سامانه آزادسازی , فروش و خرید سهام
سهامداران متقاضی آزادسازی و فروش سهام خود ، لازم است قبل از هر اقدامی یک کد بورسی دریافت کنند.
سامانه سهام عدالت آتی ساز بازار
سامانه آزادسازی , فروش و خرید سهام
ثبت نام و دریافت کد بورسی غیرحضوری
سهامداران متقاضی آزادسازی و فروش سهام خود ، لازم است قبل از هر اقدامی یک کد بورسی دریافت کنند.
سامانه سجام
جهت احراز هویت بصورت غیرحضوری از طریق لینک زیر در سایت سجام ثبت نام فرمایید و پس از ارسال کد سجام به گوشی همراه آن را در جای مطمئن یادداشت نمایید.
1 سهام عدالت چیست؟
سهام مربوط به 49 شرکت سرمایه پذیر می باشد که بر اساس مصوبات هیات وزیران به مشمولین سهام عدالت واگذار شده است. لیست و اطلاعات مربوط به شرکتهای مزبور در سامانه اینترنتی سهام عدالت درج گردیده است.
2 چه کسانی سهام عدالت دارند؟ چه گروه هایی مشمول سهام عدالت شدند؟ چرا؟ مرجع تشخیص مشمولین سهام عدالت کجا بوده؟
مشمولین سهام عدالت در مقاطع گذشته بر اساس مصوبات ستاد مرکزی توزیع سهام عدالت در 18 گروه تعیین گردیده اند و نهادهای متولی این گروهها نیز در ستاد مزبور مشخص گردیده اند که در نهایت بر اساس اطلاعات ماخوذه از نهادهای مذکور سهام عدالت به این گروهها تخصیص داده شده است. در حال حاضر بیش از 49 میلیون نفر مشمول سهام عدالت می باشند.
3 آیا همه کسانی که برگه های سهام عدالت را دارند سهامدار محسوب می شوند؟
خیر، برگه های سهام عدالت ملاک نمی باشد. اشخاصی که با در دست داشتن برگه های دعوتنامه سهام عدالت و سایر مدارک لازم تشریفات ثبت نام را در بازه زمانی تعیین شده (تا پایان اسفندماه 1394) انجام داده و مشخصات آنها در سامانه سهام عدالت درج شده باشد مشمول سهام عدالت می باشند.
4 آیا سهام عدالت شامل همه افراد خانوار می شود و یا فقط سرپرست خانوار؟
سهام عدالت شامل تمام افرادی می باشدکه در زمان ثبت نام اولیه اسامی آنها در فرم جمع آوری اطلاعات تکمیل و ارسال گردیده و دعوتنامه سهام عدالت نیز برایشان صادر شده و فرآیند ثبت نام آنها طی شده است.
5 ارزش سهام عدالت چقدر است؟
ارزش سهام معاملات سهام عدالت در بورس عدالت کلیه مشمولین مطابق میزان اعلامی در صورتحساب مندرج در سامانه سهام عدالت به نشانی www.samanese.ir متفاوت بوده است.
6 آیا برگه های سهام عدالت قابل خرید و فروش هستند؟
خیر - برگه های سهام عدالت فاقد هرگونه ارزشی می باشند.
7 چرا مبلغ سهام عدالت افراد متفاوت است؟
دلیل این تفاوت ناشی از تخفیفات اعطایی دولت به نهادهای حمایتی همچون کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی، میزان مبالغ واریزی مشمولین بابت تتمه مبلغ بدهی و تعداد اعضای خانوار و. می باشد.
8 آیا امکان انتقال سهام عدالت از پدر به فرزندان و یا برعکس وجود دارد؟
خیر، در حال حاضردر حالتی که هر دو در قید حیات باشند چنین امکانی وجود ندارد.
9 سود سهام عدالت چگونه پرداخت می شود؟
به صورت سالیانه پرداخت می شود. پس از برگزاری مجامع عمومی 49 شرکت سرمایه پذیر، دریافت سود از شرکتها و مشخص شدن سود قابل تقسیم بین مشمولین پرداخت می گردد.
10 چرا 10 سال اول هیچ سودی به سهام عدالت اختصاص نیافت؟
از بابت ثمن معامله سهام شرکتهای سرمایه پذیر که به مشمولین واگذار گردیده است هیچ مبلغی از مشمولین دریافت نگردیده بود مقرر بود بهای مورد واگذاری به مشمولین از محل سود سالیانه شرکتها تامین و تسویه گردد؛ بنابراین تمام سود دریافتی از شرکتها در بازه 10 ساله اول طرح، بابت تسویه اقساط کسر و اعمال گردیده است.
11 چگونه متوجه بشویم که سهام عدالت داریم یا خیر؟
با مراجعه به سامانه اینترنتی سهام عدالت به نشانی www.samanese.ir و وارد کردن کد ملی می توان اطلاعات لازم را دریافت نمود.
12 شماره شبا برای سود را کجا باید ارائه بدهیم؟
مشمولان می بایستی با مراجعه به سامانه اینترنتی سهام عدالت به نشانی www.samanese.ir و ثبت اطلاعات شناسنامه ای نسبت به ثبت شماره شبای بانکی اقدام نمایند.
13 آیا شماره شبا سرپرست خانوار برای همه افراد همان خانواده قابل قبول است؟
خیر، هریک از اعضای خانوار می بایستی نسبت به ثبت شماره شبای بانکی خود در سامانه سهام عدالت اقدام نماید.
14 شماره شبا باید مربوط چه بانکی باشد؟
مشمولان سهام عدالت می توانند نسبت به ثبت شماره شبای بانکی خود نزد کلیه بانکها و موسسات مالی دارای مجوز از بانک مرکزی اقدام نمایند.
15 تاکنون چه مقدار سود مربوط به سهام عدالت واریز شده است؟
پس از پایان دوره ده ساله؛ سود عملکرد سال 1395، 1396، 1397 شرکتهای سرمایه پذیر بین مشمولین سهام عدالت تخصیص و پرداخت گردیده است.
16 آیا مبلغ سود برای همه یکسان است؟
خیر، میزان سود به تناسب ارزش هر فرد در سامانه سهام عدالت برای هر مشمول تعیین می گردد.
17 کسانی که تا کنون سود دریافت نکرده اند چه باید بکنند؟
کلیه مشمولین سهام عدالت برای دریافت سود سهام عدالت می بایستی نسبت به ثبت شماره شبای بانکی خود در سامانه اینترنتی سهام عدالت اقدام کنند.
18 از زمانی که شماره شبا در سامانه وارد شد تا زمان واریز سود چقدر طول می کشد؟
شماره شباهای بانکی اعلامی مشمولین سهام عدالت پس از استعلام از بانک مرکزی و اخذ تاییدیه در سامانه درج و در لیست واریزی سود سهام عدالت قرار می گیرد.
19 سهام افراد پس از فوت چه می شود؟
وراث متوفیان با مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت الکترونیک و ارائه مدارک شناسایی و گواهی حصر وراثت می توانند نسبت به تسهیم و انتقال سهام بین وراث اقدام نمایند.
20 ارزش سهام عدالت در بازار چقدر است؟
در حال حاضربه دلیل عدم آزادسازی، سهام عدالت قابلیت معامله ندارد .براساس آخرین اطلاعات ماخوذه ارزش سهام عدالت هر مشمول حدود 8 برابر می باشد.
21 ثبت نام جدید برای سهام عدالت کی آغاز می شود؟
در حال حاضر تمام سهام قابل تخصیص به گروههای هدف واگذار و نهایی گردیده است و سهمی برای واگذاری به افراد جدید از سبد سهام عدالت امکان پذیر نمی باشد.
22 چرا مددجویان بهزیستی سهام شان دو برابر بقیه است؟
براساس مفاد آئین نامه سهام عدالت مشمولان دو دهک پایین درآمدی (نهادهای تحت حمایت بهزیستی و کمیته امداد امام ره ) شامل احتساب 50 درصد تخفیف در بهای واگذاری و به صورت اقساط 10 ساله بوده اند.
23 آیا کسانی که بسته معیشتی دریافت می کنند سهام عدالت هم می توانند بگیرند؟
بسته معیشتی ارتباطی به سهام عدالت ندارد.
24 سود سهام عدالت شامل مالیات می شود؟
مالیات مربوط به سود سهام عدالت قبلا توسط شرکتهای سرمایه پذیر محاسبه، کسر و پرداخت گردیده است و مالیات جدیدی ندارد.
25 چه تعداد از افراد از سهام عدالت شان خبر ندارند؟ بیشترچه کسانی هستند؟
از 49 میلیون نفر مشمول سهام عدالت تاکنون حدود 41 میلیون و پانصدهزار نفر با مراجعه به سامانه اینترنتی سهام عدالت نسبت به ثبت شماره شبای بانکی مراجعه نموده اند .ضمنا حدود 2،5 میلیون نفر نیز از مشمولان در قید حیات نمی باشند.
26 آیا شماره تلفن و شماره شبا باید حتما به نام فرد مشمول باشد؟
شماره شبای بانکی می بایستی حتما به نام خود مشمول باشد. همچنین در سامانه فعلا الزامی نسبت به ثبت شماره تلفن خود مشمول وجود ندارد ولی برای اقدامات و اطلاعیه های بعدی ثبت شماره تماس خود مشمول هم ضروری به نظر می رسد.
27 برای اطلاعات بیشتر به کجا مراجعه کنیم؟
مشمولان سهام عدالت در اقصی نقاط ایران برای اطلاع از آخرین اخبار و اطلاعیه های لازم صرفا به سامانه اینترنتی سهام عدالت به نشانی www.samanese.ir مراجعه و کسب اطلاع نمایند. یا با شماه تلفن 83338-021 تماس گرفته و سوالات خود را مطرح کنند.
28 در شهرستان ها برای سهام عدالت به کجا باید مراجعه کرد؟
در حال حاضر نیازی به مراجعه حضوری نمی باشد. مشمولان سهام عدالت در اقصی نقاط ایران برای اطلاع از آخرین اخبار و اطلاعیه های لازم صرفا به سامانه اینترنتی سهام عدالت به نشانی www.samanese.ir مراجعه و کسب اطلاع نمایند. یا با شماه تلفن 83338-021 تماس گرفته و سوالات خود را مطرح کنند.
29 سهام عدالت از چه زمانی قابلیت خرید و فروش پیدا می کند؟
لایحه ساماندهی سهام عدالت در دستور کار مجلس شورای اسلامی قراردارد. بدیهی است که در صورت تصویب و ابلاغ لایحه مذکور سهام عدالت قابلیت خرید و فروش پیدا خواهد کرد.
راهنمای کامل خرید و فروش سهام عدالت در بورس : سرمایه گذاری مستقیم یا غیرمستقیم
خرید و فروش سهام عدالت در بورس از آنجایی شروع شد که آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب موافقت خود را با درخواست رییس جمهور مبنی بر آزاد سازی سهام عدالت اعلام کرد. بنابراین سهام عدالت که قبلا سود نقدی شرکت های زیرمحموعه آن در بازه های زمانی ۶ ماهه و یک ساله به حساب سهامداران آن واریز میشد قرار است به دو روش در اختیار عموم افراد قرار گیرد که در ادامه در خصوص روش های سرمایه گذاری در سهام عدالت و سوالات رایج در خصوص آن صحبت می کنیم.
داستان سهام عدالت از آنجایی شروع شد که شرکت های دولتی باید به سمت خصوصی شدن رفته و در واقع دولت سهم خود را از تصاحب این شرکت ها در قالب اصل ۴۴ قانون اساسی کم می کرد و به همین دلیل بخشی از سهام شرکتهای دولتی تعیین شده، به قشرهای کم‌درآمدتر فروخته شد که شامل افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان فاقد شغل بود و بعدا گروه های دیگری نیز به آن اضافه شدند و به همین ترتیب حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون نفر در حال حاضر مالک سهام عدالت محسوب می شوند.
ثبت نام در سامانه سهام عدالت
عموم افراد برای آزاد شدن و خرید و فروش سهام عدالت در بورس در ابتدا باید وارد سامانه www.samanese.ir شوند. بعد از ورود به سامانه با صفحه زیر مواجه می شود که باید اطلاعات موجود در صفحه را مطالعه و در نهایت اطلاعات را تایید کند.
در مرحله بعدی نیز فرد باید کد ملی خود را وارد کند و پس از آن اطلاعات خود را در هر مرحله تکمیل کند. در نهایت هم یک کد به شماره موبایل معرفی شده در سامانه ارسال می گردد که فرد باید آن کد را وارد سامانه کرده و در نهایت ثبت نام خود را تایید کند. پس از آن فرد با شکل زیر مواجه می شود. همانطور که در شکل مشخص شده اس هر سرمایه گذار باید اطلاعات موجود در این بخش را نیز تعیین کند اما نکته مهم در این بخش گزینه ” آزادسازی سهام عدالت ” می باشد که سرمایه گذار باید با مراجعه به این بخش یکی از دو گزینه سرمایه گذاری مستقیم و یا سرمایه گذاری غیر مستقیم را انتخاب کند.
سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم در سهام عدالت
در بخش فبل گفتیم که عموم افراد قادر به سرمایه گذاری در سهام عدالت می باشد که این سرمایه گذاری به دو صورت مستقیم و سرمایه گذاری غیرمستقیم می باشد. پس برای خرید و فروش سهام عدالت در بورس فرد باید یکی از این دو حالت را انتخاب کند. در سرمایه گذاری مستقیم مسئولیت حفظ، نگهداری و مدیریت سهام اختصاص‌یافته به عهده سهامدار بوده و برای حفظ ارزش سهام تخصیص‌یافته، قابلیت نقل و انتقال سهام به فرد دیگر و فروش آن بر اساس محدودیت‌های زمانی و مقداری تعیین‌شده توسط شورای عالی بورس امکان پذیر می باشد. در این حالت دارنده سهام عدالت بعد از انتخاب روش مستقیم ۲ ماه فرصت دارد تا با مراجعه به سامانه سجام و احراز هویت در کارگزاری ها، دفاتر پیشخوان دولت و شعب برخی از بانک ها از مقدار دقیق سهام اختصاص یافته مطلع شود. حال برای فروش سهام فرد باید کد بورسی دریافت کند تا بتواند دارایی خود را به فروش برساند. برای دریافت کد بورسی از لینک اقدام کنید.
در سرمایه گذاری غیر مستقیم نیز مالکیت و مدیریت سهام عدالت از طریق شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی خواهد بود و سهام دار حق انتقال به غیر و دخل و تصرف در آن را نخواهد داشت و در موعدهای زمانی مقرر از مزایای سرمایه گذاری در این صندوق بهره مند خواهد شد و این سهام در قالب صندوق های سرمایه گذار قابل معامله (۷۰ درصد) و صندوق های سرمایه گذاری پروژه استانی (۳۰ درصد) می باشد. پس حتما در انتخاب روش سرمایه گذاری خود دقت کنید چرا که امکان تغییر آن وجود ندارد. پس اگر دانش کافی در خصوص بازار سرمایه و سرمایه گذاری ندارید بهتر است که روش سرمایه گذاری غیرمستقیم را انتخاب کنید. انتخاب روش آزادسازی سهام عدالت تنها یک بار امکان پذیر است.
برای انتخاب روش آزاد سازی در سامانه الکترونیکی سهام عدالت، می بایست شماره شبا بانکی و شماره تلفن همراه خود را در سامانه ثبت نمایید. اگر قبلا اقدام نموده اید، دیگر نیازی به ثبت مجدد شماره شبا و تلفن همراه نخواهید داشت. در نسخه جدید سامانه سهام عدالت، میتوانید از خدمات گذشته نظیر مشاهده صورت وضعیت دارایی سهام عدالت، مشاهده صورت وضعیت واریز سود، ثبت و یا تغییر شماره شبا بانکی و تلفن همراه همچنان بهره مند باشید.
سهام عدالت را چگونه به فروش برسانیم.
در بخش قبل گفتیم که افراد قادر به دو روش سرمایه گذاری می باشند. در سرمایه گذاری مستقیم بعد از تخصیص سهام سرمایه گذار می تواند مدیریت سهام خود را در اختیار بگیرد و در موعد زمانی تعیین شده آن را به فروش برساند. اما سوال اینجاست که زمان فروش سهام چه زمانی است. صحبت‌های رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد در جلسه هیات دولت روز چهارشنبه دهم اردیبهشت ماه نشان می‌دهد که آزادسازی سهام عدالت در بورس به صورت چند مرحله‌ای انجام خواهد شد. به عبارت دیگر ۱۰۰ درصد سهام یک سهامدار در چند مرحله آزاد می‌شود. رییس جمهور در جلسه هیئت دولت در این خصوص عنوان کرد با چارچوبی که سازمان بورس تعیین می‌کند مشخص می‌شود که مثلا ۳۰ درصد سهام را بتوانند ظرف چند ماه آینده مردم به فروش برسانند. ۳۰ درصد دیگر چند ماه دیگر که مقررات این را شورای عالی بورس مشخص می‌کند. پس فروش سهام عدالت در چند مرحله خواهد بود و اینطور نیست که فشار فروش یکباره بر بازار ایجاد شود. پس خرید و فروش سهام عدالت در بورس در چند مرحله می باشد که توسط شورای عالی بورس تعیین می شود.
ارزش سهام عدالت در حال حاضر چقدر است؟
در حال حاضر دو دهک کمیته امداد و سازمان بهزیستی برگه سهام یک میلیونی دارند و غیر از آن، ۲۵ میلیون نفر برگه‌های سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی و ۱۰ میلیون نفر برگه‌های سهام ۴۷۸ هزار تومانی دراختیار دارند. اگر وارد سامانه سهام عدالت شوید ارزش سهام شما درج شده است که برای برخی حدود ۵۳۲۰۰۰ تومان و برای برخی نیز ۱۰۰۰۰۰۰ تومان درج شده است. ارزش واقعی سهام عدالت برای سهام عدالت ۵۰۰۰۰۰ تومانی بین ۵ تا ۷ میلیون و برای سهام عدالت یک میلیون تومانی بین ۱۰ تا ۱۴ میلیون می باشد. یعنی ارزش سهام عدالت چیزی حدود ۱۰ الی ۱۲ برابر شده است.
شرکت های موجود در سهام عدالت برای خرید و فروش سهام
شرکت های موجود در سهام عدالت شامل ۴۹ شرکت می باشد که شامل شرکت های آلومینیوم ایران یا ایرالکو با مالکیت ۳۰% و ایران خودرو یا خودرو با مالکیت %۳ و بانک تجارت با مالکیت ۴۰% و بانک صادرات ایران با مالکیت ۴۰% و بانک ملت با مالکیت ۳۰% و پارس سویچ با مالکیت ۴۶% و پالایش نفت بندر عباس با مالکیت ۲۰% و پالایش نفت تهران با مالکیت ۷۰% و پالایش نفت شیراز با مالکیت %۱۰ و پالایش نفت اصفهان با مالکیت ۲۰% و پالایش نفت تبریز با مالکیت ۲۰% و پتروشیمی مارون با مالکیت ۳۰% و پست بانک با مالکیت ۲۵% و چادرملو با مالکیت ۲۱% و حمل و نقل پتروشیمی با مالکیت ۲۹% و سایپا با مالکیت ۱% و سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران با مالکیت ۲۳% و سرمایه گذاری رنا با مالکیت ۲% و سیمان داراب با مالکیت ۵۰% و سیمان دشتستان با مالکیت ۳۴% و فولاد آلیاژی ایران با مالکیت ۳۹% و فولاد خوزستان با مالکیت ۳۰% و فولاد مبارکه اصفهان با مالکیت ۳۰% و کارخانجات مخابراتی ایران با مالکیت ۳۵% و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با مالکیت ۲۴% و گل گهر با مالکیت ۱۱% و مخابرات ایران با مالکیت ۲۰% و مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران با مالکیت ۲۶% و ملی صنایع مس ایران با مالکیت ۳۷% و نیرو ترانس با مالکیت ۳۱% و بیمه دانا با مالکیت ۵۵% و پالایش نفت لاوان با مالکیت ۲۰% و پتروشیمی ارومیه با مالکیت ۶% و پتروشیمی بندر امام با مالکیت ۳۰% و پتروشیمی بوعلی سینا با مالکیت ۳۰% و پتروشیمی بیستون با مالکیت ۳۰% و پتروشیمی تبریز با مالکیت ۱۰% و پتروشیمی خوزستان با مالکیت ۳۰% و پتروشیمی شهید تند گویان با مالکیت ۱۰% و پتروشیمی فجر با مالکیت ۳۰% و پتروشیمی جم با مالکیت ۱۵% و دخانیات ایران با مالکیت ۲۸% و ساختمان سد و تأسیات آبیاری یا سابیر با مالکیت ۴۹% و شهر صنعتی البرز با مالکیت ۲۳% و شهر صنعتی رشت با مالکیت ۵۸% و شهر صنعتی با مالکیت ۲۱% و مشانیر با مالکیت ۴۲% و مگا موتور با مالکیت ۰.۵% و صنایع پتروشیمی خلیج فارس با مالکیت ۴۰% می باشد.
آیا برگه های کاغذی سهام عدالت مشمول سهامداری می باشد؟
صرفا برگه های سهام عدالت مشمول سهامداری نمی باشد بلکه سهام عدالت ویژه آنهایی می باشد که با در دست داشتن برگه های دعوتنامه سهام عدالت و سایر مدارک لازم تشریفات ثبت نام را در بازه زمانی تعیین شده (تا پایان اسفندماه ۱۳۹۴) انجام داده و مشخصات آنها در سامانه سهام عدالت درج شده باشد مشمول سهام عدالت می باشند. پس سهام عدالت شامل تمام افرادی می باشد که در زمان ثبت نام اولیه اسامی آنها در فرم جمع آوری اطلاعات تکمیل و ارسال گردیده و دعوتنامه سهام عدالت نیز برایشان صادر شده و فرآیند ثبت نام آنها طی شده است. البته این نکته را هم مد نظر داشته باشید که برگه های کاغذی سهام عدالت قابلیت خرید و فروش ندارند.
آیا امکان ثبت نام جدید در سهام عدالت وجود دارد؟
در بخش های قبل گفتیم که سرمایه گذاران با مراجعه به سامانه samanese.ir قادر به دیدن اطلاعات سهامداری خود و موعدهای زمانی دریافت سود نقدی هستند. اما برای افرادی که قبل از سال ۹۴ سهام عدالت تعریف نشده است در حال حاضر امکان ثبت نام مجدد وجود ندارد.
آیا سهام عدالت به رایگان به افراد داده شده است؟
سهام عدالت به رایگان در اختیار عموم مردم قرار نگرفته است بلکه زمانی که این سهام برای عموم جامعه در نظر گرفته شد مبلغ واقعی آن از سود نقدی شرکت ها که سالانه باید به سهامدار پرداخت میشد کسر شده است و به همین دلیل پرداخت سود نقدی از سال ۹۵ به سهامداران سهام عدالت پرداخت شده است و قبل از آن هیچگونه واریز سودی انجام نشده است.
برای سرمایه گذاری در سهام عدالت به کد بورسی نیاز دارید که از طریق این لینک قادر به دریافت آن می باشید.
مکانیزم اجرایی برای اصلاح فرآیند فروش سهام عدالت
دارندگان سهام عدالت سرگردانند؛ آنهایی که روش مستقیم را برای فروش سهام انتخاب کرده‌اند، علاوه بر سرگردانی، معترض هم هستند. این دسته به نحوه فروش و واریز مبلغ فروش سهامشان اعتراض دارند. اغلب کارگزاران بورس، هنوز نتوانسته‌اند بستری مناسب و سیستماتیک را برای پاسخگویی فراهم کنند. در شرایطی که به نظر میرسد نقایص فرآیندی متهم اصلی در این ماجراست کارشناسان برای اصلاح فرایند آزادسازی سهام عدالت طرحی ۸ ماده‌ای را آماده و ارائه کرده‌اند.
بر اساس تازه‌ترین آمارها، تاکنون ۲ میلیون نفر از دارندگان سهام عدالت در سامانه‌های بازار سرمایه ثبت‌نام و کارگزار ناظرشان را هم تعیین کرده‌اند. گزارش‌های دریافتی نشان می‌دهد از این میان، یک میلیون نفر به ثبت درخواست فروش اقدام کرده‌اند. اطلاعات تکمیلی گویای این واقعیت است که ۳ هزار میلیارد تومان از معاملات سهام عدالت و تسویه آن انجام شده و باقی‌مانده سفارش‌ها نیز طبق رویه مذکور در حال اجراست. در پی صدور ابلاغیه رهبر معظم انقلاب، پس از ۱۴ سال، عملیات اجرایی آزادسازی سهام عدالت از بهار امسال آغاز شد. طبق این ابلاغیه، تدوین مقررات مورد نیاز برای تسهیل امور اجرایی آزادسازی سهام عدالت، بر عهده شورای بورس قرار گرفت. امکان عملیات فروش برای آن دسته از دارندگان سهام عدالت هم که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند، از ۱۰ خرداد در کارگزاری‌ها با مصوبات شورای‌بورس آغاز شد. اما با این حال هنوز بسیاری از متقاضیان فروش سهام عدالت به فرآیند طی شده معترضند؛ حال این پرسش مطرح است که مشکل از کجا ناشی می‌شود؟
معضلی به نام ثبت دستی سفارش فروش سهام عدالت
بررسی‌های کارشناسی معاملات سهام عدالت در بورس نشان می‌دهد طبق طرح اولیه مصوبه شورای بورس، باید کارگزاران، مدیریت سفارش‌های سهام عدالت را صرفا از طریق سرویس‌های فراهم‌شده در شرکت سپرده‌گذاری انجام می‌دادند، ولی با دستور وزیر اقتصاد در مورد مجاز بودن دریافت سفارش‌ها از بانکها و مکانیزه نبودن فرآیند، بسیاری از سفارش‌های بانکها با تاخیر و مغایرت‌های فراوان و عمدتا به‌صورت دستی جمع‌آوری شده است. در دنیای نوین امروزه طبیعتا مهندسی فرآیندهای کسب و کار باید با بهره‌گیری از سرویس‌های الکترونیک به‌نحوی صورت پذیرد تا تطابق فرآیندها با عملیات اجرایی به افزایش کارآیی منجر شود. در نهایت به‌رغم مهیا بودن بستر دریافت سفارش‌های الکترونیک در شرکت سپرده‌گذاری که از تاریخ ۱۰ خرداد در اختیار کارگزاران قرار گرفته بود، به‌دلیل ناهماهنگی کارگزاران و بانکها و مهندسی نامناسب فرآیند ارتباطی، بسیاری از سفارش‌های فروش از طریق فایل و به‌صورت دستی (نه مکانیزه) برای شرکت سپرده‌گذاری با هدف بررسی صحت داده‌ها و تجمیع سفارش‌ها ارسال میشد. البته مطابق انتظار در این فرآیند‌دستی بسیاری از سفارش‌ها به‌دلایل مختلف غیرمعتبر بودند و بلااثر تلقی شده است.
دلیل تاخیر در واریز وجه سهامداران عدالت
یکی دیگر از دلایل تاخیر زمانی در واریز وجه و فروش مربوط به مدیریت و بازارگردانی انجام معاملات است. سفارش‌های سهام عدالت طبق مصوبات شورای بورس به قیمت باز از مشتریان اخذ شده تا کارگزاران بتوانند در هماهنگی با ناظر بازار سفارش‌ها را به بهترین نحو ممکن انجام دهند و ممکن است عملیات فروش با توجه به شرایط بازار طی چند مرحله و با تاخیر زمانی صورت پذیرد. در هر مرحله پس از انجام معامله هر مقداری که فروش انجام شده، ظرف ۳ روز کاری در اختیار کارگزاران قرار می‌گیرد و کارگزاران مکلف هستند عملیات تسویه و پشتیبانی از مشتریان را انجام دهند. هرچند هم اکنون برخی کارگزاران به‌رغم آماده بودن زیرساخت ارتباطی عملیات تسویه و پرداخت، هنوز نتوانسته‌اند بستر مناسب و سیستماتیک برای پاسخگویی مشتریان فراهم کنند و این امر مزید بر علت سردرگمی مشتریان سهام عدالت شده است.
ماموریت غیر ممکن
با گذشت ۲ ماه از زمان اجرایی شدن طرح آزادسازی، دارندگان سهام عدالت همچنان با مشکلات و دغدغه‌هایی رو‌به‌رو هستند؛ عمده مشکلات مشتریان سهام عدالت به تاخیر زمانی ناشی از انجام سفارش‌ها و واریز وجه مربوط است؛ طبق بررسی‌های به‌عمل آمده علت این امر عمدتا مربوط به ناهماهنگی کارگزاران و بانکها در پیاده‌سازی صحیح و بهنگام مکانیزم سهام عدالت در روزهای آغازین بوده است. کارشناسان تاکید می‌کنند در ۲ ماه اخیر یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اجرایی مکانیزم فروش سهام عدالت، ناتوانی سیستم‌های معاملات الکترونیک بازارسرمایه در مدیریت حجم سفارش‌های بالا مبتنی برحساب مشتریان سهام عدالت بوده که ۱۸ میلیون نفر باید از طریق سامانه‌های آنلاین ثبت‌نام و درخواست سفارش‌های خود را ارسال می‌کردند. با توجه به وضع فعلی سیستم‌های الکترونیک بازار سرمایه طبیعتا امری غیرممکن به‌نظر می‌رسید که بتوان سفارش‌های ۱۸ میلیون نفر را با روش فعلی مدیریت کرد در نتیجه به‌نظر میرسد برای رفع این نوع مشکلات ناگزیر باید یک چرخه کاری جدید را که در عین حال با محیط کسب و کار در بازار سرمایه ایران تطابق بیشتری دارد، برای معاملات سهام عدالت و برون‌رفت از بن‌بست فعلی طراحی کنیم.
راهکار اصلاحی
کارشناسان برای اصلاح فرایند آزادسازی سهام عدالت و کاهش حجم اعتراض‌های مردمی به نحوه فروش این سهام طرحی ۸ ماده‌ای را آماده و ارائه کرده‌اند. طراحان این راهکار تازه، با اشاره به الزامات قانونی، به اجرا شدن طرح آزادسازی سهام عدالت، پس از ۱۴ سال، می‌گویند: باید راهکار نوینی منطبق با فرآیندهای فعلی بازار سرمایه اجرا میشد. از همین‌رو، کارشناسان، با مطالعه تطبیقی فرآیندهای الکترونیک بین‌المللی، روشی نوین مبتنی بر حساب کارگزار برای مدیریت سفارش‌های سهام عدالت تدوین کرده‌اند. در روش فعلی سیستم‌های آنلاین در سطح حساب مشتریان خرد مستقیم به سامانه معاملات متصل می‌شوند و روزانه بیش از چند میلیون حساب مشتری در ارتباط با سامانه‌های معاملات قرار می‌گیرند. اما در روش پیشنهادی گروهی از کارشناسان به دنیای‌اقتصاد، سهام عدالت دیگر به اتصال در سطح حساب مشتری به سامانه معاملات نیازی نیست و سفارش‌های مشتریان در سطح حساب کارگزاری با سامانه‌های معاملات در ارتباط هستند. کارشناسان طراح بر این باورندکه؛ این روش نوین به جلوگیری از پیامدهای زیان‌بار ناشی از ناکارآیی سیستم‌های معاملاتی فعلی منجر می‌شود تا سهامداران عدالت بتوانند با حداکثر سهولت قابل‌اجرا سفارش‌های فروش خود را انجام داده و در کمترین زمان ممکن از لحاظ اجرایی به وجه حاصل از فروش خود دست یابند.
مکانیزم اجرایی برای اصلاح فرآیند
در شکل زیر به‌صورت خلاصه اجرای پیشنهادی برای اصلاح فرآیند فروش سهام عدالت ارائه شده است. این روش در واقع یک تغییر در رویکرد عملیاتی حساب‌های معاملاتی و انجام معاملات در سطح حساب کارگزاری و تخصیص آن در سطح حساب مشتریان برای افزایش کارآیی بوده است. ۱- ابتدا دارندگان سهام عدالت که اطلاعات هویتی آنها مورد تایید قرار گرفته، میتوانند از طریق یکی از کارگزاریهای دارای مجوز فروش سهام عدالت و از طریق سرویس‌هایی که شرکت سپرده‌گذاری در اختیار آنها قرار داده ثبت‌نام و کارگزار ناظر خود را تعیین کنند. ۲- پس از تایید و تکمیل انتخاب کارگزار ناظر، دارندگان سهام عدالت میتوانند درخواست فروش معاملات سهام عدالت در بورس را تا سقف ۳۰ درصد از ارزش روز سبد ثبت کنند. ۳- سفارش‌ها در سطح حساب مشتریان به شرکت سپرده‌گذاری ارسال می‌شود تا پس از بررسی صحت و اعتبار سفارش‌ها، از سطح حساب مشتری به سطح حساب کارگزار ناظر برای نمادهای دارای سفارش فروش تجمیع و به حساب کارگزار مربوط برای مدیریت فروش ارسال شود. این فرآیند دو روز کاری زمان می‌برد و جزو فرآیندهای نوینی است که در سهام عدالت اجرا شده است. ۴- معامله‌گران کارگزاری با هماهنگی ناظر بازار و بر حسب شرایط بازار باید فروش‌ها را به‌نحوی انجام دهند که علاوه بر اجرای بهترین قیمت ممکن، کمترین آسیب به بازار وارد شده و به نوعی بازارگردانی سفارش‌ها را انجام دهند تا از رفتارهای هیجانی در بازار جلوگیری شود. این فرآیند حسب شرایط بازار ممکن است زمانبر باشد. ۵- معاملات سهام عدالت در سطح حساب کارگزاران ناظر مربوط در بازار انجام می‌شود و نتیجه آن به سیستم‌های بک‌آفیس کارگزاران و ارکان مربوط ارسال می‌شود. ۶- شرکت سپرده‌گذاری به دریافت اطلاعات اقدام و نتیجه معاملات و کنترل صحت و تطابق آن را بررسی می‌کند و در صورت صحت اطلاعات به عملیات تخصیص و تسویه و پایاپای اقدام می‌کند. ۷- پس از انجام معاملات در سطح حساب کارگزار، عملیات تخصیص معاملات از سطح حساب کارگزار به سطح حساب مشتریان همان کارگزاری به‌صورت سیستماتیک صورت می‌پذیرد. این فرآیند سه روز کاری زمان می‌برد و جزو فرآیندهای نوینی است که در سهام عدالت اجرا شده است. ۸- پس از عملیات تخصیص، سه‌روز کاری پس از انجام معامله نتایج جزئیات تسویه و پایاپای در سطح مشتریان از طریق زیرساخت‌های فراهم شده در شرکت سپرده‌گذاری ارسال می‌شود تا کارگزاران بتوانند عملیات پرداخت و تسویه با مشتریان را انجام دهند.
ساعت فروش سهام عدالت در بورس چه زمانی است؟
معاون بازار بورس اوراق بهادار تهران اعلام کرد: برای تعیین میانگین قیمت شرکتهای موجود در سهام عدالت، معاملات این سهام بعد از ساعت معاملاتی بازار است.
ساعت فروش سهام عدالت در بورس چه زمانی است؟ به گزارش راسخون، محمود گودرزی گفت: از امروز امکان معامله 30 درصد از ارزش سبد سهام عدالت در بورس فراهم شد.
وی ادامه داد: در گذشته سهام عدالت قابل فروش نبود، اما طی اطلاعیه‌ای بورس اوراق بهادار تهران، نحوه معامله و کلیه مسیر‌های معاملاتی این سهام اعلام شد.
وی با اشاره به اینکه در نظر داریم بیشترین عایدی نصیب سهامداران شود، افزود: قیمت سهام براساس میانگین قیمت روزانه تعیین می‌شود و از امروز بعد از اتمام ساعات معاملات بازار از ساعت 12:45 تا 14 تمام نماد‌ها در بازار معامله می‌شود و دارندگان سهام عدالت میتوانند از طریق فروش آنلاین یا کارگزاری‌ها اقدام به فروش کنند.
معاون بازار بورس اوراق بهادار تهران گفت: فروش سهام عدالت به دو روش فروش یکجا به وسیله بانکها و فروش از طریق کارگزاری‌ها صورت می‌گیرد و از این طریق میتوانند سفارش خود را ثبت کنند.
وی بیان کرد: تا روز 21 خرداد معاملات سهام عدالت بعد از ساعت معاملات بازار است.
نحوه فروش سهام معاملات سهام عدالت در بورس عدالت در شبکه بانکی
با توجه به مصوبه مورخ 99/2/30 شورای عالی بورس،کلیه دارندگان سهام عدالت که قصد فروش قسمتی از سهام خود را دارند، میتوانند از روز سه شنبه مورخ 99/3/6 به شعب بانکهایی که قبلاً در آن دارای حساب بانکی بوده و شماره شبای آن حساب را به سازمان خصوصی سازی معرفی کرده‌اند، مراجعه و با تکمیل فرمهای مربوط نسبت به تکمیل سفارش فروش 30 درصد از سهام عدالت خود و تعهد نامه مربوطه، اقدام کنند. براساس این مهلت اعلام شده در تاریخ 99/3/8 به پایان میرسد و از تاریخ 99/3/10 بانکها از طریق کارگزاری های خود یا کارگزاریهای طرف قرار داد، به تدریج نسبت به فروش سهام متقاضیان در بورس اقدام و وجوه حاصله را در قالب توافق شده به حساب آنها واریز خواهند کرد.
فروش سهام عدالت از طریق کارگزاری‌ها
دارندگان سهام عدالت میتوانند پس از انتخاب روش مستقیم در سامانه سهام عدالت به دو صورت اقدام به فروش سهام خود کنند؛ نخست میتوانند تا 13 خرداد با مراجعه به یکی از شعب بانکی که شماره شبای آن را برای دریافت سود وارد سامانه سهام عدالت کرده‌اند، به‌صورت یکجا 30 درصد از سهام خود را به‌فروش برسانند یا اینکه با مراجعه به کارگزاری‌ها و سایت منتخب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اقدام به فروش تک تک سهام شرکتها در کارگزاری‌ها کنند.
در توضیح چگونگی فروش سهام عدالت در کارگزاری‌ها باید گفت مالک سهام عدالت به سایت کارگزاری مراجعه می‌کند و با وارد کردن کد ملی و شماره همراه ثبت‌شده در سایت خصوصی‌سازی، وارد قسمت سهام عدالت می‌شود.
سهامدار در این بخش می‌تواند پرتفوی خود را مشاهده و تا سقف 30 درصد از ارزش کل سبد را برای فروش انتخاب کند.
کارگزاری نیز کلیه سفارش‌های فروش همه مالکان سهام عدالت را به‌قیمت بازار اخذ و تا ساعت 14 آن روز به‌منظور تجمیع به سپرده‌گذاری مرکزی ارسال می‌کند.
سپرده‌گذاری تا پایان آن روز دارایی سهام به‌اندازه سفارشات ارسالی هر کارگزار را در کد اختصاصی آن شرکت ایجاد می‌کند.
کارگزار روز کاری بعدی از ساعت 12:45 الی 14 سفارشات فروش تجمیع‌شده را در هر نماد به‌قیمت پایانی همان روز وارد سامانه می‌کند و اهالی بازار میتوانند به‌قیمت پایانی آن روز معاملاتی سهام مورد نظر را خریداری کنند.
منبع:
1. تسنیم / ساعت فروش سهام عدالت در بورس اعلام شد
2. تسنیم / جزئیات نحوه فروش سهام عدالت در شبکه بانکی/۱۰ میلیون نفر روش مستقیم آزادسازی را انتخاب کردند
3. تسنیم / جزئیات فروش سهام عدالت از طریق کارگزاری‌ها/ سفارش‌های فروش وارد چرخه معاملات عادی بورس نمی‌شود
صفر تا صد نحوه فروش سهام عدالت
درحالی که مشمولان سهام عدالت که روش مستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده بودند همچنان و بعد از گذشت یک سال امکان فروش سهام خود را ندارند، غیرمستقیم ها میتوانند با طی کردن چند مرحله سهام خود را به فروش بگذارند.
به گزارش ایسنا، حدود یک سال و دو ماه از آزادسازی سهام عدالت گذشته است، فرایندی که باعث شد مشمولان این سهام به دو دسته مستقیم، شامل ۱۹ میلیون سهامدار، و غیرمستقیم شامل ۳۰ میلیون سهامدار تقسیم شوند و درحالی که در روزهای نخست آزادسازی مستقیم ها به دلیل شرایط آن روزهای بازار سرمایه به راحتی میتوانستند ۳۰ یا ۶۰ درصد سهام خود که آن روزها بیش از ۲۰ میلیون تومان قیمت داشت را بفروشند، روند نزولی بازار بر این افراد سایه انداخت و نه تنها این افراد شاهد سقوط آزاد ارزش واقعی سهام عدالت خود بودند، بلکه حق فروش سهام عدالت نیز از آن ها گرفته شد و به نظر میرسد قرار است فورش سهام عدالت از سر گرفته شود!
در این میان ۳۰ میلیون نفری که روش غیرمستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده بودند سهامدار شرکت های سرمایه گذاری سهام عدالت شدند و هر فرد به اندازه دارایی خود در سهام عدالت، مالک بخشی از سهام شرکت سرمایه گذاری استانی است. نماد این شرکت ها در بازار سرمایه نیز درحال معامله است. برای مثال نماد شرکت سرمایه گذاری خوزستان وسخوز و نماد شرکت سرمایه گذاری قزوین، وسقزوین است.
این افراد برای فروش سهام خود، اگر سجامی نیستند، در ابتدا باید با ورود به سامانه WWW.SEJAM.IR سجامی شوند و کد بورسی دریافت کنند. سپس به سایت WWW.DDN.CSDIRAN.IR مراجعه کرده تا دارایی سهام عدالت خود را مشاهده کنند. پس از انجام این فرایند باید به سامانه معاملات کارگزاری مراجعه کرده و در قسمت تغییر کارگزار ناظر، نماد استانی خود را انتخاب و درخواست خود را ثبت کنند تا نماد تا ۴۸ ساعت بعد به پرتفوی فرد اضافه شود.
سرانجام فرد باید به پنل کارگزاری خود مراجعه کند، نماد خود را انتخاب کرده و به فروش برساند.
دیدگاه شما