انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام

آشنایی با انواع سهام در بورس

متداول ترین نوع سهام، سهام عادی است که بیانگر میزان مشارکت، تعهدات و منافع دارنده ی آن در یک شرکت سهامی است. نوع دیگر سهام، سهام ممتاز است که از نظر دریافت سود سهام و دریافت هر گونه وجهی در زمان انحلال شرکت یا توزیع دارایی ها، نسبت به سهام عادی برتر دارد. برای نمونه هنگام توزیع سود سهام ابتدا سهام داران ممتاز سود خود را دریافت می کنند.

یکی دیگر از انواع اوراق بهادار قابل دادوستد در بورس که به نوعی وابسته به سهام و ریسک آن نیز تقریبا با ریسک برابر است که گواهی حق تقدم خرید سهام است.

سهام عادی

سهام عادی نوعی ابزار سرمایه گذاری است که نشانگر مالکیت دارنده ی آن در یک شرکت سهامی است و به دو دسته سهام با نام و سهام بی نام تقسیم می شود. سهام با نام و بی نام از نظر مزایا تفاوتی ندارند تنها تفاوت آنها درج نام دارنده بر انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام برگه ی سهام و دفتر شرکت در سهام با نام است.

سهام عادی ابتدا از طریق پذیره نویسی عمومی وارد بازار می شود. به عبارت دیگر سهام قبل از فروش عمومی باید در کمیسیون بورس و اوراق بهادار ثبت شود و اجازه انتشار بگیرد. این نهاد کفایت و دقت اطلاعات ارائه شده از طرف شرکت را قبل از عرضه ی اوراق بهادار تایید می کند.

ویژگی های سهام عادی

1. سهام عادی از منایع دایمی تامین مالی است و سر رسید ندارد. همچنین ناشر سهام عادی الزامی در بازخرید این اوراق ندارد.
2. دارندگان سهام عادی مالک شرکت هستند اما از آنجا که دارندگان دیگر سهام مانند سهامداران ممتاز در دریافت سود و اصل سرمایه شرکت بر دارندگان سهام عادی حق تقدم دارند می توان گفت که دارندگان سهام عادی مالک نهایی شرکت هستند. مفهوم این نوع مالکیت این است که صاحبان سهام عادی متحمل بیشترین ریسک سرمایه گذاری در شرکت هستند. اگر سود سهم کاهش یابد یا شرکت زیان کند قیمت بازاری و ارزش ذاتی سهام عادی کاهش خواهد یافت. همچنین در صورت انحلال شرکت یا فروش کل دارایی های آن پس از تسویه تمام بدی ها و بازپرداخت حقوق صاحبان سهام ممتاز حقوق صاحبان سهام عادی پرداخت می شود.
3. مسئولیت دارندگان سهام عادی به مقدار سرمایه آنها در شرکت محدود می شود بنابراین اگر تمام دارایی ها یگ شرکت به دلیل ورشکستگی فروخته شود و پول حاصل به اندازه ای نباشد که پاسخگوی تمام بستانکاران شرکت باشد آنان نمی توانند صاحبان سهام عادی را تحت پیگرد قانونی قرار دهند.
4. با توجه به توزیع گشترده ی سهام شرکت های در دست سهامداران هیچ سهامداری نمی تواند کنترل فردی خود را بر شرکت اعمال کند. امور و فعالیت های جاری شرکت در اختیار مدیران آن است و صاحبان سهام عادی می توانند با رای خود در تصمیم گیری های شرکت دخالت کنند.

1. دارندگان سهام عادی علاوه بر حق انتخاب هئیت مدیره شرکت میتوانند با رای خود اقدامات پیشنهادی مدیریت شرکت را تایید یا رد کنند. هر سهم یک حق رای دارد مثلا پیشنهاد ادغام شرکت در شرکت دیگر پیشنهاد تغییر نمودار سازمانی باید با اکثریت آرای صاحبان شرکت صورت گیرد.
2. دارندگان سهام عادی دارای حق تقدم هستند به عبارت دیگر دارندگان فعلی سهام عادی در خرید سهام جدید شرکت اولیوت دارند. هدف از اعطای حق تقدم در ابتدا حفظ کنترل سهامداران موجود بر اداره ی شرکت و سپس حفظ حقوق سهامداران موجود در مقابل کاهش قیمت سهام در نتیجه انتشار هام جدید است. اگر شرکتی به سهامداران خود حق تقدم خرید سهام بدهد آنان می توانند درصد مالکیت خود را در شرکت حفظ کنند. همچنین دارندگان سهام عادی می توانند به تعداد کافی از اوراق بهادار جدید شرکت بخرند و با تبدیل این اوراق به سهام عادی مالکیت خود را کماکان حفظ کنند.
3. دارندگان سهام عادی حق خرید و فروش و انتقال سهام خود را دارند و علاوه بر این حق دارند دفاتر شرکت را بررسی کنند. هر چند در عمل این حق به شدت محدود می شود و فقط اطلاعاتی را در بر م یگیرد که شرکت در اختیار عموم قرار می دهد.

سهام ممتاز

سهام ممتاز نوعی اوراق بهادار است که دارنده آن نسبت به در امدها و دارایی های شرکت حق یا ادعای محدود و معینی دارد. این سهام زمانی منتشر می شود که هزینه سهام عادی بیشتر باشد. هنگامی که درجه اهرام مالی شرکت بالا باشد یا انتشار سهام عادی از نظر کنترل برای مالکان مشکل ساز باشد، شرکت ها اقدام به انتشار سهام ممتاز می کنند.

دلایل نام گذاری سهام ممتاز

1. سود این سهام قبل از سهام عادی پرداخت می شود.
2. در زمان انحلال شرکت یا فروش دارایی ها بعد از تسویه بدی های شرکت ابتداصاحبان سهام ممتاز حقوق خود را دریافت می کنند و سپس باقی مانده درایی ها به صاحبان سهام عادی می رسد.

سهام ممتاز را اوراق بهادار دورگه یا ترکیبی نیز می نامند چون ویژگی های سهام عادی و اوراق قرضه را با هم دارند.

سهام ممتاز از نظر نداشتن سررسد همچنین هزینه مالیاتی شبیه سهام عادی هستند اما با توجه به دریافت سود ثابت همانند اوراق قرضه در گروه اوراق بهادار با درآمد ثابت قرار می گیرند سهام ممتاز از طریق پذیره انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام نویسی خصوصی وارد بازار می وشد و در بازار خارج از بورس دادو ستد می شود. شرکت های پذیرفته در بورس تهران نمی توانند سهام ممتاز منتشر کنند.

گواهی حق تقدم خرید سهام

یکی از مزایای سهام در مقایسه با سایر انواع اوراق بهادار این است که سهامداران یک شرکت که به نسبت سهم خود مالک آن شرکت محسوب می شوند در خرید سهام جدید شرکت ناشی از افزایش سرمایه نیز در اولویت قرار دارند.

به این اولویت حق تقدم خرید سهام می گویند اما این حق تقدم چه جذابیتی برای سهامداران فعلی شرکت دارد و سهامداران فعلی چگونه از تصمیم شرکت برای افزایش سرمایه مطلع می شوند؟

آیا سهامداران فعلی ملزم به استفاده از حق تقدم خود هستند و در صورت استفاده نکردن از حق تقدم از کسب سود ناشی از مابه التفاوت قیمت اسمی و قیمت بازار سهم محروم خواهند شد؟

پس از تصویب افزایش سرمایه شرکت موضوع افزایش سرمایه در روزنامه کثیرالانتشاری که به مثابه روزنامه رسمی شرکت انتخاب شده است منتشر می شود تا همه سهامداران از این تصمیم مطلع شوند. همچنین فرمی برای سهامداران آن شرکت ارسال و از آنان درخواست می شود تا در صورت تمایل به استفاده از حق تقدم خود برای خرید سهام جدید فرم مذکور را تکمیل و برای شرکت کنند. به این فرم گواهی حق تقدم خرید سهام گفته می شود.

سهامداران شرکت پس از دریافت گواهی حق تقدم خرید سهام ممکن است به یکی از سه روش زیر اقدام کنند:

1. فرم مذکور را در مهلت تعیین شده تکمیل و برای شرکت ارسال کنند. این اقدام به معنای تمایل سهامدار به مشارکت در افزایش سرمایه شرکت است. بنابراین باید علاوه بر تکیمل فرم مبلغ اسمی سهام را به حساب شرکت واریز کنند تا سهام جدید به نامشان صادر شود.
2. برخی از سهامداران ممکن است به علت بی اطلاعی از افزایش سرمایه شرکت یا هر دلیل دیگر در مهلت تعیین شده هیچ اقدامی نکنند. در این حالت شرکت پس از پایان مهلت مقرر سهام باقی مانده را با قیمت روز بازار در بورس می فروشد و مابه التفاوت قیمت اسمس و قیمت بازار را به حساب سهام دارانی که از حق تقدم خود اسفاده نکرده اند واریز می کند.
3. دسته سوم از سرمایه گذاران افرادی هستند که گواهی حق تقدم خرید سهام خود را در بورس می فروشند. این گروه از سهام دارن می توانند برای فروش گواهی حق تقدم سهام خود به یکی از شرکت های کارگزاری بورس مراجعه کنند و این گواهی را به قیمت روز بازار به فروش برسانند. قیمت گواهی حق تقدم در بورس معمولا معادل تفاوت قیمت اسمی و قیمت بازار سهم است. بنابراین اگر مثلا قیمت سهام شرکت الف در بورس 130 تومان باشد قیمت گواهی حق تقدم خرید سهام شرکت ب در بورس حدودا 30 تومان خواهد بود.

طبیعتا گواهی حق تقدم سهام برای آن دسته از سرمایه گذارانی که انتظار دارند قیمت سهم مذکور در آینده با افزایش موجه شود، جذابیت دارد. زیرا با خرید این گواهی می توانند سهامدار شرکت مذکور شوند. در هر صورت مزایای ناشی از حق تقدم به سهامداران شرکت تعلق دارد و حتی در صورت استفاده نکردن از حق تقدم از کسب این مزایا محروم نخواهند شد.

انواع اوراق بهادار در بورس

زمانی که افراد تصمیم به سرمایه‌گذاری می‌گیرند ممکن است با اصطلاحات و راهکارهای مختلفی مواجه شوند که تا پیش از آن مفهوم دقیقی در ذهن آن‌ها در این باره نبوده است. یکی از راهکارهایی که در بازار سرمایه به عنوان یک گزینه سرمایه‌گذاری به شما معرفی می‌شود، استفاده از اوراق بهادار است. در حال حاضر استقبال از اوراق بهادار با هدف سرمایه‌گذاری و کسب سود٬ روشی بسیار محبوب در بین سرمایه‌گذاران است و پیشنهاد ما این است که اگر قصد سرمایه‌گذاری دارید این گزینه را نیز مورد بررسی قرار دهید. اما با مفهوم اوراق بهادار تا چه اندازه آشنایید؟ اگر می‌خواهید در این باره بیشتر بدانید ادامه این مطلب را همراه ما باشید تا تعریف دقیق اوراق بهادار و ساز و کار این ابزار سرمایه‌گذاری را بهتر بشناسید.

اوراق بهادار چیست؟

اصطلاح اوراق بهادار به یک ابزار مالی قابل انتقال و قابل معامله اشاره دارد که دارای نوعی ارزش مالی است و برای افزایش ارزش دارایی می‌توان روی آن سرمایه‌گذاری کرد. به طور کلی اوراق بهادار برگه‌ای است که پشتوانه مالی دارد و از ارزش پولی برخوردار است. اوراق بهادار سند مالی‌ای است که دولت یا نظام‌های مالی آن را ضمانت می‌کنند و ارزش آن از نظر مالی بر جای خود باقی است. زمانی که شما اوراق بهادار را به عنوان سرمایه‌گذاری می‌خرید، از طریق سهام در مالکیت یک شرکت سهامی عام مشترک شده‌اید. نهاد (شرکت یا سازمانی) که اوراق بهادار را منتشر می‌کند به عنوان ناشر شناخته می‌شود و خریداران این اوراق سرمایه‌گذاران آن هستند. به زور کلی اوراق بهادار روشی است که شهرداری‌ها، شرکت‌ها و سایر سازمان‌های تجاری به کمک آن می‌توانند سرمایه جدید جذب کنند.
اوراق بهادار نیز مانند انواع دیگر سرمایه‌گذاری‌ها نوسان ارزش دارد و عرضه و تقاضای این روش سرمایه‌گذاری وابسته به همین نوسان است. همانطور که واضح است اوراق بهادار در زمره دارایی‌های نامشهود افراد قرار می‌گیرد.

انواع اوراق بهادار

اگر اوراق بهادار نشان دهنده شراکت افراد سرمایه‌گذار در مالکیت یک شرکت یا سازمان تعریف شود، باید بگوییم که این شراکت در مالکیت از طریق سهام شرکت انجام می‌شود. سرمایه‌گذاری از طریق خرید اوراق بهادار می‌تواند به وسیله خرید انواع مختلفی از این اوراق انجام شود که هر کدام از این نوع ویژگی‌های خود را دارند. اگر بخواهیم یک دسته‌بندی کلی برای اوراق بهادار ارائه کنیم، انواع مختلف آن در سه دسته قرار می‌گیرند.
دسته اول اوراق سهام یا اوراق حقوق صاحبان سهام است. دسته بعدی اوراق بدهی و دسته سوم هم اوراق ابزار مشتقه است. اما ممکن است دسته چهارمی هم با عنوان اوراق بهادار ترکیبی ذکر شود که ترکیبی از سه نوع ذکر شده است. اگر می‌خواهید در مورد انواع اوراق بهادار بیشتر بدانید٬ در ادامه این انواع را شرح خواهیم داد.

اوراق بهادار سهام

اوراق بهادار سهام که به آن اوراق حقوق صاحبان سهام نیز گفته می‌شود، نفعی که مالکان سهامدار از شرکت در یک شرکت یا سازمان می‌برند را نشان می‌دهد. این منافع ممکن است شامل سهان عادی آن نهاد و یا سهام ممتاز آن باشد. اگر شما به عنوان یک سرمایه‌گذار اوراق بهادار یهام داشته باشید معمولا سود این سهام را دریافت می‌کنید. خرید این نوع از اوراق بهادار در بین سرمایه‌گذاران بسیار رایج است. دارنده برگه اوراق بهادار یک سازمان، علاوه بر کسب سود از افزایش قیمت این سهام، در سود حاصل از فعالیت‌های شرکت در هر سال مالی به نسبتی که در شرکت سهام دارد٬ شریک است.

این نوع از اوراق بهادار نیز انواع مختلفی دارد و به زیرمجموعه‌های متعددی تقسیم می‌شود؛ برای مثال: سهام ممتاز، سهام عادی، سهام بانام و بی‌نام، سهام جایزه، سهام نقدی و غیرنقدی، حق تقدم سهام و …
همه این انوع مختلف اصلیتی مشابه به یکدیگر دارند اما هر کدام ویژگی‌ها و مزایایی متفاوت را نیز ارائه می‌دهند که سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به شرایط و اهدافشان یکی از این روش‌ها را انتخاب کرده و پول خود را به آن تخصیص دهند.

اوراق بدهی

شرکت‌ها و سازمان‌ها ممکن است برای پیش‌برد اهدافشان به منابع مالی نیاز دارند و ممکن است با کمبود منابع مالی روبرو شوند. از این رو اوراقی به نام اوراق بدهی منتشر می‌کنند تا سرمایه‌گذاران با خرید این اوراق منابع مالی لازم شرکت برای پیشبرد پروژه‌های تحت مدیریت تامین شود. سرمایه‌گذارانی که اوراق بدهی شرکت‌ها را خریداری می‌کنند در کنار کسب سود، به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا اهدافشان را پیش ببرند.
زمانی که شما اقدام به خریداری اوراق بدهی یک شرکت می‌کند، آن شرکت موظف است اصل سرمایه شما و سود مشخص شده در اوراق بدهی را در سررسید به شما پرداخت کند. انتشار اوراق بدهی و خرید آن توسط سرمایه‌گذاران روش بسیار رایجی در بازار سرمایه است که برای دو طرف معامله سودرسان است. با این حال خرید و فروش اوراق بدهی مانند خرید و فروش سهام برای سرمایه‌گذاران جذابیت ندارد. به عنوان یک سرمایه‌گذار اگر به دنبال یک گزینه مطمئن و کم ریسک برای سرمایه‌گذاری هستید اوراق بدهی می‌تواند نظر شما را جلب کند. از این رو رویکرد اوراق بدهی شباهت زیادی به سرمایه‌گذاری در حساب‌های بانکی دارد.

اوراق ابزارهای مشتقه

روش دیگر سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار٬، خرید اوراق ابزارهای مشتقه است. برخلاف اوراق دیگر، به خودی خود ارزش مالی ندارند بلکه یک کالای فیزیکی به عنوان پشتوانه این اوراق وجود دارد که ارزش اوراق ابزارهای مشتقه به آن‌ها وابسته است. مثلا اگر شما اوراق مشتقه طلا را با هدف سرمایه‌گذاری خریداری می‌کنید، این اوراق با پشتوانه طلا صادر شده است.
خوب است بدانید که این نوع اوراق در همه بازارهای بین‌المللی نیز عرضه می‌شود.
اوراق ابزارهای مشتقه انواع مختلفی همچون قراردادهای آتی٬ سلف٬ اختیار معامله و معاوضه دارد.

اوراق بهادار ترکیبی

هنگام سرمایه‌گذاری در این دسته از اوراق بهادار، ترکیب سرمایه‌گذاری شما ویژگی‌های اوراق بهادار و سهام را به طور همزمان تجربه می‌کنید. اوراق بهادار ترکیبی که افراد به عنوان یک سرمایه‌گذار می‌توانند خریداری کنند شامل گواهی سهام، سهام ممتاز و اوراق قابل تبدیل است.

مثالی از انتشار اوراق بهادار

استارتاپ A را در نظر بگیرید. بنیان‌گذاران این استارتاپ از سرمایه‌گذاران خصوصی، اعضای خانواده و دوستان خود سرمایه جذب می‌کنند. با کمک انتشار اوراق قرضه، بنیان‌گذاران می‌توانند سرمایه مورد نیاز خود برای پروژه‌های مختلف را به دست می‌آورند و افرادی را به عنوان سرمایه‌گذار در سودآوری پروژه‌ها سهیم می‌کنند. این پول در واقع به صورت وامی عمل می‌کند که سرمایه‌گذاران به بنیان‌گذاران استارتاپ قرض داده‌اند.

همان طور که بالاتر به آن اشاره کردیم اوراق بهادار انواع مختلفی دارد و بنابراین راه‌های زیادی هست تا شما بتوانید موردی که با برنامه و اهدافتان متناسب است را بیابید. راهکار سرمایه‌گذاری از طرق اوراق بهادار یک روش محبوب است چرا که ریسک این نوع سرمایه‌گذاری کنترل شده و به نسبت کمتر از سرمایه‌گذاری در سهام است و به عنوان روشی مطمئن در بین سرمایه‌گذاران شناخته شده است.

اگر در بین روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری مردد هستید و در مورد تصمیم خود مطمئن نیستید و یا اگر نمی‌دانید فرایند سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی را از کجا شروع کنید٬ نزدیک د ر کنار شما است. اپلیکیشن سرمایه‌گذاری نزدیک با بررسی اهداف شما و روش مد نظرتان روشی امن و سریع برای سرمایه‌گذاری پیش پای شما می‌گذارد. برای تحقق هر چه بهتر اهدافتان در کنار شما هستیم.

معرفی انواع اوراق بهادار (سهام عادی)

سهام عادی (به انگلیسی: Common stock) سندی است که نشان میدهد یک سرمایه گذار، مالک درصد معینی از یک شرکت است، و درصد معینی از سود شرکت، و مزایای دیگری که به سهامداران تعلق می گیرد را دریافت خواهد کرد.

متداول ترین نوع اوراق بهادار در بازار ایران است.

تمام شرکت های سهامی، سهام عادی منتشر می کنند. سهم عادی اساسی ترین شکل سهام سرمایه می باشد. اگر به موضوع دیگری اشاره نشده باشد، کلمه سهام به تنهایی مفهوم ( سهم عادی ) را می رساند. سهامداران عادی دارای 4 حق اساسی مالکیت سهام هستند، مگر اینکه یکی از این چهار حق مشخصا، از آنها سلب شده باشد. مثلا، بعضی از شرکتها سهم عادی نوع الف را که دارای حق رای می باشد و سهم عادی نوع ب که ممکن است فاقد حق رای باشد را منتشر می نمایند.( به طبقات سهم عادی همچنین ممکن است عنوان سری الف، سری ب، و نظیر آن اطلاق گردد.)

دفتر کل برای هر یک از طبقات سهام عادی، یک حساب جداگانه دارد. در تشریح شرکت سهامی متذکر خواهیم گردید که سهامداران عادی، مالکین واحد تجاری می باشند. سهامداران به نسبت تعداد سهم عادی خود مالک شرکت هستند درنتیجه اگر کسی 1 میلیون سهم از ده میلیون سهم شرکتی را داشته باشد مالک 10 درصد آن است. در قانون بورس ایران محدودیت هایی در مورد سقف مالکیت شرکت توسط افراد حقیقی و حقوقی وجود دارد. همچنین سهامدار به نسبت مالکیت خود در مجمع عمومی شرکت دارای حق رای است.

در کشورهای دیگر، شرکت می تواند سهام عادی منتشر کرده ولی آن را به فروش نرساند. همچنین شرکت قادر به بازخرید سهام خود است. از طرفی رابطه ی مستقیمی بین تعداد سهام منتشره و سرمایه ی ثبت شده شرکت وجود ندارد. تمامی این موارد براساس قوانین ایران ممنوع هستند.

دارندگان سهام عادی، مالکان اصلی شرکت بوده، و از حقوق و مزایای زیر برخوردارند

1- سررسید

سهم عادی از منابع دایمی تأمین مالی است و سررسید ندارد. همچنین شرکت انتشاردهنده سهام عادی الزامی در بازخرید این اوراق ندارد.

2 – مالکیت شرکت

دارندگان سهام عادی مالک شرکت به حساب می آیند. اما از آنجا که دارندگان سهام دیگر مانند سهام ممتاز در دریافت سود و اصل سرمایه شرکت، بر دارندگان سهام عادی حق تقدم دارند، می توان گفت که دارندگان سهم عادی مالک نهایی شرکت هستند. مفهوم این نوع مالکیت این است که صاحبان سهم عادی پذیرای بیشترین ریسک سرمایه گذاری در شرکت هستند. اگر سود سهم کاهش یابد یا شرکت با زیان مواجه شود، قیمت بازاری و ارزش ذاتی سهم عادی کاهش خواهد یافت. همچنین در صورت انحلال شرکت یا فروش کل دارایی های آن، پس از تسویه همه بدهی ها و بازپرداخت حقوق صاحبان سهام ممتاز، حقوق به صاحبان سهم عادی پرداخت می شود.

اوراق قرضه چیست؟ هر آنچه که باید درباره سرمایه گذاری در اوراق قرضه بدانید

روش‌های مختلفی برای کسب سود و درآمدزایی در بازارهای مالی وجود دارند. هرکدام از این روش‌ها با کمک تکنیک‌های درست می‌توانند نتیجه پرسودی داشته باشند. سرمایه گذاری در اوراق قرضه یکی از این روش‌های کسب سود است که در بازار سرمایه متقاضیان بسیاری دارد. در این مطلب از مجله لندو قصد داریم که درمورد اوراق قرضه صحبت کنیم. بنابراین اگر می‌خواهید در مورد این بازار سرمایه‌گذاری بیشتر بدانید، این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.

اوراق قرضه یکی از انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار اسناد ارزشمندی هستند که بین افراد حقیقی و حقوقی مبادله می‌شوند. سرمایه‌گذاری در این اوراق می‌تواند دو جنبه مختلف داشته باشد. از یک سو خرید اوراق بهادار مثل خرید سهام است و خریدار به‌نوعی یکی از مالکان مجموعه فروشنده سهام محسوب می‌شود. اما در جنبه دوم، این اوراق حکم بدهی دارند و صادرکننده اوراق به خریدار بدهکار است، اما دیگر خریدارهای حقیقی و حقوقی در مالکیت نهاد موردنظر دخالتی ندارند.

اوراق بهادار در دسته‌های مختلفی قرار می‌گیرند و هرکدام از این دسته‌ها می‌توانند در عین شباهت، در بسیاری از موضوعات با هم متفاوت باشند. این اوراق به سه دسته اوراق بدهی، ابزارهای مشتقه و اوراق حقوق صاحبان سهام تقسیم می‌شوند. هرکدام از این اوراق توسط نهادهای مختلف صادر می‌شوند. اشخاص حقیقی و حقوقی با خرید این اوراق یک معامله انجام می‌دهند که این معامله براساس ایجاد رابطه بدهکار و بستانکار برای هر دو طرف قرارداد بازدهی مالی خواهد داشت. ما در ادامه به‌طور مختصر در مورد انواع دسته‌های اوراق و زیرمجموعه‌های آن‌ها صحبت خواهیم کرد. اما برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازار معاملات مربوط به اوراق بهادار می‌توانید از مطالب مجله لندو استفاده کنید. لندو یک سامانه مالی معتبر است که با همکاری بانک آینده، وام فوری برای خرید انواع کالا و خدمات در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد.

اوراق بدهی

خرید اوراق بدهی می‌تواند یک سرمایه‌گذاری کوتاه مدت محسوب شود. این اوراق خود شامل اوراق قرضه، صکوک، مشارکت و اسناد خزانه است. به‌عنوان مثال اوراق قرضه نوعی سند معتبر است که با خرید آن نهاد سرمایه‌پذیر موظف است سود مشخصی را در هر بازه زمانی به‌عنوان بدهی خود به خریدار پرداخت کند. این انواع سهام اوراق حقوق صاحبان سهام اوراق معمولاً برای کسب درآمد ثابت مناسب است و ریسک کمتری دارد. اما خریداران با سرمایه‌گذاری در اوراق صکوک یا همان اوراق قرضه اسلامی سرمایه خود را در اختیار نهاد صادرکننده قرار می‌دهند تا در نهایت به‌جای دریافت سود ثابت، در مالکیت و بازدهی مالی به‌دست‌آمده سهیم باشند.

اوراق حقوق صاحبان سهام

اوراق حقوق صاحبان سهام هم یکی دیگر از انواع اوراق بهادار است که می‌تواند یکی از روش‌های کسب سود باشد. خریداران این اوراق برخلاف اوراق بدهی، در مالکیت نهاد صادرکننده سهیم می‌شوند و بازدهی این معامله تنها در دریافت سود خلاصه نمی‌شود. برای خرید اوراق سهام باید وارد بازار بورس شوید. معامله‌گران در این بازار با خرید هر اوراق، بخشی از سرمایه خود را در اختیار مجموعه‌ها قرار می‌دهند. خریدار در نهایت علاوه بر سود، در میزان زیان رسیده هم با مجموعه مورد نظر شریک خواهد بود. بنابراین ریسک این نوع سرمایه‌گذاری نسب به اوراق بدهی بیشتر است، اما در مجموع می‌تواند سود بیشتری را هم نصیب خریدار کند. اوراق حقوق صاحبان سهام شامل زیرمجموعه‌های دیگری از جمله سهام عادی، سهام ممتاز، سهام جایزه و حق تقدم سهام است. تکنیک‌های خرید و فروش هرکدام از این موارد گفته‌شده می‌تواند در بعضی مواقع مشابه یا متفاوت باشد. در مجله لندو می‌توانید از جزئیات این معامله‌ها بیشتر بدانید.

ابزارهای مشتقه

ابزار مشتقه یکی دیگر از روش‌های سرمایه‌گذاری سودمند است که خود به تنهایی ارزش چندانی ندارد، بلکه وابسته به دیگر منابع مالی مثل شمش طلا، ارز و… است. در حال حاضر باوجود آن‌که این نوع سرمایه‌گذاری در ایران چندان معرفی نشده است، اما در بازار فرابورس ایران، می‌توان طی قراردادهای آتی و اختیاری که از ابزارهای مشتقه هستند، معامله‌های سودآوری انجام داد. در قرارداد آتی خریدار موظف است که در آینده، اما در زمانی مشخص، کالا یا سهام خاصی را از فروشنده با قیمتی از قبل تعیین‌شده بخرد. در مقابل فروشنده هم باید کالا یا امتیاز سهام را در تاریخ مشخص‌شده در اختیار خریدار قرار دهد. قراردادهای اختیار هم خود به دسته‌های اختیار خرید یا فروش دسته‌بندی می‌شود که طی آن خریدار و فروشنده در یک زمان مشخص در آینده به توافق می‌رسند تا بتوانند وظایف خود را در رابطه با معامله مورد نظر انجام‌ دهند.

اوراق قرضه چیست؟

اوراق قرضه یکی از روش‌های رایج برای سرمایه‌گذاری و کسب درآمد مشخص محسوب می‌شود. همان‌طور که گفتیم، این اوراق نوعی اوراق بدهی هستند که براساس آن‌ها فرد یا مجموعه صادرکننده متعهد می‌شود، سودی را به صورت سالانه به حساب شخص دارنده اوراق پرداخت کند. بنابراین این اوراق یکی از راه‌های کسب درآمد ثابت هستند. سود اوراق با قیمت خرید آن رابطه معکوس دارد، یعنی وقتی نرخ سود بیشتر می‌شود، قیمت اوراق کاهش پیدا می‌‌کند.

در قرارداد تعریف‌شده برای اوراق، یک تاریخ سررسید مشخص می‌شود. فرد یا مجموعه صادرکننده موظف است که اصل مبلغ را در زمان سررسید اوراق به شخص دارنده آن‌ها پرداخت کند. سرمایه گذاری در اوراق قرضه در واقع نوعی وام است که خریدار در اختیار صادرکننده قرار می‌دهد و مجموعه صادرکننده یا همان سرمایه‌پذیر باید بدهی خود را که شامل سود و اصل پول است، در مدت زمانی مشخص تسویه کند.

پیدایش اوراق درآمد ثابت یکی از راه‌کارهای تأمین سرمایه مالی برای بسیاری از نهادها است. در واقع این اوراق با درآمد ثابت سبب می‌شود که هم خریدار سود ببرد، هم صادرکننده توان مالی پیدا کند. مزیت این اوراق نسبت به سهام برای صادرکننده این است که خریدار اوراق فقط در سود مشارکت دارد، اما دیگر نمی‌تواند مثل یک سهام‌دار بورس در تصمیم‌گیری‌های داخلی نهاد مورد نظر دخالتی داشته باشد. در واقع خریدار اوراق برخلاف سهام‌دار دیگر از صاحبان سرمایه نهاد مورد نظر محسوب نمی‌شود. ناگفته نماند که نهادهای مختلفی مثل شهرداری، شرکت‌ها و دولت‌ها اوراق بدهی را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند. در نتیجه این اقدام، هزینه انجام پروژه‌های عظیم این نهادها با همکاری سرمایه‌گذاران خارجی تأمین می‌شود.

چه کسانی اوراق قرضه صادر می‌کنند؟

همان‌طور که گفتیم، سرمایه گذاری در اوراق قرضه با سرمایه گذاری در بورس فرق دارد. در بورس سهام‌دار به جمع صاحبان شرکت و مجموعه سرمایه‌پذیر اضافه می‌شود، اما خریدار اوراق فقط می‌تواند بدهی خود را در قالب سود دریافت کند و حق تصمیم‌گیری ندارد. در واقع این اوراق مثل پول قرض دادن به صادرکننده اوراق برای تأمین هزینه‌های انجام پروژه است. دولت‌ها و شرکت‌ها اصلی‌ترین صادرکننده‌های اوراق هستند. از طرف دیگر اجرای پروژه‌های عظیم مثل ساخت مدرسه، راه‌سازی، سدسازی و… هزینه‌های قابل توجهی دارند. به همین دلیل دولت‌ها با صدور اوراق بهادار، متقاضیان را به کسب سود از این پروژه‌ها در ازای تأمین بخشی از هزینه‌ها دعوت می‌کنند. همچنین کارخانه‌ها و شرکت‌های بزرگ هم برای رونق کسب‌وکارشان از این ترفند اوراق استفاده می‌کنند.

اگر می‌خواهید بیشتر بدانید
بازارهای مالی می‌توانند به همان اندازه که سودآور هستند، خطرناک هم باشند. برای آن‌که طعم خطر این بازارها را نچشید و موفق شوید، باید اطلاعات به‌روزی در مورد مدیریت انواع چالش‌های سرمایه‌گذاری‌، خرید و فروش سهام، بهترین زمان معامله در بورس و… داشته باشید. هرچه بیشتر بدانید، قدرتمندتر و مطمئن‌تر وارد بازار معاملات خواهید شد. به همین منظور، لازم است که برای کسب اطلاعات بیشتر، منابع مختلف در دسترستان باشد. منابعی که اطلاعات مفید و جدیدی ارائه دهد و در مورد بیشتر موضوعات مهم سرمایه‌گذاری صحبت کند. مجله لندو یکی از این منابع است که مباحث مهم مالی را از زوایای گوناگون بررسی می‌کند. بنابراین در اگر مورد بازار بورس، انواع اوراق بهادار، چگونگی کسب سود و… سوالی برایتان پیش آمده است، می‌توانید مقاله‌های این مجله را مطالعه کنید.

انواع سرمایه گذاری در اوراق قرضه

سرمایه گذاری در بازار اوراق قرضه به اندازه بازارهای بورس و فرابورس می‌تواند در زمان مناسب و با به‌کارگیری دانش و تجربه سودآور باشد. این اوراق در بازارهای مالی در سه دسته اصلی به فروش می‌رسند. در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

اوراق شهرداری: این اوراق وابسته به شهرداری و مراکز استان‌هاست. در واقع شهرداری می‌تواند برای جذب بودجه و تشویق به مشارکت سرمایه‌گذاران، سود حاصل از این سرمایه‌گذاری را بدون مالیات در اختیار متقاضیان قرار دهد. یعنی زمانی که بودجه مالیاتی پاسخگوی تأمین هزینه‌های پروژه‌هایی مثل ساخت مدرسه، نیروگاه، بیمارستان، فرودگاه و… نباشد، شهرداری اوراق بهادار را برای جذب سرمایه صادر می‌کند.

اوراق دولتی: سیستم‌های خزانه‌داری دولتی با هدف تأمین بودجه برنامه‌ها، پرداخت حقوق و… اوراق قرضه صادر می‌کنند. میزان ریسک سرمایه گذاری در اوراق قرضه به‌عنوان کسب درآمد ثابت نسبت به بازار پرتلاطم سهام کمتر است، چون بهره مشخص و در عین حال پایینی دارد. اما در کل یک اصل را نباید فراموش کنیم که هرچه بازار مالی کشوری نوسان کمی داشته باشد، میزان ریسک سرمایه‌گذاری در اوراق دولتی آن هم کمتر می‌شود. به همین منظور معمولاً در کشورهای در حال توسعه این نوع سرمایه‌گذاری پیشنهاد نمی‌شود.

اوراق شرکتی: شرکت‌ها به‌عنوان صادرکننده این اوراق می‌توانند از سرمایه‌گذاری خریداران برای انجام پروژه‌ها استفاده کنند و در مقابل به آن‌ها سود دهند. این مدل سرمایه‌گذاری برای شرکت‌ها از وام‌های بانکی نفع بیشتری دارد و مشمول بهره کمتری می‌شوند. اگر اهل ریسک‌پذیری هستید، به‌جای اوراق دولتی بهتر است به سراغ این نوع از اوراق بهادار بروید. این اوراق اگرچه ریسک بیشتری نسب به دولتی‌ها دارند، اما درعوض سود بیشتری هم به خریدار می‌دهند.

در زمان تورم با دقت بیشتر معامله کنید

سرمایه گذاری در اوراق قرضه مثل دیگر انواع راه‌های کسب سود، با افزایش تورم، ریسک بیشتری پیدا می‌کند. هرچه رشد تورم بیشتر باشد، میزان بازدهی اوراق در مقابل کمتر می‌شود. در واقع با وجود تورم بالا، میزان سود واقعی کمتر از آنچه به نظر می‌رسد خواهد بود. در مجموع به یاد داشته باشید که هرچه قیمت اوراق بالا رود، بازدهی آن پایین می‌آید و هرچه قیمت آن کمتر شود، بازدهی آن بیشتر می‌شود. این رابطه معکوس به ما نشان می‌دهد که نباید سبد بزرگی از اوراق قرضه داشته باشیم. به‌طور کلی اگر از فوت‌وفن مدیریت ریسک و چگونگی انجام معاملات در بازار امروز اطلاعات بیشتری داشته باشید، بهتر می‌توانید به سراغ سرمایه گذاری در اوراق قرضه بروید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع بازارهای مالی پیشنهاد می‌کنیم که مجله لندو را دنبال کنید. لندو یک سامانه مالی است که امکان خرید قسطی انواع کالا و خدمات را برای متقاضیان فراهم کرده است. دریافت وام لندو بدون چک و ضامن است و برای انجام تمامی مراحل آن نیازی به مراجعه حضوری نیست. این وام آنلاین با همکاری بانک آینده در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد. بنابراین فرآیند خرید سفته آنلاین و همچنین ثبت امضای الکترونیکی که متقاضی را از مراجعه حضوری معاف می‌کند، از طریق پلتفرم‌های امن بانکی انجام می‌شود. این وام به صورت اعتبار خرید آنلاین در دسترس کاربر قرار می‌گیرد تا بتواند از طریق یکی از فروشگاه‌های معتبر طرف قرارداد با لندو، کالا یا خدمات مورد نظر خود را سفارش دهد.

سوالات متداول

۱ـ اوراق بهادار چیست؟

این اوراق اسناد ارزشمندی هستند که طی مبادله آن‌ها، فروشندگان باید خریداران را در سود شریک کنند و در مقابل از حمایت مالی خریدار بهره‌مند شوند. این اوراق به سه دسته اوراق بدهی، ابزار مشتقه و اوراق حقوق صاحبان سهام تقسیم می‌شوند.

۲ـ اوراق قرضه چیست؟

نوعی از اوراق بدهی است. خریدار با سرمایه گذاری در اوراق قرضه تنها در سود شریک خواهد شد و سهم در مالکیت نهاد صادرکننده نخواهد داشت.

حقوق صاحبان سهام

حقوق صاحبان سهام نشان‌دهنده علایق و مالکیت صاحبان یک واحد تجاری نسبت به دارایی های آن واحد است. این حقوق از کسر بدهی های واحد تجاری از دارایی های آن بدست می آید. به این حقوق “ارزش ویژه ” نیز اطلاق می شود.

حقوق صاحبان سهام شامل اقلام زیر است :

سایر اندوخته ها

سود و زیان انباشته

مازاد تجدید ارزیابی موجودی ه

سرمایه قانونی

آن قسمت از حقوق صاحبان سهام است که بوسیله سهامداران یا صاحبان اصلی شرکت پرداخت شده یا خریداری گردیده است. همچنین از محل سودهای بدست آمده از فعالیتهای قبلی شرکت به صورت سود سهمی به مالکیت سهامداران درآمده است. سود سهمی سودی است که در پایان سال مالی و بعد از مشخص شده سود و زیان دوره مالی، بنا بر دلایل مختلف منجمله حفظ نقدینگی در شرکت جهت انجام عملیات مالی ، بجای اینکه به صورت نقدی به سهامداران پرداخت گردد، به صورت سهم به آنها واگذار می شود. در واقع سرمایه آنها از محل سود بدست آمده افزایش می یابد. به این نوع سود ، سود سهمی گفته می شود.

انواع سهام

سهام از نظر شکلی به بانام، بی نام و از لحاظ حقوقی به عادی، ممتاز تقسیم بندی می شود.
سهم قسمتی از سرمایه شرکت است که نشان‌دهنده میزان تعهد و مشارکت و منافع صاحب سهم در شرکت می باشد. ورقه سهم سند قابل معامله ای است که نشان‌دهنده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد. سهم از لحاظ شکلی یا با نام است یا بی نام:

سهام با نام

سهمی است که دلالت بر مالک بودن فرد مشخصی دارد. همچنین نام و مشخصات مالک بر روی سهم و دفتر ثبت شده، نقل و انتقال سهام شرکت ثبت می گردد. نقل و انتقال سهام با نام براحتی انجام نمی گیرد و در واقع حکم چک در وجه شخص را دارد .

سهام بی نام

سهمی که نام مالک آن بر روی آن نباشد و دارنده آن همانند چک در وجه حامل، مالک آن شناخته می شود. جهت تبدیل سهام بی نام به با نام، طبق مفاد 43 الی 45 از بخش سوم فصل اول باب سوم قانون تجارت عمل نمود.
سهام از نظر حقوقی به سهام عادی و سهام ممتاز تقسیم میشوند:

سهام عادی

سهامی است که سهامداران عادی شرکت مالک آن هستند. پایان هر سال و پس از مشخص شدن سود و زیان و سود هر سهم و پرداخت سود سهام ممتاز، دارندگان آن، سود هر سهم خود را دریافت نموده و در کلیه مجامع قانونی هر سهم دارای یک رای می باشد .

سهامی است که جهت تامین مالی توسط شرکت منتشر می شود. این امتیاز را دارد که میزان سود آن مشخص و معین است.همچنین سود این نوع سهام قبل از سهام عادی پرداخت می شود. در صورت انحلال شرکت پس از تسویه بدهی ها ابتدا مبلغ اسمی سهام ممتاز به دارندگان آن پرداخت می‌شود. مابقی سهام به دارندگان سهام عادی تعلق خواهد داشت. دارندگان سهام ممتاز از حق رای در مجمع برخوردار نیستند .