مفاهیم اولیه بورس را بشناسید

۱۰ اصطلاح پر کاربرد بورس را بشناسید

اگر این روزها اخبار اقتصادی را دنبال کنید بدون شک از رونق بازار سرمایه خبر دارید. در هفته‌های اخیر رشد شاخص کل، سهامداران را راضی و بسیاری از افراد را ترغیب کرده که هر طور شده است وارد فضای پرریسک و هیجان بورس شوند. شاید

برای بسیاری از افراد و مشتاقان ورود به بازار سرمایه این سوال پیش آمده باشد که شاخص بورس چیست؟ و نوسانات و کم و زیاد شدن عدد این شاخص چه معنی و چه تاثیری بر تابلوی تالار شیشه‌ای دارد و توجه به شاخص کل چه کمکی به سرمایه‌گذار یا معامله‌گران بورس می‌کند.

آنچه مسلم است این است که بازار سرمایه مفاهیم اولیه بورس را بشناسید همچون هر کسب و کاری نیاز به آموزش دارد. آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم پرکاربرد بورس یکی از اولویت‌هایی است که هر سرمایه‌گذاری باید انجام دهد. مثلا اینکه پرتفوی چیست؟ عرضه اولیه به چه معناست از جمله مواردی هستند که باید برای سرمایه‌گذاری مستقیم یا غیرمستقیم در بورس با آ‌ن‌ها آشنا بود.

در ادامه ۱۰ مورد از پرکاربردترین اصطلاحات و مفاهیم بورس ‍ را با هم مرور می‌کنیم.

پس از مرور اجمالی اصلاحات پر کاربرد بورس در جدول بالا، در ادامه می‌توانید تعاریف کامل‌تر و کاربردی تری را از این اصطلاحات ببینید و بخوانید:

شاخص کل

در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX شناخته می‌شود. این شاخص همان شاخصی است که همیشه در رسانه‌ها اعلام می‌شود. شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایه‌گذاران یکی از پرکاربردترین شاخص‌هاست.

به طور کلی این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است، به‌عبارت‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بورس است. برای درک ساده‌تر مفهوم شاخص کل، فرض کنید که شما از تمام شرکت‌های بورسی به تعداد مساوی خریداری کنید. در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام​ شما خواهد بود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سود‌های سالیانه‌ای را که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند، محاسبه می‌کند.

پرتفوی (Portfolio)

پرتفوی یک واژه فرانسوی و به‌ظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی هم در بازار سرمایه دارد که به مجموعه یا سبدی از دارایی‌های مالی گفته می‌شود.

به‌بیان‌دیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر دارایی‌هاست که یک سرمایه‌گذار آن‌ها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایه‌گذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم می‌تواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.

پرتفوی به‌صورت مستقیم توسط سرمایه‌گذاران نگهداری شده یا به‌وسیله سبدگردان‌های حرفه‌ای مدیریت می‌شود. بازده سرمایه‌گذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ریسک پرتفوی به‌دلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در اغلب موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و شرکت‌های سرمایه‌گذاری نمونه‌هایی هستند که به‌صورت پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌کنند و برای قیمت‌گذاری آن‌ها مهمترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکت‌هاست.

عرضه اولیه

عرضه اولیه (IPO) به زمانی گفته می‌شود که سهام یک شرکت برای نخستین بار به عموم مردم عرضه می‌شود. عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکت‌های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، همچنین شرکت‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.

جزئیات سهامی که عرضه می‌شود، به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه می‌رسد. از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را می‌توان نام برد. از معایب این کار هزینه‌های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی است.

تحلیل تکنیکال و بنیادی

تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) به دنبال محاسبه ارزش ذاتی هر سهم است و به این منظور به مطالعه هر چیزی، از وضعیت کلی اقتصاد و صنعت تا وضعیت مالی شرکت و مدیریت آن می‌پردازد. اما تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) از طریق مطالعه آمار‌های فعالیت بازار مانند قیمت و حجم معاملات، به دنبال شناسایی الگو‌ها و روند‌هایی است که نشان‌دهنده حرکت آینده یک سهم به آن‌سو هستند.

تحلیلگران بنیادی در جست‌و‌جوی این هستند که ارزش ذاتی​ سهام چقدر است و براساس دانسته‌های بنیادی اقدام به خرید و فروش و کسب سود می‌کنند؛ درحالی‌که تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که کلیه اطلاعات در قیمت سهام نهفته است و با تشخیص روند‌ها و الگو‌ها می‌توان به سود رسید.

سبدگردانی (Separately managed account)

سبدگردانی، همان‌طور که از نامش پیداست، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که مالکیت آن کاملاً متعلق به سرمایه‌گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خرید و فروش آن‌ها مفاهیم اولیه بورس را بشناسید نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود.

ارائه این خدمت مالی «سبدگردانی» به سرمایه‌گذاران در جهان قدمتی بیش از نیم‌قرن دارد، اما در بازار ایران پس از تجربه ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است.

سبدگردانی فرآیندی است که طی آن فرد خبره در امر سرمایه‌گذاری با همکاری تیمی از تحلیل‌گران حرفه‌ای و بر‌اساس خصوصیات، سطح ریسک‌پذیری و سرمایه هر سرمایه‌گذار، سبدی مناسب از دارایی‌های سهام، اوراق مشارکت و سکه طلا برای او تشکیل داده و به‌صورت مستمر بر آن نظارت و اعمال مدیریت می‌کند.

همچنین، با توجه به تغییر عوامل اثرگذار بر محیط سرمایه‌گذاری، تصمیمات لازم در جهت رسیدن به اهداف سبد و افزایش ارزش آن از طرف مدیر اتخاذ می‌شود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)

صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس ETF یا Exchange Tradable Found نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحد‌های آن در طول روز همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند.

افراد در طول ساعات و روز‌هایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانند یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را بخرند، یا چند واحد از آن را بفروشند.

صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی

هدف صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص (Index fund) انطباق پرتفوی سرمایه‌گذاری با شاخص بازار سهام است. یک صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، الزاماً منابع خود را براساس الگوی تعیین شده برای یکی از شاخص‌های موجود در بازار، سرمایه‌گذاری می‌کند.

شاخص مذکور می‌تواند شاخص کل یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سهام باشد. در این صندوق‌ها تنها زمانی خریدوفروش سهام ضرورت می‌یابد که وجهی به‌واسطه ورود سرمایه‌گذار جدید اضافه یا به دلیل خروج یک سرمایه‌گذار کم شود. مزیت اصلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر شاخص، هزینه‌های نسبتاً پایین آن و مفاهیم اولیه بورس را بشناسید حذف ریسک مدیریت صندوق است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Funds) یکی از مهم‌ترین سازوکار‌های سرمایه‌گذاری در بازار‌های مالی هستند که شرایط بازار را ازنظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران مبتدی مساعدتر می‌کنند.

ایده اصلی این صندوق‌ها یک‌کاسه کردن پول‌های کوچک و سرمایه‌گذاری آن‌ها توسط یک گروه از مدیران با تجربه مفاهیم اولیه بورس را بشناسید و حرفه‌ای است.

دارایی تحت مدیریت (AUM)

دارایی تحت مدیریت (Asset Under Management)، نشان‌دهنده ارزش بازار همه دارایی‌های مالی است که یک‌نهاد مالی مانند صندوق سرمایه‌گذاری، شرکت سرمایه جسورانه یا یک کارگزاری، از طرف مشتریانش به مدیریت آن مشغول است. دارایی تحت مدیریت معمولا معیاری از اندازه و موفقیت شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری است.

شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری معمولا کارمزد‌های خود را به‌تناسب دارایی تحت مدیریت تعیین می‌کنند، بنابراین دارایی‌های تحت مدیریت همراه با متوسط نرخ‌های کارمزد تعیین‌کننده اصلی درآمد‌های یک شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری هستند.

ارزش خالص دارایی NAV

مفهوم ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) در واقع ارزش روز همه دارایی‌ها شامل سهام، مطالبات سود سهام، ملک، اوراق با درآمد ثابت و. پس از کسر ارزش روز بدهی‌ها است.

اصطلاح NAV معمولا درباره ارزش خالص دارایی شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های شاخصی، ETF‌ها و سبد‌های اختصاصی به‌کار می‌رود.

«عرضه اولیه» در بورس

به گزارش ایبِنا، عرضه اولیه (Initial Public Offering) که به اختصار (IPO) هم عنوان می شود، یکی از گزینه‌های بسیار جذاب برای سرمایه‌ گذاران، به ویژه افراد تازه ‌وارد در بورس است چرا که سهام‌هایی که در این عرضه به فروش می‌رسند در بیشتر مواقع سودآور هستند و به همین دلیل، طرفداران زیادی دارند.

عرضه‌های اولیه معمولاً توسط شرکت‌های کوچک و جوان که به دنبال سرمایه برای گسترش هستند انجام می‌شود، اما شرکت‌های بزرگ خصوصی نیز که به دنبال تبدیل‌شدن به سهامی عام هستند، عرضه عمومی اولیه انجام می‌دهند.

جزئیات سهامی که عرضه می‌شود، در امیدنامه به اطلاع سرمایه‌گذاران بالقوه می‌رسد که از مزایای عرضه اولیه در بورس دستیابی ارزان‌تر به سرمایه، افزایش سرمایه، شفافیت اطلاعاتی و معافیت مالیاتی را می‌توان نام برد. از معایب این کار هم هزینه‌های قانونی، حقوقی و بازاریابی عرضه اولیه، الزام به افشای اطلاعات مالی، کاهش کنترل و افزایش ریسک دعاوی حقوقی است.

در حال حاضر سهامداران برای ارسال سفارش خرید عرضه اولیه در بازار بورس و فرابورس، روش بوک بیلدینگ است. در این روش، سفارشات بر روی یک نماد در بازه زمانی مشخصی که توسط سازمان بورس از پیش اطلاع‌رسانی شده، دریافت می‌شود. بر این اساس سهامداران فرصت دارند تا طی چند ساعت و بدون هیچ‌گونه اولویت زمانی سفارش خود را ثبت کنند.

در روش بوک بیلدینگ به‌ جای تعیین یک قیمت مشخص، یک بازه قیمتی دارای بالاترین و پایین‌ترین آستانه قیمتی اعلام می‌شود. همچنین در این روش حجم یا حداکثر تعداد سهامی که هر فرد می‌تواند دریافت کند نیز از طریق اطلاع‌رسانی‌های سازمان بورس اعلام می‌شود. پس از اتمام مهلت سفارش گیری نیز تعداد سهم هر کد بورسی مشخص می‌شود که این تعداد بر اساس کل افرادی است که در مهلت مقرر سفارش خود را ثبت کرده‌اند.

در پایان اینکه هرچند گفتیم که در بیشتر موارد، اولین عرضه برای سرمایه گذاران سودآور است؛ اما گاهی هم خرید سهم در عرضه اولیه می‌تواند به ضرر شما تمام شود. بازار بورس شاهد چندین نمونه از عرضه‌های اولیه بوده است که بعد از عرضه، نه تنها رشد زیادی نکردند بلکه دچار افت قیمت هم شده‌اند.

این افت قیمت دلیل‌های گوناگونی دارد. به عنوان نمونه قیمت سهم در هنگام اولین عرضه، تفاوت چندانی با ارزش واقعی آن سهم نداشته یا سهم هنگامی عرضه شده که شرایط کلی بازار مناسب نبوده، پس اجازه ندهید باور سودآور بودن این سهم‌ها مانع از بررسی دقیق قبل از خریدتان شود.

فارکس | تعریف، مفاهیم اولیه، نحوه کار با فارکس

اصطلاح فارکس مخفف ارز خارجی (foreign exchange) است. این به فرآیند تبدیل یک ارز به ارز دیگر اشاره دارد. این مفهوم قرن‌ ها پیش از روی ضرورت پدید آمد. اما فارکس، طوری که امروز آن را می شناسیم و می دانیم چیست، یک مفهوم نسبتا مدرن است.

در گذشته، تنها شرکت‌کنندگان در بازار فارکس بانک‌ های مرکزی، بانک‌ های تجاری، صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری بزرگ و موسسات مالی بین‌ المللی بودند. امروزه، از طریق استفاده از اینترنت و گزینه های پرداخت آنلاین مانند پی پال، تجارت فارکس بیش از هر زمان دیگری در دسترس معامله گران خرد قرار گرفته است.

اینجا را هم ببینید: ورود به فارکس | چگونه در فارکس ثبت نام کنیم؟

بازار فارکس را بیشتر بشناسید

بازار معاملات فارکس یک بازار جهانی برای مبادله ارزهای ملی برای کسب سود است. یک سرمایه گذار می تواند با خرید ارز با نرخ بهره بالاتر و فروش ارز با نرخ بهره کمتر، از تفاوت بین دو نرخ بهره در دو اقتصاد مختلف سود ببرد.

همانطور که می دانید، ارزها گاهی اوقات مستقل از یکدیگر ارزش پیدا می کنند یا از دست می دهند. روابط و مقایسه قیمت آنها به عنوان نرخ ارز شناخته می شود. این بدان معناست مفاهیم اولیه بورس را بشناسید که شما می توانید X مقدار دلار را برای خرید مبلغ Y یورو با قیمت فعلی خرج کنید. در عرض یک هفته، ارزش دلار ممکن است کاهش یابد و ارزش یورو ممکن است افزایش یابد. به این معنی که اگر قرار باشد این مبلغ یورو را بفروشید، به دلار آمریکا سود خواهید برد. این مفهوم که به عنوان تجارت فارکس نیز شناخته می شود، راهی برای کسب درآمد از طریق ارز خارجی است.

بازار ارز بین الملل چگونه کار می کند؟

اصطلاحات اولیه اولین چیزی است که برای تجارت موفق در بازار ارز باید بدانید. همانطور که در بالا ذکر شد، نرخ تبدیل، ارزش یک ارز برای تبدیل به ارز دیگر است. این نرخ می تواند به دو صورت زیر باشد:

• نرخ ارز ثابت: به این معنا که نرخ ارز توسط مقامات مسئول کشوری که ارز به آن تعلق دارد، به صورت ثابت تعیین می شود. این نرخ همچنین ممکن است بر اساس ارزش یک دارایی دیگر (معمولا طلا یا سایر فلزات گرانبها) تعیین شود.
• نرخ ارز شناور: در این سیستم، نرخ ارزها نسبت به یکدیگر در بازار نوسان دارند و رویدادهای بازار و میزان عرضه و تقاضا در آن اثر می گذارد.

به خاطر داشته باشید که داشتن آگاهی محدود در مورد این نرخ ها و عوامل موثر بر آنها، به این معنی نیست که می توانید حرکت های آینده بازار را به طور قابل اطمینان پیش بینی کنید. همیشه ممکن است عاملی دخیل باشد و شما را با مخاطره جدی در سرمایه گذاری رو به رو کند.

انواع بازار فارکس

درک معاملات فارکس همچنین شامل توانایی شناخت انواع بازار فارکس است. انواع بازار فارکس این ها هستند:

• بازار نقطه ای فارکس (Spot forex market): مبادله دو جفت ارز با یکدیگر در نقطه مشخص
• بازار فارکس پیشاپیش (Forward forex market): قراردادی برای توافق یا خرید ارز با قیمت مشخص
• بازار فارکس آتی (Futures forex market): این بازاری است برای خرید مقدار معینی ارز با قیمت ثابت و تاریخ معینی در آینده

اگر نمی دانید تفاوت دو مورد آخر بازار فارکس چیست، باید بگوییم تفاوتشان در این است که قرارداد آتی از نظر قانونی الزام آور است.

تجارت فارکس چیست و چه معنایی دارد؟

مفهوم تجارت فارکس به این معنی است که شما هم زمان در حال فروش و خرید ارز هستید. این معاملات معمولاً از طریق یک کارگزار فارکس انجام می شود. امروزه، با مزایای تجارت آنلاین، مشتقاتی مانند CFD (قرارداد برای تفاوت ها) به همان اندازه محبوب هستند.

به خاطر داشته باشید که مشتقات ممکن است سود شما را به حداکثر برسانند، اما می توانند ضرر شما را نیز افزایش دهند. این مفهوم خاص از ارز معاملاتی به این معنی است که شما بر اساس صحت پیش‌ بینی‌ های خود در مورد رشد یا سقوط بازار، می‌ توانید سود کسب کنید.

چگونه ارز خارجی معامله کنیم؟

ارزش ارزهای مختلف در جهت های مختلف و با سرعت های متفاوتی حرکت می کند. امروزه به دلیل ارتباط بیش از حد دنیا از طریق اینترنت، این تغییرات بسیار سریع و بلادرنگ است.

هنگامی که ارزهای خارجی را معامله می کنید، باید بدانید جهت گیری قیمتی این ارز به رویدادهای اجتماعی – اقتصادی و سیاسی محلی و جهانی بستگی دارد. هر بار که یک جفت ارز را معامله می کنید، روی یکی علیه دیگری شرط بندی می کنید. به همین دلیل، باید همبستگی آنها را بدانید و درک عمیقی از جو مالی محلی داشته باشید.

از نقطه نظر فنی، این فرآیند با انتخاب یک جفت ارز شروع می شود. بیش از 150 جفت ارز در صنعت فارکس وجود دارد. اما کارگزاران معمولا تا 130 جفت ارز را ارائه می دهند که حدود 70 مورد از آنها از محبوبیت بالایی برخوردار هستند.

با این حال، برای یک معامله گر معمولی غیر ممکن است که همه آنها را دنبال کند. در بهترین حالت، می‌ توانید ارز محلی خود (عملکرد تاریخی آن) و همچنین برخی از برجسته‌ ترین جفت‌ های ارز را که در زبان محاوره به عنوان جفت‌ های اصلی شناخته می‌شوند، پیگیری کنید. جفت ارزهای اصلی این ها هستند:

دلار آمریکا (USD) / دلار استرالیا (AUD)

یورو (EUR) / دلار آمریکا (USD)

دلار آمریکا (USD) / ین ژاپن (JPY)

دلار کانادا (CAD) / دلار آمریکا (USD)

پوند (GBP) / دلار آمریکا (USD) /

دلار آمریکا (USD) / فرانک سوئیس (CHF)

دلار آمریکا (USD) / دلار نیوزیلند (NZD)

با این حال، به خاطر داشته باشید که برخی از جفت‌ های دیگر (مانند EUR/GBP، EUR/CHF، یا GBP/JPY) نیز می‌ توانند به همان اندازه سودآور باشند. یکی دیگر از مواردی که شاید متوجه شوید این است که این جفت ها، از همان ارزهایی تشکیل شده اند که در جفت های اصلی در بالا آمده‌اند.

این ممکن است برای کسانی که نمی دانند راه شروع تجارت فارکس چیست، گیج کننده باشد. اما در حقیقت بسیار ساده است. جفت‌ های اصلی و فرعی فارکس بیشتر با حجم کل معاملات ارتباط دارند تا خود آن ارزها. با این حال، برای یک سرمایه گذار خرد، حتی آمار مربوط به حجم های اندک معاملات جفت ارزها بسیار چشمگیر به نظر می رسد.

اینجا را هم ببینید: آموزش صفر تا صد فارکس | فارکس چیست؟

از کجا باید معاملات خرد را شروع کنیم؟

به طور کلی، بازار فارکس بین افراد (تقریباً همیشه از طریق کارگزاران)، بین کارگزاران و بانک‌ ها، و بین بانک‌ ها مورد کاربرد است. با این حال، سرمایه گذاران خرد نیز می توانند در این بازار شرکت کنند.

برای شروع معاملات روز به روز فارکس، باید کارگزاری مناسب را انتخاب کنید. خوشبختانه، پلتفرم‌ های معاملاتی روزانه بسیار خوبی وجود دارد که می‌توانید از بین آنها انتخاب کنید. نکته کلیدی که باید انجام دهید این است که آنها را بر اساس ویژگی هایشان مقایسه کنید. این ویژگی ها شامل تعداد ارزهای پشتیبانی شده، هزینه ها، کمیسیون ها و موارد تحقیقاتی هستند. قیمت ارائه خدمات (در صورت رایگان نبودن) نیز مهم است. با توجه به مفاهیم اولیه بورس را بشناسید اینکه در مورد تجارت آنلاین پیشرفته صحبت می کنیم، پشتیبانی فنی و ابزارهای دیجیتال موجود در این پلتفرم نیز از اولویت بالایی برخوردار است.

یک معامله گر فارکس که دائماً در حال حرکت است و می خواهد همه جا به معامله بپردازد، باید به دنبال اپلیکیشن های تلفن همراه نیز باشد. برخی از پلتفرم ها دارای اپلیکیشن هایی برای سیستم عامل های مختلف هستند. برخی دیگر صرفاً یک نسخه تحت وب برای کاربران تلفن همراه دارند. این ممکن است از نظر فنی کار شما را راه بیندازد، ولی به اندازه اپلیکیشن بهینه، راحت و کاربرپسند نیست.

نکته نهایی

پیش از آغاز فعالیت در فارکس باید بدانید که بازار ارز بین الملل چیست و چطور عمل می کند. ملزومات کلیدی برای مشارکت موفقیت آمیز در تجارت FX کارگزار مناسب، سرمایه اولیه کافی (بر اساس کارگزار انتخابی) و درک عمیق از بازار مبادلات ارز بین الملل و جفت ارزهایی که معامله می کنید نیاز دارید. هنگامی که هر سه مورد را داشته باشید، شانس موفقیت شما به شدت افزایش می یابد.

عرضه اولیه - قسمت اول

تبصره: من متخصص حوزه بازارهای مالی نیستم و هرچیزی که می‌نویسم هم تجربه شخصیمه و نه مطلب آموزشی پس یادتون باشه که مسئولیت همه چیز بعد از خوندن این مطلب سریالی با خودتونه؛ نتیجه هم اینکه سعی نکنید این چیزایی که اینجا می‌گم رو تو خونه و یا تنها امتحانش کنید :))

خب قرار بود تو قسمت اول این سریال اصطلاحات و کلمات و مفاهیم پر تکرار توی بورس رو که من بلدم و جنبه عمومی‌تری داره بنویسم تا وقتی می‌خواید وارد بازار سرمایه بشید گیج و سردرگم نشید پس خیلی بی مقدمه شروع می‌کنیم به نوشتن اصطلاحات؛ فقط خیلی دقت کنید که این اصطلاحات اصلا محدود به عرضه اولیه نیست و اگر اینطور باشه من حتما توی توضیحات طوری توضیح می‌دم که متوجه بشید، مثل کشف قیمت برای عرضه اولیس و توضیحش فقط برای اون نوشته شده اما ممنوع-متوقف برای همه سهم‌ها ممکنه اتفاق بیوفته و اشاره‌ای نکردم به این موضوع پس پیش فرض ذهنیتون این باشه که همه این اصطلاحات برای همه سهم‌هاست مگر اینکه عقل و منطقتون خلافش رو ثابت کنه!

1. بورس: یک بازار بزرگ برای خرید و فروش سهام
2. سهم/سهام: هر نماد توی بورس به سهم معروفه مثلا می‌گن: "خودرو سهم خوبیه" (خودرو=نماد شرکت ایران خودرو در بورس)
3. سهامدار: من و شمایی که پول داریم و قراره سهم بخریم (در اصل و بین متخصصین به کسی سهامدار گفته می‌شه که سهمی رو به خوبی تحلیل می‌کنه و می‌خره و با صبر معقول و بدون توجه به هیجانات سهم رو نگه می‌داره و به موقع و در سود خوب می‌فروشه)
4. هسته معاملاتی: یه هسته مجازی که همه عرضه‌ها و تقاضاها اونجا ثبت و نهایی میشه یا به عبارتی همه معاملات اونجا صورت می‌گیره
5. کارگزاری: رابط قانونی بین سهامدار و هسته معاملاتی که تنها راه خرید و فروش سهام هستن و موقع خرید هر سهمی، درصدی رو به عنوان کارمزد برمی‌دارن (مجموع کارمزد و مالیات چیزی در حدود 1.5 درصد مبلغی هستش که میخواید سفارش ثبت کنید) و بهترین کارگزاری‌به نظر من مفید (با اختلاف بالاتر از بقیه) و فارابی و آگاه هستن
6. کد بورسی: یک کد اختصاصی برای هر فرد هستش که مثل کد ملی در بازار بورس میمونه و هر کسی یکبار می‌تونه کد بورسی دریافت کنه و جالبه بدونید که معمولا برای عرضه‌های اولیه هر کد محدودیت برای سفارش گذاری داره (تو قسمت بعد کاملا درباره نحوه خرید و سفارش گذاری عرضه اولیه می‌نویسم)
7. سفارش گذاری: ثبت سفارش خرید یا فروش یک سهم (فروش طبیعتا بعد از خرید هستش دیگه، یادتون نرفته که اول باید سفارش بذارید یک سهم رو بخرید و بعد در یک زمان دلخواه دیگه سفارش بذارید و بفروشید)
8. پیش گشایش: حد فاصل بین ساعت 8:30 صبح تا 9 صبح که سفارش گذاری آزاده اما خرید و فروش انجام نمیشه و هدفش کشف قیمت سهم برای شروع بازار هستش
9. معاملات پیوسته: حد فاصل بین 9 تا 12:30 دقیقه که هم میشه سفارش گذاشت و هم خرید و فروش انجام داد
10. ناظر سهم: خودمم دقیقا نمیدونم :)) اما گویا یک فرد یا یک شخصه که به روی سهم نظارت می‌کنه و هر بلایی سر سهم قرار باشه بیاد اون اعلام می‌کنه
11. ساعت سفارش گذاری: این اصطلاح برای عرضه‌های اولیه بسیار رایجه و وقتی قرار میشه سهم شصدف در روز اول آبان عرضه بشه، صبح روز اول آبان ناظر مثلا اعلام می‌کنه ساعت سفارش گذاری عرضه از ساعت 10 الی 12 هستش پس هر کسی که می‌خواد اون سهم رو بخره باید در این ساعات سفارش گذاری کنه
12. قیمت پایه: هر شرکتی که تو ایران تاسیس میشه فرقی نمیکنه تو بورس بیاد یا نیاد یا هرچیز دیگه، هر سهمش یک قیمت پایه داره که اون قیمت برابر 1000ریال یا 100تومان هستش
13. محدوده قیمت: وقتی یک سهم برای عرضه اولیه آماده میشه از طرف مراجع قانونی یک بازه قیمتی براش در نظر گرفته میشه که هرکسی که سفارش میذاره باید تو اون بازه سفارشش ثبت شه و معمولا همه تو سقف؟ سفارش میذارن و توی همون قیمت هم کشف قیمت؟ میشه
14. مشارکت کننده: تعداد کدهایی که توی عرضه اولیه شرکت کردن (یعنی سفارش گذاشتن)
15. کشف قیمت: قیمتی که در نهایت برای شروع به کار اون عرضه در نظر گرفته میشه یا به عبارتی قیمت فروش سهم به کسایی که سفارش گذاشته بودن
16. ارزندگی: با توجه به تحلیل‌هایی که بر روی یک سهم قبل از عرضه انجام میشه، یک بازه رو برای عرضه پیش بینی می‌کنن که با توجه به قیمتی که مراجع برای اون سهم در نظر گرفتن میشه گفت ارزندگی سهم چقدر هستش و حدودا چقدر بازدهی خالص اولیه خواهد داشت
17. بازدهی خالص اولیه: عرضه‌های اولیه در ابتدای کار خودشون معمولا با تقاضای زیادی روبرو میشن که باعث بالا رفتن قیمتشون میشه، میزان افزایش قیمتی که قبل از متعادل شدن خواهند داشت رو بازدهی خالص اولیه می‌گن
18. متعادل شدن: بعد از اینکه بازدهی خالص اولیه سهم تموم میشه، وضعیت عرضه و تقاضای سهم عادی میشه و اون سهم دقیقا مثل سهم‌های عادی خرید و فروش میشه (دیگه از صف‌های خرید سنگین خبری نیست) و به اصطلاح می‌گن سهم متعادل شد
19. صف خرید/فروش: اگر فقط روی تابلو بورس (همون جدولی که یه طرفش نوشته تعداد - خرید - قیمت و یک طرف دیگش نوشته تعداد - فروش - قیمت) خریدار/فروشنده وجود داشته باشه و فروشنده/خریدار وجود نداشته باشه (یا تعداد یا حجمش زمانی که بازار بستس خیلی کمتر از طرف دیگه باشه) قیمت اون سهم به سقف/کف بازه قیمتی روز میچسبه و تکون نمیخوره (تا یک عرضه/تقاضا سنگین انجام بشه) که در این حالت می‌گن صف خرید/فروش شکل گرفته
20. حجم مبنا: حجمی هستش که تا وقتی اون حجم از اون سهم در یک روز خرید یا فروش نشه، سهم مذکور به میزان واقعی معاملات انجام شده نوسان قیمت نمیکنه به طور مثال اگر حجم مبنا 100 باشه و بازه قیمت بین 1000 تا 2000تومان باشه و معاملات به اندازه 40 سهم و به قیمت (هر سهم) 2000 تومان انجام بشه طبیعی هستش که قیمت بازگشایی سهم برای فردا 2000تومان باشه یعنی 100درصد سود اما چون حجم مبنا به اندازه 0.4 پر شده (یعنی 40تا از 100تا سهمی که باید خرید یا فروش میشد تا حجم مبنا پرشه، خرید و فروش شده و 40، 0.4 100 هستش) قیمت بازگشایی فردا 1400 خواهد بود
21. دامنه نوسان: میزان قیمتی که سهم توی هر روز میتونه در داخل اون نوسان کنه که به طور معمول برای اکثر سهم‌ها 5درصد در روز هستش یعنی مثلا یک سهم بین 95 تا 105 میتونه نوسان قیمت داشته باشه
22. مجاز-محفوظ: به حالتی گفته میشه که برای سهم میشه سفارش خرید یا فروش گذاشت اما خرید و فروش انجام نمیشه (دلیل این حالت هم تقریبا مثل پیش گشایش هستش اما با فلسفه متفاوت که تقریبا میشه اسمشو کنترل هیجانات بازار گذاشت که البته چرته و هیچ دلیل منطقی نداره اما خیلی از سهم ها بعد از متعادل شدن به این وضعیت دچار میشن و معمولا ناظر سهم رو مجاز -محفوظ نگه میداره تا ساعت 12:30 و از 12:30 تا 13 به صورت استثنا اجازه خرید و فروش میده و سهم رو مجاز میکنه)
23. ممنوع-متوقف: در حالتی که اتفاق بدی برای سهم بیوفته یا اون شرکت مجمع اضطراری یا عمومی عادی یا هر چیز دیگه‌ای داشته باشه و یا مثلا اطلاعات با اهمیت گروه الف اگر لو بره سهم رو ممنوع متوقف می‌کنن و دیگه حتی نمیشه براش سفارش هم گذاشت و نکته جالب این حالت این هستش که سهم‌های عادی اگر بیشتر از 20درصد نوسان قیمت کنن در طی چند روز متوالی بسته میشن و عرضه‌های اولیه بعد از 50درصد نوسان که در این حالت معمولا برای انجام بررسی بیشتر (مسخره بازی بیشتر) ممنوع-متوقف میشن و بعدش بدون توجه به دامنه نوسان عادی که 5درصد هستش برای مدت کوتاهی مجاز-محفوظ میشن تا کشف قیمت صورت بگیره و بعدش هم بدون محدودیت دامنه نوسان معامله میشن (چیزی که برای همه تازه کارا مفاهیم اولیه بورس را بشناسید مفاهیم اولیه بورس را بشناسید سواله اینه که خب در این صورت سهم مثبت میخوره یا منفی و جوابش اینه: عرضه و تقاضا و قدرت سهم مشخص میکنه، علمتو بالا ببر تا متوجه شی)
24. شاخص کل: یه شاخص هستش که وضعیت کلی بازار رو نشون میده و ربطی به یک سهم خاص نداره، یعنی صعود شاخص لزوما باعث بالا رفتن قیمت یک سهم خاص نمیشهو و برعکس اما روی تحلیل‌ها تاثیر میذاره (سقوطشم تاثیر میذاره و فقط صعودش تاثیر گذار نیست :)) )

خب من هر چی به ذهنم میومد رو نوشتم، واقعا چیزی یادم نمیاد پس اگر شما اصطلاحی میشناسید که توضیحش ندادم یا اصطلاحی میبینید که بد یا اشتباه توضیح دادم لطفا بهم توی کامنت بگید تا اصلاح کنم چون من همیشه یک مبتدی و تازه کار هستم و نیاز به پیشرفت همیشگی دارم ؛-)

عرضه اولیه سهام؛ از معرفی تا بهترین زمان فروش

یک سرمایه گذار موفق و تاثیر گذار باید بداند که زمان سود آوری باید چه فعالیت هایی درستی انجام دهد تا به طور ناگهانی با ضرر مواجه نشود. شاید شما مفاهیم اولیه بورس را بشناسید یکی از افرادی باشید که به تازگی در بازار بورس قدم گذاشته اید و نمی دانید که عرضه اولیه سهام چیست و در چه زمانی باید برای خرید و فروش آن اقدام نمایید؟

البته بازارهای مالی جو متلاطمی دارد و هر کسی بدون داشتن دانش سرمایه گذاری نمی تواند در توسعه اقتصاد خرد و کلان مربوط به مفاهیم اولیه بورس را بشناسید این حوزه موفق شود. به همین دلیل توصیه می شود برای بهره مندی از اطلاعات در خصوص عرضه اولیه، با کارشناسان با تجربه همچون تیم سرمایه گذاری رزسا مشورت نمایند.

عرضه اولیه چیست؟

عرضه اولیه یکی از اصلی ترین اصطلاحات بورسی است که در سرمایه گذاری در بورس مورد استفاده قرار می گیرد. این عبارت IPO نامیده می شود که مخفف شده Initial Public Offering است. از هر کسی که پرسیده باشید، به شما می گوید برای ورود به بورس باید عرضه اولیه سهام خریداری کنید. عرضه اولیه، اولین عرضه سهام هر شرکت بورسی، عرضه ‌اولیه نام دارد.

برای فهم بهتر این عبارت، با یک مثال شروع می کنیم، فرض کنید شما صاحب یک شرکت هستید که به تازگی قصد دارید آن را وارد بورس کنید. پس از دارا بودن شرایط و پذیرش آن ها توسط سازمان بورس، باید بخشی از سرمایه خود را عرضه کنید که علاقه مندان بتوانند نسبت به خرید آن ها اقدام کنند. ارزش این سهام باید بین 5 تا 15 درصد از سرمایه شرکت باشد.

شما به عنوان یک فردی که متقاضی خرید است باید کد بورسی داشته باشید، همه شرکت ‌هایی که در حال حاضر در بورس فعالیت دارند، روزی، عرضه اولیه خود را به فروش رسانده اند.

نکته ای که باید یک سهامدار به آن توجه کند، این است که در زمانی که مشخص شده، عرضه اولیه را بفروشد زیرا اگر مفاهیم اولیه بورس را بشناسید مفاهیم اولیه بورس را بشناسید این کار با حساسیت لازمه انجام نشود، فرد ضرر خواهد کرد.

چگونه عرضه اولیه سهام را خریداری کنیم؟

پس از اینکه متوجه شدید عرضه اولیه سهام چیست، ممکن است سوالی تحت عنوان چگونه عرضه اولیه را بخریم؟ برایتان پیش می آید. پس از درک چگونگی نیز باید بدانید که بهترین زمان فروش چه موقع است؟

در قدم اول باید دسترسی به کد بورسی داشته باشید زیرا این کد معرف شما در بازار سهام است و به صورت منحصرا برای هریک، در نظر گرفته شده است. قدم دوم، دریافت کد معاملاتی است که برای دسترسی به آن باید در یکی از شرکت های کارگزاری ثبت نام کنید و با ساخت حساب کاربری، فعالیت های مربوط به خرید و فروش سهام را انجام دهید.

حال که هر دو کد معاملاتی و بورسی را دارید، می توانید نسبت به خرید عرضه اولیه اقدام کنید زیرا ممکن است تعداد محدود باشد. نکته مهم این است که هر فرد تنها با یک کد معاملاتی می‌تواند تا سقف مشخص ‌شده از سهام عرضه اولیه را خریداری نماید.

آشنایی با روش های خرید عرضه اولیه سهام

برای اینکه بتوانید بهترین عرضه اولیه را خریداری کنید، باید با روش های آن آشنا باشید و درباره آن اطلاعاتی کسب کنید. در گذشته خرید عرضه اولیه سهام به صورت حراجی صورت می گرفت. حراج به این صورت بود که قبل از خرید و فروش و قیمت گذاری نهایی، ابتدا قیمت سهم بدون هچ کم و کاستی، همچنین تعداد سهم قابل خریداری، بیان می شد و در دسترس سهامداران قرار می گرفت. در این موارد سرمایه گذاران با توجه به زمان اعلام شده نسبت به خرید عرضه اولیه اقدام می کردند.

یکی از نکاتی که سرمایه گذاران به آن توجه می کردند، زمان سفارش گرفتن بود، زیرا اگر تعداد سهم ها تمام می شد، اولویت با کسانی بود که زودتر از بقیه سفارش خود را ثبت کرده بودند.

این در حالی است که در سال های اخیر، سازمان بورس روش های جدیدتری را ارائه داده است که از طریق آن می توان سفارش ها را با قیمت های مختلف ثبت کرد. یکی از روش های مدرن، book building یا همان بوک بیلدینگ است.

شما می توانید بالاترین و پایین ترین قیمت پیشنهادی خود را انتخاب کنید و از تعداد سهام قابل خرید، برای هر سهم و عرضه اولیه آگاه شوید.

در این روش نیازی نیست نگران زمان تعیین شده باشید زیرا همه افراد در یک صف قرار می گیرند و کسانی که دیرتر یا زودتر سفارش داده اند، هیچ تفاوتی باهم ندارند.

بهترین زمان فروش عرضه اولیه چه وقت است؟

اگر از کسانی که مدت هاست در حوزه سرمایه گذاری در بورس فعالیت می کنند، بپرسید، متوجه خواهید شد که عرضه اولیه سهام، همیشه در حال افزایش نیست و اگر در زمان مناسب برای فروش آن اقدام کنید، سود خواهید کرد و بازدهی اولیه را دریافت خواهید کرد، در غیر این صورت، سودی از آن شما نخواهد شد.

توجه به بهترین زمان فروش عرضه اولیه، به وضعیت کلی بورس بستگی دارد. اگر بورس در دوره ای باشد که رشد سهام ها ارزش بالایی دارد، تعداد روزهایی که می تواند ارزش عرضه اولیه در آن بالا و مثبت باشد، بیشتر است.

این در حالی است که اگر بازار بورس در دوره ای باشد که دچار رکود شده، ممکن است بازدهی عرضه اولیه در روزهایی از ماه کم شود. بنابراین نتیجه می گیریم که برای فروش سهام و عرضه اولیه هیچوقت نباید عجله کنید چون ممکن است از نوسانات بازار مالی تعجب زده شوید.

با چند نکته درباره خرید و فروش سهام عرضه اولیه آشنا شوید

نکته اول که شما به عنوان یک سرمایه گذار مبتدی باید بدانید، این است که تمامی سهم های مربوط به عرضه اولیه دارای سود هستند. اما یکی کمتر و یکی بیشتر. این مقدار از بین 100 تا 10 درصد متغیر است و به انتخاب نوع سهم بستگی دارد. از این رو باید از مشاوران و کارشناسان حرفه ای و با تجربه همچون تیم سرمایه گذاری رزسا کمک بخواهید تا آن ها به شما در سود دهی کوتاه مدت همراهی کنند.

در دوره کرونا که کمتر کسی به حضور در مجموعه ها و سازمان ها علاقه دارد، خرید و فروش عرضه اولیه سهام به صورت آنلاین باب شده است و همه می توانند با در دست داشتن کد معاملاتی و کد بورسی، در سامانه های موجود در کارگزاری ها وارد شوند. نکته مهم تری که باید به آن توجه کنید، تخصیص آن است که حداقل به 24 ساعت زمان نیاز دارد و شما باید در زمان مشخص شده به دنبال فروش سهم خود بروید.

سخن پایانی

اگر قصد دارید به یک سرمایه گذار حرفه ای تبدیل شوید باید با مفاهیم مبتدی آن آشنا باشید. یکی از مواردی که توجه به آن یکی از ملزومات است، درک مفهوم عرضه اولیه سهام می باشد. اگر شما دارای یک شرکت باشید، پس از دارا بودن شرایط و پذیرش آن ها توسط سازمان بورس، باید بخشی از سرمایه خود را عرضه کنید. این سرمایه می تواند بین 5 تا 15 درصد باشد. در حالت کلی عرضه اولیه با بازدهی مثبت همراه است اما این حالت به صورت همیشگی دوام ندارد. اگر شما به موقع اقدام به فروش سهام خود نکنید ممکن است قیمت سهم؛ به همان قیمت اولیه برسد.

شما به عنوان یک متقاضی باید قبل از ورود به بازار بورس، آموزش کافی و کامل ببینید تا بتوانید بهترین زمان ورود به هر سهم و خروج از آن را به درستی تشخیص داده و از میزان سود خود اطمینان حاصل نمائید. به همین دلیل پیشنهاد می شود از سایت هایی که در این مسیر حرکت می کنند، کمک بگیرید.

یکی از سایت هایی که به صورت تخصصی در دو بخش سرمایه گذاری و مشاوره فعالیت می کند، باشگاه سرمایه گذاری رزسا است که با هدف کمک به سهامداران طراحی و تولید شده است. اگر دغدغه شما پیدا کردن راهی مناسب برای سرمایه‌گذاری مطمئن در بازار‌های مالی است؛ با مشاوران ما تماس بگیرید.