بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس

آیا می دانید که بیشترین معاملات الگوریتمی توسط سبدگردان‌ ها و صندوق‌ های سرمایه‌گذاری انجام می‌ شود.

معاملات الگوریتمی چیست؟

سالیان درازی است که معاملات در بازارهای مالی مانند بورس یا فارکس انجام می‌شود و بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ در این بازارها به فعالیت مشغول‌اند. از سال 1398، با همه گیری ویروس کرونا در جهان، بسیاری از مردم در جای‌جای دنیا، از جمله کشور ایران، به دلیل تعطیلی کسب‌وکارهای اصلی خود، به معاملات در بازارهای بورس و رمزارز علاقه‌مند شدند.

سود حاصل از این بازارها در نگاه اول بسیار جذاب است، اما باید در نظر داشت که پاداش بزرگ‌تر، با خطرپذیری (ریسک) بزرگ‌تری نیز همراه است. این ریسک، برای افراد عادی که وارد بازار می‌شوند، حتی بیشتر نیز هست. امروزه فقط انسان‌ها نیستند که در این بازارها با انسان‌های دیگری معامله می‌کنند، بلکه ماشین‌ها نیز با انسان رقابت می‌کنند. ماشین‌ها، هم از لحاظ سرعت، انجام محاسبات و معاملات در بازار و هم از نظر تحلیل داده و پیش‌بینی آینده، از انسان قوی‌ترند؛ اما جای نگرانی نیست! چرا که با گسترش برنامه‌های متن باز، ابزارهای برنامه‌نویسی، اینترنت و محاسبات ابری، افراد معمولی نیز می‌توانند همانند شرکت‌های بزرگ، الگوریتم‌های معاملاتی خود را پیاده‌ کنند.

معاملات الگوریتمی چیست؟

قبل بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس از آن که معاملات الگوریتمی را تعریف کنیم، نخست باید بدانیم که هدف از معاملات در بازارهای مالی همانند بورس یا رمزارز چیست. معامله‌گری در بازارهای مالی یک فعالیت اقتصادی بسیار مهم است. معامله‌گری در سیستم اقتصادی باعث می‌شود که نقدینگیِ بلا‌استفاده وارد بازار شود و هر زمان که‌ نیاز بود، دوباره بتوان پول نقد را بازیابی کرد. همچنین معامله‌گری اجازه می‌دهد که پول در بازارهای مختلف دست به دست شود و دارایی‌های مختلف با هم مبادله شوند.

معاملات الگوریتمی دسته‌ای از معاملات در بازارهای مالی است که در آن‌ها یک برنامۀ کامپیوتری (یک الگوریتم)، خرید و فروش را انجام می‌دهد. معاملات الگوریتمی نام‌های دیگری مانند الگو-ترِیدینگ[1] و معاملات خودکار[2] نیز دارد. این معاملات، با توجه به سرعت رایانه‌ها در پردازش اطلاعات و ارسال درخواست‌ها، می‌تواند سود قابل توجه‌تری نسبت به معاملات انسان‌ها داشته باشد .

معاملات الگوریتمی بر پایه‌ مدل‌های ریاضی ساخته می‌شوند که استراتژی خرید و فروش را مشخص می‌کنند. در این مدل‌ها از کمیت‌هایی مانند زمان، قیمت، تغییرات قیمت و حجم معاملات استفاده می‌شود و بر اساس آن‌ها نحوۀ تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش مشخص می‌شود.

مثالی ساده از معاملات الگوریتمی

فرض کنید یک معامله‌گر از این استراتژی برای خرید و فروش یک سهم بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس استفاده می‌کند:

• زمانی که قیمت میانگین سهم در 30 روز گذشته از قیمت میانگین سهم در 90 روز گذشته بیشتر می‌شود، به مبلغ یک میلیون تومان از آن سهم می‌خرد.
• زمانی که قیمت میانگین سهم در 30 روز گذشته از قیمت میانگین سهم در 90 روز گذشته کمتر می‌شود، بخشی از سهام خود را می‌فروشد.

یک فرد معامله گر برای انجام این معامله باید روزانه سهام مورد نظر را بررسی کند و در ساعت مناسبی، با قیمت مناسب یک سفارش بدهد تا بتواند راهبرد (استراتژی) خود را عملی کند.

در معاملۀ الگوریتمی این دو دستورالعمل ساده در یک برنامه پیاده‌سازی می‌شوند و کامپیوتر به صورت خودکار قیمت‌ها را در روزهای مختلف نظارت می‌کند و میانگین قیمت را محاسبه می‌کند. زمانی که رویداد مورد انتظار در دستورالعمل رخ می‌دهد، کامپیوتر بلافاصله آن را شناسایی می‌کند و دستور خرید یا فروش را ارسال می‌کند. پس دیگر نیازی نیست که معامله‌گر خودش قیمت‌ها را لحظه به لحظه رصد کند و خرید و فروش را در زمان مناسب انجام دهد؛ بلکه تمام این کارها را الگوریتم کامپیوتری با دقت و سرعت انجام می‌دهد.

انواع معاملات الگوریتمی

بسیاری از معاملات الگوریتمی از نوع معاملات با فرکانس بالا[3] هستند. معاملات فرکانس بالا، دسته‌ای از معاملات هستند که در آن‌ها، با سرعت‌های بالا در بازارهای متعدد، تعداد زیادی سفارش داده می‌شود.

در الگوریتم‌های با فرکانس بالا، حتی اگر سود حاصل از خرید و فروش کم باشد، از آنجایی که تعداد سفارشات بالاست و تعداد معاملات انجام گرفته بسیار زیاد است، الگوریتم می‌تواند در مجموع سود قابل توجهی را به دست آورد.

لزوماً هر وقت در مورد معاملات الگوریتمی صحبت می‌شود، مقصود معاملات با فرکانس بالا نیست. بسته به استراتژی خرید و فروش، انواع معاملات الگوریتمی را می‌توان طراحی و پیاده‌سازی کرد.

معاملات الگوریتمی چیست؟

الگوریتم‌ها که می‌توانند بیش از یکی باشند، برای انجام معاملات بررسی‌های لازم را از جنبه‌های گوناگونی مانند زمان‌بندی، قیمت و حجم روی سفارشات و بازار انجام داده و تصمیم می‌گیرند.

معاملات الگوریتمی چیست؟

در تعریف معاملات الگوریتمی یا معاملات خودکار گفته می‌شود: «استفاده از برنامه‌های کامپیوتری برای ورود به سفارش‌های معاملاتی بدون دخالت انسان»؛ به بیان دیگر، این الگوریتم‌ها که بلک‌باکس یا «اَلگو تریدینگ» (Algorithmic Trading) هم نامیده می‌شوند، از زبان برنامه نویسی در کامپیوتر و مجموعه‌ای از دستورهای مشخص شده در کنار هم برای انجام معاملات استفاده می‌کنند.

این الگوریتم‌ها که می‌توانند بیش از یکی باشند، برای انجام معاملات بررسی‌های لازم را از جنبه‌های گوناگونی مانند زمان‌بندی، قیمت و حجم روی سفارشات و بازار انجام داده و تصمیم می‌گیرند. این امر کمک می‌کند تا بازار سرمایه به روشی اصولی‌تر و به دور از دخالت احساسات انسانی پیش رود که یکی از نتایج آن بالارفتن نقدینگی در بازار است.

درک الگو تریدینگ با یک مثال بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس ساده

برنامه‌ کامپیوتری در حوزه معاملات الگوریتمی یا الگو تریدینگ با استفاده از دستور‌العمل‌های معاملاتی مانند این نوشته می‌شود: معامله‌گری با بررسی متحرک ۱۲ روزه و ۳۴ روزه‌ یک شرکت تصمیم به خرید سهام آن می‌گیرد، در زمانی که متحرک ۱۲روزه‌ آن بالاتر از ۳۴ روزه‌اش است. این معامله‌گر سهام خریداری شده‌اش را در زمانی که متحرک ۱۲ روزه پایین‌تر از متحرک ۳۴ روزه قرار بگیرد می‌فروشد.

همین استراتژی‌ ساده زمانی که در قالب معاملات الگوریتمی و زبان برنامه‌نویسی قرار می‌گیرد به طور خودکار سهام موجود در بازار و متحرک‌های آن‌ها را در بازه‌های زمانی مشخص شده بررسی می‌کند و با تشخیص به موقع بر اساس دستورالعمل‌های داده شده، خرید و فروش‌ها و معاملات را به پیش می‌برد.

مراحل عملکرد معاملات الگوریتمی

نتیجه‌ مطلوب از معاملات الگوریتمی نیاز به فراهم آوردن بستر آن‌ها دارد. بستر معاملات الگوریتمی به حضور ثابت و بی‌نقص سه بازیگر اصلی وابسته است.

مطابقت دهنده‌های بازار یا منبع تغذیه‌ داده‌ها که فرمت اطلاعات موجود در بازار را به فرمت سیستم در اختیار معامله‌گر تبدیل می‌کند. این کار از طریق رابط برنامه‌نویسی(API) که بازار معاملاتی در اختیار معامله‌گر می‌گذارد انجام می‌شود.

موتور پیشرفته پردازش ماوقع که مغز متفکر الگوریتم معاملاتی ما است. در این مرحله الگوریتم برنامه‌ریزی شده بر اساس استراتژی تعریف شده‌اش شرایط را پردازش می‌کند، محاسبات آماری و مقایسه‌ داده‌های تاریخی لازم را انجام می‌دهد و در نهایت تصمیم به سفارش‌گیری می‌گیرد و آن را اجرا می‌کند.

در مرحله‌ بعد سفارش‌ها توسط الگوریتم به بازار سرمایه ارسال می‌شوند، اما زمانی این مرحله اجرا می‌شود که زبان الگوریتم بر اساس زبان مبنای بازار سرمایه کد نویسی شده و قابل درک باشد.

وظایف معاملات الگوریتمی

معاملات الگوریتمی برای انجام درست و کامل استراتژی مشخص شده‌‌شان ۴ وظیفه به عهده دارند:

• بر اساس استراتژی تعریف شده در برنامه‌ریزی‌شان، بازار را کامل رصد کرده و سهام و محصولات مختلف را بررسی کنند، تا فرصت‌های معاملاتی را به موقع و درست تشخیص دهند.
• در مرحله‌ی بعد پوزیشن‌گیری کنند.
• پوزیشن‌های بازشده را مدیریت کنند.
• در فرایند معامله (با توجه به دستورالعمل‌های تعریف شده‌‌‌‌شان) مدیریت ریسک و سرمایه‌‌گذاری را بر عهده بگیرند.

این چهار مرحله گاهی تماما به صورت خودکار و توسط ربات‌ها (ربات معامله‌گر) انجام می‌شود که معاملات «تماما خودکار» را در بر می‌گرد و گاهی در برخی بخش‌ها سلیقه و نظر انسانی دخیل می‌شود که در آن صورت معاملات «نیمه خودکار» عنوان می‌شوند.

پیش‌نیازهای فنی برای معاملات الگوریتمی

اکنون نیاز است که الگوریتم‌ها بر اساس این استراتژی‌ها و دسته‌بندی‌های گفته شده توسط برنامه‌های کامپیوتری طراحی شوند. طی این فرایند یک نرم‌افزار یا ربات معامله‌گر ساخته می‌شود که به معاملات و سفارشات دسترسی دارد و آن‌ها را براساس الگوریتم‌های برنامه‌ریزی شده به طور خودکار مدیریت می‌کند. عملی کردن این فرایند نیازمند موارد زیر است:

• تسلط به زبان برنامه‌نویسی برای نوشتن برنامه استراتژی معاملات یا به کارگیری یک متخصص برنامه نویسی و یا تهیه نرم‌افزار معاملاتی
• ارتباط با شبکه و دسترسی به پلتفرم معاملات به منظور پوزیشن‌گیری مناسب و انجام سفارشات توسط متخصص
• دسترسی به اطلاعات و دیتای بازار سرمایه تا بتوان آن‌ها را در اختیار الگوریتم برای انجام وظایف تعریف‌شده‌اش قرار داد.
• ایجاد زیرساخت لازم برای انجام پیش تست روی سیستم برنامه ریزی شده پیش از ورود به بازار واقعی
• فراهم کردن اطلاعات تاریخی لازم و دیتای شرایط بازار در گذشته بسته به استراتژی اجرا شده در الگوریتم برای تست کردن آن

مزایای استفاده از معاملات الگوریتمی

۱-صرفه‌جویی در زمان

فعالان بازار سرمایه روزانه ساعت‌ها وقت صرف رصد بازار و یافتن سیگنال‌های مناسب می‌کنند. که این کار با گسترش بازار و بالا رفتن تعداد نمادها سخت‌تر و زمان‌برتر خواهد شد. اما الگوریتم‌ها اینکار را باسرعت و دقت بیشتر از طریق زیر نظر گرفتن کل بازار و نمادهای آن به صورت همزمان انجام می‌دهند.

در بازارهای جهانی که به صورت ۲۴ ساعته فعال هستند الگوریتمیک ترندینگ نیاز مستمر رصد بازار از سوی معامله‌گر را نیز از بین می‌برد. بر همین اساس انجام معاملات نیز توسط الگوریتم‌ها درست و دقیق زمان‌بندی می‌شوند و سفارشات با سرعت بیشتر صورت می‌گیرند.

نتیجه‌ این سرعت جلوگیری از تغییرات آنی قیمت هم می‌تواند باشد. همچنین با بالا رفتن سرعت ورود به معاملات یا خروج از آن‌ها، ضرر مالی ناشی از تاخیر در ثبت سفارش‌ها به حد چشمگیری کاهش می‌یابد. باید در نظر گرفت بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس سرعت کامپیوتر در انجام چنین کارهایی از سرعت انسان بسیار بیشتر است.

۲-کنترل احساسات در مدیریت معاملات

پیش‌تر گفتیم که از عوامل موفقیت یک فعال در بازار سرمایه تعهد به استراتژی است. اما در تصمیم‌گیری‌های انسانی، عدم کنترل و غلبه بر احساسات بارها منجر به اشتباهات جبران ناپذیر در بازار سرمایه شده و این تعهد را زیر سوال برده است.

استفاده از الگوریتم‌های معاملاتی این ریسک را تا حد امکان پایین آورده و با حذف مداخلات احساسی تعهد به استراتژی‌ را به بیشترین میزان می‌رساند. همچنین خطاهای دیگر انسانی که در انجام دستی معاملات اتفاق می‌افتد و بسیار هم مرسوم است نیز به کمک معاملات الگوریتمی به حداقل ممکن خود می‌رسد.

پس علاوه بر سرعت بخشیدن، الگوریتم‌ها درصد دقت معاملات را هم بالا می‌برند و سفارشات در این روش سریع‌تر و دقیق‌تر از حالت دستی و سنتی انجام می‌شود

۳-کاهش تخلفات در بازار

تخلفات معمولا توسط انسان‌ها انجام می‌شوند و ماشین قادر به تخلف نیست. بنابراین استفاده از معاملات خودکار که بدون دخالت انسان انجام می‌شود آمار تخلفات را در بازار سرمایه تا حد زیادی کاهش می‌دهد. یکی از دلایل میل بازارهای جهانی به سوی معاملات الگوریتمی همین موضوع مهم است.

۴-کاهش هزینه

معاملات الگوریتمی تنها هزینه پیاده‌سازی و خدمات مرتبط با آن‌ها را برای معامله‌گر به همراه دارند و سرمایه‌گذار موظف به پرداخت کارمزد تحقیقات تحلیلی به هیچ کارگزاری نیست.

۵-اجرای استراتژی‌های معاملاتی پیچیده

از آنجا که الگوریتم‌های معاملاتی توسط کامپیوترها انجام می‌شوند قادر به پیاده‌سازی استراتژی‌های پیچیده و استفاده از چند استراتژی به صورت همزمان هستند. آنچه در روش‌های دستی شاید غیر ممکن یا بسیار دور از تحقق باشد.

۶-قابلیت پیش‌ تست

معاملات الگوریتمی را می‌توان با کمک اطلاعات و داده‌های تاریخی بازار در شرایط مشابه، آزمایش کرد و معامله‌گر می‌تواند به کمک این پیش تست ریسک سرمایه‌گذاری‌اش را کاهش دهد. با پیش تست می‌توان به نکاتی مانند میزان سود، میزان ضرر، متوسط میزان سود به ضرر و تعداد معاملات در محدوده‌ی زمانی آزمایش شده دست یافت.

معایب استفاده از معاملات الگوریتمی

۱-دقت پایین در کد نویسی

یک ربات معامله‌گر (اکسپرت) توسط انسان برنامه‌ریزی می‌شود. درواقع کامپیوتر چیزی را اجرا می‌کند که به آن دستور داده شده است. حال اگر در ثبت این دستورات (کدنویسی) دقت لازم صورت نگیرد، این ربات می‌تواند تمام معادلات را برهم زده و استراتژی‌ها را اشتباه پیاده کند. این اشتباه ممکن است منجر به خسارات بزرگ و کوچک شود.

۲-نواقص فنی و مکانیکی

پیش‌تر گفتیم که از الزامات پیاده کردن معاملات الگوریتمی دسترسی به شبکه بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس اطلاعات بازار است. این دسترسی از طریق اینترنت صورت می‌گیرد، تصور کنید حین انجام معاملات برق یا اینترنت قطع شود. این قطعی ممکن است منجر به عدم اجرای کامل استراتژی الگوریتم شده و در نتیجه زیان‌بار بودن معاملات برای معامله‌گر را به دنبال داشته باشد. بنابراین هر خرابی فیزیکی بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس که مانع علکرد کامل الگوریتم شود می‌توان در این دسته معایب قرار داد. برای کاهش احتمال بروز این مشکلات مانیتورینگ و نظارت فردی بر سیستم توصیه می‌شود.

۳-اشتباهات در پی ‌تست

بک تست به طور خلاصه نوعی آزمایش بر اساس گذشته برای پیش‌بینی آینده در موقعیت‌های مشابه است. همین جمله می‌تواند نشان دهد که درصد خطایی اجتناب‌ناپذیر در بک‌تست‌ها وجود دارد. این درصد خطا، هرچند ناچیز، ممکن است اتفاق افتد و در این صورت تمام معادلات برهم خورده و پیش‌بینی‌ها محقق نشود. برای رفع این مشکل، بهینه‌سازی مداوم سیستم بر اساس خطاهای بک‌تست و همچنین شرایط روز بازار و آپدیت اطلاعات آن انجام می‌شود.

معاملات الگوریتمی چیست؟

در عصر حاضر می‌توان ردپای هوش مصنوعی را در تمام کارها و مشاغل پیدا کرد. هوش مصنوعی این امکان را به انسان می‌دهد تا ضمن برخورداری از بهترین خدماتی که ربات‌ها و سیستم‌های هوشمند انجام می‌دهند، تنها نظاره‌گر فعالیت آن‌ها باشند. تکنولوژی‌های هوشمند به دنیای تریدینگ و معاملات نیز راه پیدا کرده‌اند؛ به طوری که در حال حاضر، معاملات الگوریتمی در بورس کشورهای آمریکایی و اروپایی یک مزیت رقابتی جدی محسوب می‌شود. معاملات الگوریتمی، همان جلوه‌های هوش مصنوعی هستند که می‌توانند معاملات در بازارهای مالی را مدیریت کنند. اگر به بحث بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس شیرین اجرای چنین الگوریتم‌هایی در بورس علاقه‌مند هستید، این مطلب را تا انتها مطالعه فرمایید.

معاملات الگوریتمی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

معاملات الگوریتمی یا «Algorithmic Trading» به مجموعه دستورالعمل‌هایی گفته می‌شود که به‌صورت خودکار، عمل خرید و فروش در بازارها را هدایت می‌کنند. برای مثال می‌توان به معاملات الگوریتمی در بورس اشاره کرد که در آن کلیه تحلیل‌ها، زمان ورود و خروج و حتی تعیین سطح و مقدار معاملات نیز توسط ربات‌ها و دستورالعمل‌های هوشمند اجرا می‌شوند.

معاملات الگوریتمی بورس به دو شیوه‌ی اتوماتیک و گاهاً نیمه اتوماتیک انجام می‌شود. در بازارهای بزرگ بورس جهان مانند بورس نیویورک، بیش از 80 درصد معاملات به‌صورت خودکار انجام می‌شود، اما استفاده از معاملات الگوریتمی بورس تهران گستردگی زیادی ندارد و گاهاً توسط سازمان بورس برای متعادل سازی عرضه و تقاضا، ممنوع اعلام می‌شود. این در حالی است که ایران جزو اولین کشورهایی است که اقدام به برگزاری مسابقات الگوریتمی کرده است. پس می‌توان امیدوار بود که تا چند سال آینده، درصد معاملات الگوریتمی در بورس تهران نیز ارتقای قابل توجهی را تجربه کند.

شیوه عملکرد معاملات الگوریتمی در بورس چگونه است؟

انواع الگوریتم‌ بورس یک سری دستورات مشخص هستند که به کمک زبان‌های برنامه‌نویسی ایجاد شده و برای اجرا در پلتفرم‌های معاملاتی تعبیه می‌شوند. این دستورات برای اجرای هر عملیاتی از پیش تعیین شده و دقیقاً کاری را انجام می‌دهند که برای آن برنامه‌ریزی شده‌اند.

برای مثال، یک الگوریتم بورس را تصور کنید که برای زمان ورود به یک معامله طراحی شده. حالا اگر طبق برنامه‌ای که برای آن مشخص کرده‌ایم، نرخ سهام مورد نظر به حد قابل قبول برای ورود برسد، الگوریتم به صورت خودکار آن معامله را استارت زده و مقدار سهام موردنظر ما را خریداری می‌کند. الگوریتم خروج از معامله و فروش سهام در بورس نیز دستورالعمل مختص به خود را دارد. البته می‌توان عملکرد الگوریتم‌ها را هم به صورت تک برنامه‌ای و هم به‌صورت مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های برای انجام فعالیت‌های بیشتر نیز طراحی کرد.

نکته قابل توجه در عملکرد پلتفرم معاملات الگوریتمی این است که الگوریتم‌ها باید همیشه در حالت آپدیت قرار داشته و براساس آخرین متدها و استرتژی‌های بازار تعیین شوند، در غیر این‌صورت استفاده از این معاملات خودکار برای معامله در بورس به صرفه نخواهد بود!

برترین ویژگی‌های معاملات الگوریتمی چیست؟

قطعاً استفاده از سامانه معاملات الگوریتمی بورس و دیگر بازارها، مزایای زیادی دارد که در اینجا برخی از مهم‌ترین آن‌ها را به‌صورت زیر بیان می‌کنیم:

• کاهش خطا
  الگوریتم‌ها ضمن ساده‌سازی روند معامله، با توجه به دستوری که دارند، میزان خطا در معاملات را نیز بشدت کاهش می‌دهند.
• سرعت بالا
  این دستورات به محض رسیدن به شرایطی که برایشان تعیین شده اجرا می‌شوند و همین باعث می‌شود تا معاملات دقیقاً در زمان موردنظر باز یا بسته شوند.
• عدم دخیل شدن احساسات
  معاملات عادی بازار همیشه با درصد بالایی از احساسات انسانی مانند حرص، طمع و ترس همراه است. این احساسات در الگوریتم‌ها دخیل نیستند و می‌توانند به منطقی‌ترین شیوه ممکن عمل کنند.
• عدم ایجاد خستگی و فشار
  تحلیل‌گران پس از بررسی بازار، دچار خستگی و بی‌حالی می‌شوند که این مورد در معاملات خودکار وجود ندارد. در واقع دستوراتی که به کمک کامپیوترها اجرا می‌شوند، می‌توانند بدون خستگی و فشار، تا جاییکه برایشان تعریف شده کاری را بارهای بار تکرار کنند.

علاوه بر مزایایی که عنوان شد، امکان تست کردن بازار در شرایط آزمایشی قبل بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس از ورود به معاملات واقعی در الگوریتم‌ها وجود دارد و همچنین این دستورالعمل‌ها در زمینه‌ی مدیریت ریسک، مدیریت سرمایه، انتخاب بازار و انتخاب نوع معامله نیز نقش بسزایی دارند.

مشکلات معاملات الگوریتمی کدامند؟

معاملات الگوریتمی بورس، علی‌رغم مزایایی که دارد، با مشکلات معدوی نیز روبرو شده‌اند که این مشکلات به قرار زیر هستند:

• الگوریتم‌های معاملاتی درصورت که به صورت گسترده توسط افراد زیادی اجرا شوند، تعادل عرضه و تقاضای بازار را بر هم می‌زنند.
• این الگوریتم‌ها به دلیل اینکه به صورت مستقیم و لحظه‌ای اطلاعات بزار را دریافت کرده و آن را با دستورالعمل خود مقایسه می‌کنند، در صورت قطع شدن ارتباط اینترنتی، ممکن است مشکلاتی در اجرای آن‌ها پیش بیاید.
• اگر الگوریتم‌های معاملاتی با توجه به اطلاعات و دانش کافی در مورد بازار نوشته نشوند، ممکن است به جای ایجاد سود، زیان‌های بسیاری را برای استفاده کنندگان و کل بازار ایجاد نمایند.

انواع معاملات الگوریتمی

با توجه به شرایط خاص هر استراتژی معاملاتی، الگوریتم‌های متفاوتی نیز وجود دارند که هریک از آن‌ها در نوع خاصی از معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرند. به صورت کلی می‌توان رایج‌ترین معاملات الگوریتمی را به‌صورت زیر بررسی کرد:

الگوریتم‌های اجرایی

این نوع از دستورات، صرفاً براساس داده‌های تحلیلگر عمل می‌کند. یعنی فرد هر تحلیل – درست یا نادرست – را تعیین کند، الگویتم‌های اجرایی آن را پیاده‌سازی می‌کنند. این دستورات می‌توانند شامل اطلاعات مربوط به یک نماد بورسی یا زمان ورود و خروج از یک معامله باشند. در این صورت هرگاه وضعیت بازار با شرایط تعیین شده‌ی تحلیلگر در الگوریتم تطابق داشته باشد، دستورات بلافاصله اجرا می‌شوند. این الگوریتم‌ها می‌توانند در استراتژی‌های معاملاتی متنوعی مورد استفاده قرار بگیرند.

الگوریتم‌های سیگنال‌دهی‌

دستورالعمل‌های سیگنال‌دهی به تحلیلگر اطلاعات بیشتری در مورد وضعیت بازار ارائه می‌دهند تا تحلیلگر بتواند به وسیله‌ی آن اطلاعات، تصمیمات بهتری بگیرد. در این‌صورت خود الگوریتم‌های سیگنال‌دهی سودآور نیستند و تنها بازدهی معاملات را افزایش می‌دهند. از جمله این الگوریتم‌ها می‌توان انواع اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال مانند MacD، MA، Ichimoku یا RSI را نام برد.

الگویتم‌های مانیتورینگ

معامله‌گران به کمک الگوریتم‌های پایش بازار یا «Monitoring» می‌توانند شرایط موردنظر خود را به صورت اختصاصی بررسی کنند. برای مثال، اگر فردی بخواهد به محض باز شدن یک نماد، سهام آن را بخرد یا بفروشد، می‌تواند وظیفه‌ی این بررسی را به الگوریتم‌های مانیتورینگ بسپارد. همچنین در بررسی اطلاعیه صورت‌های مالی، رصد پیغام‌های ناظر بازار و تغییر نرخ بهره شرکت‌ها، از این نوع دستورالعمل استفاده می‌شود که در صورت کلی می‌توان آن را نیز یکی از انواع الگوریتم‌های سیگنال‌دهی محسوب کرد.

الگوریتم‌های کم ‌بسامد

دستورالعمل‌های کم‌بسامد یا «Position Trading» برای باز کردن معاملات بلندمدت مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع هر معامله‌ای که برای بیشتر از یک ساعت در نظر گرفته شود، معامله بلندمدت محسوب شده و می‌توان آن را به کمک الگوریتم‌ها کم‌بساند مدیریت کرد. بنابراین با رسیدن سهام موردنظر یک تحلیلگر به صف خرید یا فروش، این الگرویتم‌ها می‌توانند اقدام به خرید یا فروش آن سهام کنند.

الگوریتم‌های پُر بسامد

دستورالعمل‌های پُربسامد یا «High Frequency Trading» که اختصاراً به آن‌ها دستورات HFT هم گفته می‌شود، در معاملات بسیار کوتاه – زیر پنج دهم ثانیه – مورد استفاده قرار می‌گیرند و با توجه به نرخ کارمزد در بازارهای مالی مختلف، سود و زیان‌های متفاوتی را نیز به بار می‌‌آورند. اگرچه این نوع از الگوریتم‌ها برخی از بازارهای جهانی را قبضه کرده‌اند، اما در بورس تهران بازدهی خاصی ندارد. الگوریتم‌های آربیتراژ (تعیین زمان ورود و خروج معاملات) در گروه الگوریتم‌های اچ‌اِف‌تی قرار می‌گیرند.

الگوریتم نویسی در بورس

سامانه معاملات الگوریتمی بورس به کمک توانایی کدنویسی انسان ایجاد می‌شود. در واقع می‌توان پلتفرم معاملات الگوریتمی را حاصل نبوغ انسان‌ها در تریدینگ به حساب آورد. انواع الگوریتم بورس به درک از این بازار بستگی دارد. اگر شما توانایی کدنویسی دارید، اما درک درستی از وضعیت بازار ندارید، نمی‌توانید الگوریتم‌ها مناسبی را طراحی کرده و به مرحله‌ی اجرا در آورید.

بنابراین کسی که می‌خواهد الگوریتم‌های اختصاصی خود را بنویسد، باید بر دو مورد زیر تسلط کامل داشته باشد:

• باید به دانش برنامه‌نویسی با یکی از زبان‌های مورد استفاده در طراحی متاتریدر (برترین نرم افزار معاملاتی) آشنایی داشته باشید.
• با وضعیت، شیوه معامله و همچینن انواع استراتژی‌های معاملاتی در بازار مورد نظر خود آشنا باشید تا بتوانید دستورات درستی را در کدنویسی خود لحاظ کنید.

امیدواریم با خواندن این مقاله قدم‌های بعدی را برای آموزش بورس جدی‌تر بردارید تا بتوانید در این بازار مالی موفقیت‌های فراوانی به دست آورید.

آیا معاملات الگوریتمی باعث منفی شدن بازار میشود؟

پس از کشف دستگاه های ماینر در شرکت بورس و جلب شدن توجه بازار به موضوعات مبهم در بورس، داغ دل معترضان به رانتی بودن معاملات الگوریتمی تازه شد. به اعتقاد آنها در ماده دوم قانون بورس و اوراق بهادار آمده است که سازمان بورس با هدف ساماندهی، حفظ و توسعه بازار شفاف و منصفانه اوراق بهادار تشکیل می‌شود. الگوریتم به دلیل اینکه در دسترس عموم و اشخاص حقیقی قرار ندارد منصفانه نیست و انحصار الگوریتم شرایط نابرابری در معاملات ایجاد می‌کند. اینکه یک عده بتوانند از ابزاری استفاده کنند که در اختیار بقیه نیست نوعی رانت محسوب می‌شود. فعالیت الگوریتم‌ها در بازار یا باید متوقف شود یا اینکه در اختیار عموم قرار گیرد.

معاملات الگوریتمی چیست؟

به گزارش بیداربورس، به معامله خودکار در بازار بورس با استفاده از کامپیوتر به‌صورت تمام‌ اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک معامله الگوریتمی گفته می‌شود. در معاملات الگوریتمی در بورس کامپیوتر با استفاده از الگوریتمی که به آن داده‌شده در بازار جستجو می‌کند و فرصت‌های معاملاتی را شکار می‌کند. به این الگوریتم‌ها بلک باکس نیز گفته می‌شود.

انواع معاملات الگوریتمی

۱-الگوریتم سیگنال یا انتخاب سهم: انتخاب سهم یا تعیین نقطه ورود و خروج به بازار با تعیین استراتژی معاملاتی از فیلترنویسی و تابلوخوانی محض، هوش مصنوعی، تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی

۲- الگوریتم‌های اجرای معاملات: هدف اصلی این الگوریتم‌ها اجرای سفارش است. برای مثال جهت جلوگیری از تاثیرگذاری بر تابلو، سفارش خرید ۲۰ میلیونی را خرد کرده و در زمان های متفاوت ارسال میکند

۳- الگوریتم‌های بازارگردانی: کمک به بازارگردان برای افزایش نقدشوندگی، محدودیت دامنه نوسان و کاهش فاصله سرخط خرید و فروش

۴.الگوریتم های آربیتراژ: این الگوریتم در بازارهای مختلف دنبال فرصت آربیتراژ یعنی کسب سود بدون ریسک هستند.

۵.الگوریتم های HFT: کسب سود کم از خرید و فروش‌های پیوسته و سود قابل توجه در تعداد بالای معاملات

مزایای معاملات الگوریتمی:

· امکان انجام تست پس از پیاده‌سازی استراتژی معاملاتی، بررسی بازخورد و در صورت نیاز اصلاح آن

· مشخص شدن میزان سود و ضرر احتمالی در مراحل پیش‌تست و کاهش میزان ریسک به وسیله اعمال تغییرات و بهینه‌سازی

· سرعت و دقت بالا در انجام معاملات و پیدا کردن سهام مد نظر در کسری از ثانیه

· دخیل نبودن احساسات انسانی که موجب اخذ تصمیمات هیجانی و بر خلاف استراتژی انتخاب‌شده می‌شود

· تحلیل مقادیر زیادی از اطلاعات با چندین روش و در زمانی کم

معایب معاملات الگوریتمی:

· این روش برای مبتدیان مناسب نیست و تنها زمانی کاربرد دارد که سرمایه‌گذار توانایی پیاده‌سازی استراتژی معاملاتی برای خود داشته باشد

· دسترسی به سخت‌افزار مناسب این برنامه و البته اینترنت بدون قطعی نیز یکی دیگر از دشواری‌های این گونه معاملات است. وقتی الگوریتمی را برای برنامه تعریف می‌کنید، اطلاعات بازار در برنامه به صورت لحظه‌ای به روزرسانی می‌شود و سپس بر اساس آن الگوریتم، معامله صورت می‌گیرد؛ حال اگر به هر دلیلی مثل قطع شدن اینترنت یا کافی نبودن رم کامپیوتر و … اطلاعات با تاخیر دریافت شوند، قطعا الگوریتم نتیجه متفاوتی را به شما ارائه خواهد داد .

· برای استفاده از معاملات الگوریتمی سرمایه‌گذار باید در هر دو زمینه دانش کامپیوتر و بازار سرمایه به حد قابل قبولی رسیده باشید

دلیل ممنوعیت معاملات الگوریتمی دربازاربورس چه بود؟

ربات‌هایی که دست به معاملات الگوریتمی می‌زنند، سهامدار بلندمدت نیستند و با تحلیل تکنیکال نقاط ورود و خروج به یک نماد را شناسایی می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود ربات‌ها به دنبال سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت باشند و بعد از کسب سود مورد نظر سهام را بفروشند. در برخی موارد که معاملات الگوریتمی دست به نوسان‌گیری می‌زنند، ممکن است فعالیت آن‌ها مانع رشد بازار شود.

سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا امکان دارد با استفاده از الگوریتم ها، بازارسازی، دستکاری قیمت، خرید و فروش گروهی و . اتفاق بیفتد؟

جواب این سوال باعث شد، در یکم مهر ۱۳۹۹ محسن خدابخش مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، طی اطلاعیه‌ای استفاده از معاملات الگوریتمی را ممنوع کرد.

معاملات الگوریتمی آزاد شد

بعد از گذشت ۸ ماه، در آخرین روز فروردین ماه ۱۴۰۰ معاملات الگوریتمی آزاد شد اما به شروطی:

- ارائه زیرساخت نظارتی سامانه مورد استفاده به سازمان، شرکت بورس و فرابورس ایران

- عدم استفاده از الگوریتم‌های ناقض قوانین و مقررات بازار سرمایه و دستورالعمل انضباطی کارگزاران

- اخذ تائیدیه قابلیت‌های عملیاتی کسب و کار سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت بورس

- اخذ تائیدیه قابلیت‌های عملیاتی کسب و کار سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت فرابورس

- اخذ بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس تائیدیه الزامات فنی سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت مدیریت فناوری بورس تهران

- اخذ تائید الزامات امنیتی در سطح زیرساخت و سامانه الگوریتمی از مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه

- ارائه لاک‌ها و گزارشات دوره‌ای از عملکرد سیستم به مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه

یکی از موضوعاتی که سبب شده انتقادها علیه معاملات الگوریتمی بالا بگیرد، موضوع تأثیر منفی آن بر روند بازار است که به نظر میرسد این شروط نتوانسته نظر معترضان را جلب کند. البته نکته قابل توجه این است که معاملات الگوریتمی همواره در دوران نزولی بازار با انتقادات بسیاری همراه میشود. به اعتقاد مخالفان، با استفاده از معاملات الگوریتمی در قیمت‌های پایین و منفی خرید کرده و با فشار خرید روند سهم مثبت میشود، سپس با کسب درصد اندکی بازدهی در روند مثبت، سهام خود را به فروش می‌رسانند. به عبارتی چندین مرحله خرید سنگین کرده و حجم‌ها را بالا می‌برند و پس از کسب سود با فشار بالا اقدام به فروش میکنند که این مهم بر روند سهم تاثیر منفی میگذارد. با این حال این ابزار به عنوان یکی از ابزارهای مهم در عمق بخشیدن به بازار شکل گرفته و در نوع خود میتواند مفید هم باشد اما نکته مهم مخالفان، تبعیضی است که پیرامون این معاملات شکل گرفته و به‌صورت مساوی در اختیار همه قرار ندارد، نه تنها هیچ حقیقی آن را در اختیار ندارد بلکه حتی همه حقوقی‌ها نیز از این ابزار بهره نمی‌برند.

رئیس سازمان بورس پاسخ داد:

به گفته رئیس سازمان بورس امکان دارد کسانی بدون داشتن مجوز یا با داشتن مجوز اما بدون گذاشتن تگ، اقدام به استفاده از الگوریتم کنند، که این به معنی تخلف است. از ارکان بازار یعنی بورس، فرابورس و مدیریت فناوری خواسته شده روی تشخیص معاملات الگوریتمی کار کنند. تشخیص معاملات الگوریتمی کار سختی است ولی امکان پذیر است. در این مسیر باید خود را از نظر فنی تقویت کنیم که این کار انجام شود . اگر تشخیص داده شود سهامداری بدون ارسال تگ یا مجوز، با الگوریتم در حال انجام معامله است، اولین برخورد نسبت به انجام این تخلف، بستن کد معاملاتی سهامدار است و بعد از آن جزییات تخلف برای شناسایی ابعاد آن در دستور کار قرار می گیرد که چنانچه از این معاملات برای دستکاری در بازار یا نوسان گیری استفاده شده باشد به شکل ویژه با آن برخورد شود .

بررسی الگوریتم های معاملاتی بورس

معاملات الگوریتمی (Algorithm Trading) چیست؟

• معاملات الگوریتمی چیست و چگونه می توانیم از آن‌ ها استفاده کنیم؟
• معامله های الگوریتمی بورس چگونه است؟
• تاثیر معاملات الگوریتمی بر بازار سرمایه چیست؟

اینها سوالاتی هستند که در این صفحه از آموزش بورس وبسایت آکادمی کسب و کار اینترنتی کلید موفقیت می خواهیم به پاسخ آنها دست یابیم. پس تا انتهای این مطلب همراه باشید.

خرید سهام یک شرکت در گذشته به گونه‌ای بوده که نیاز به کاغذ بازی‌های فراوان و چند نفر نیروی متخصص به عنوان واسط داشت، اما اکنون شرایط به گونه‌ای پیش رفته است که با یک گوشی موبایل و دسترسی به اینترنت می‌ توانید سهام هر شرکت بورسی را با هر مبلغی بخرید یا بفروشید.

تکنولوژی باعث تغییرات زیادی در معامله‌گری شده است که یکی از آن تغییرات ظهور پدیده‌ای به عنوان معاملات الگوریتمی است.

معاملات الگوریتمی (Algorithm Trading) چیست؟

یعنی خرید و فروش، بدون دخالت انسان و تنها به وسیله هوش مصنوعی.

آیا می دانید که بیشترین معاملات الگوریتمی توسط سبدگردان‌ ها و صندوق‌ های سرمایه‌گذاری انجام می‌ شود.

معاملات الگوریتمی با استفاده از مجموعه دستوراتی که از قبل توسط یک متخصص به کامپیوتر داده شده است می‌ تواند در زمان مطلوب سفارش خرید را ارسال کند. این الگوریتم‌ ها که ممکن است بیش از یکی باشند، برای انجام معاملات بررسی‌ های لازم را از جنبه‌های گوناگونی مانند زمان‌ بندی، قیمت و حجم روی سفارشات و بازار انجام داده و تصمیم می‌ گیرند. این امر کمک می‌کند تا بازار سرمایه، اصولی‌ تر و به دور از دخالت احساسات انسانی پیش برود که یکی از نتایج آن بالا رفتن نقدینگی در بازار است.

نتیجه استفاده از معاملات الگوریتمی شامل موارد زیر است:

• کاهش ریسک معاملات برای سرمایه‌گذاران

این معاملات باعث افزایش تقاضا می شود، و هر زمان قصد فروش بود سفارشی برای خرید وجود خواهد داشت.

هر چه حجم معاملات سهمی بیشتر باشد امکان دستکاری در قیمت کمتر می شود که باعث تحلیل‌ پذیری بیشتر می‌ شود.

هر چه عمق بازار بیشتر شود، تحلیل‌های سهم بهتر جواب می‌ دهند و بیشتر قابل اتکا هستند.

همیشه سفارشاتی برای پاسخ به سفارش ما هستند، نباید ساعت‌ها منتظر شویم که یکی از ما بخرد یا به ما بفروشد.

معاملات الگوریتمی کاربرد بسیاری هم در بورس ایران و هم در ارز دیجیتال دارد. بنابراین اگر تمایل به حضور در بورس دارید ثبت نام در کارگزاری آگاه، و برای فعالیت در حوزه ارز دیجیتال (کریپتو کارنسی) ثبت نام صرافی والکس را پیشنهاد می کنیم.