف مقابل معاملات مشتریان قرار می گیرند و در صورت لزوم ریسک اضافی را از طریق یک طرف حرفه ای دیگر خنثی می کنند. این شرکتها بطور موثری بعنوان بازار گردان عمل می کنند و تجارت آنها از این واقعیت بهره می برد که اکثر معامله گران خرده، پول خود را در معاملات از دست می دهند.

مدل های بروکرهای آنلاین فارکس

بروکرهای آنلاین فارکس معمولا به بیش از یک فراهم کننده نقد شوندگی متصل هستند تا بتوانند نرخها و اسپردهای بهتری به مشتریانشان ارائه دهند. بروکرهای فارکس معمولا یک ارتباط الکترونیکی ایجاد می کنند تا بدین ترتیب بصورت اتوماتیک پلتفرم معاملاتی خود یا یک شخص ثالث را به پلتفرم دیگر متصل کنند. مجموعه این ارتباط های اتوماتیک شبکه ECN را تشکیل می دهد.

زمانیکه بروکر به شبکه ECN متصل می شود مشخص می کند که کدام سفارش ها و معاملات یا کدام گروه مشتریان توسط ECN بصورت اتوماتیک پردازش شوند در حالیکه سفارش های سایر مشتریان از طریق روشهای دیگر اجرا می شوند. این یک رویکرد ترکیبی است که بروکر بواسطه آن اجرای سفارشات خود را فیلتر و دسته بندی می کند. این راه حل شبیه به عملکرد بازار گردان های بین بانکی است که در نقش فراهم کننده نقد شوندگی عمل می کنند و بر اساس اندازه و پیچیدگی مشتریانشان برخی از موقعیت های معاملاتی را حفظ و برخی دیگر را توسط بازار گردان دیگر خنثی می کنند.

بسیاری از معامله گران از بروکرهای بازار گردان دوری می کنند. زیرا احتمال تضاد منافع بین مشتری و بروکر وجود دارد. از آنجاییکه بروکر در طرف دیگر معامله مشتری قرار دارد زمانی بروکر سود می کند که مشتری ضرر کرده باشد. این یکی از دلایلی است که بسیاری از معامله گران عمده فارکس تمایل به استفاده از خدمات بروکرهای ECN و STP دارند. بدین صورت تریدر با استفاده از خدمات بروکر STP/ECN اطمینان می یابد که معاملات در نهایت توسط یک فراهم کننده نقد شوندگی درجه 1 انجام می شود و بروکر در طرف دیگر معاملات وی قرار نمی گیرد.

نقدترین جفت ارزها

معامله گری که بر روی جفت ارزهای نقدتر تمرکز دارد شانس بیشتری برای کسب سودهای مناسبتر را خواهد داشت. نقد شوندگی بالای یک جفت ارز در شکاف قیمتی خرید و فروش(اسپرد) منعکس می شود. همچنین اینکه چقدر سریع و به چه میزان یک سفارش با حجم بالا بر روی نرخ جفت ارز و حرکت بازار تاثیر می گذارد به نقد شوندگی آن جفت ارز مربوط می شود.

بدون شک نقدترین جفت ارز بازار یورو/دلار است. با توجه به تعداد مشارکت کنندگان بازار، عمق بازار و استفاده بین المللی از اسپرد این جفت ارز، شکاف قیمتی یورو/دلار در محدوده 0.25 تا 1.8 پیپ در نوسان است. بعد از یورو/دلار جفت ارز دلار/ین نقدترین بازار را دارد. اسپرد بر روی این جفت ارز معمولا بین 0.5 تا 2.5 پیپ می باشد. سومین جفت ارز نقد بازار دلار/فرانک سوئیس است که به سوئیسی (Swissy) معروف است که اسپردی بین 2.5 تا 5 پیپ دارد. چهارمین جفت ارز از نظر نقد شوندگی پوند/دلار یا همان استرلینگ است که با دلار قیمتگذاری شده است. این جفت ارز گاهی اوقات با اسم مستعار “کابل (Cable)” شناخته می شود. چرا که در گذشته این نرخ از طریق کابل منتقل می شده است. اسپرد این جفت ارز بین 2 تا 4 پیپ است و معمولا دارای نوسانات زیاد می باشد. جفت ارز دلار استرالیا به دلار آمریکا جایگاه پنجم را دارند. اسپرد معمول برای این جفت ارز بین 2.5 تا 4.5 پیپ است. از آنجا که استرالیا تولید کننده بزرگ مواد خام در دنیاست قیمت کالاها تاثیر زیادی بر این جفت ارز می گذارند. سایر جفت ارزهایی که حجم معاملات بالایی دارند دلار نیوزلند به دلار آمریکا، یورو به پوند و یورو به ین هستند.

معامله بر روی جفت ارزهای اشاره شده در بالا با توجه به نقد شوندگی مناسب و هزینه های پایین معامله می توانند گزینه های سودآوری برای مهامله گران بازار باشند. غیر از جفت ارزهای اصلی، یک معامله گر فارکس جفت ارزی را جهت معامله پیدا خواهد کرد که اسپر منصفانه و توانایی هضم حجم بالای معاملات را داشته باشد.

خلاصه مطلب

برای داشتن معاملات کارآمد، نقد شوندگی دارای اهمیت فراوان است. نقد شوندگی ضعیف می تواند موجب نوسانهای ناگهانی قیمت در یک جفت ارز شود. برای مثال اگر یک موسسه مالی مانند بانک، یک سفارش بزرگ دریافت کند اجرای این سفارش ممکن است که تغییرات قابل توجهی در بازار با نقد شوندگی پایین ایجاد کند.

با وجود اینکه اهمیت نقد شوندگی در بازار فارکس را نمی توان نا دیده گرفت بروکرهایی که بعنوان بازار گردان، نقد شوندگی را فراهم می کنند معمولا دارای تضاد منافع با مشتریانشان هستند. زیرا در سمت دیگر موقعیت های معاملاتی مشتریانشان قرار دارند و در صورتی به سود می رسند که مشتریانشان زیان ببینند.